Heb jij ook een beeld van mij gevormd? 

Hey Isa,

het ziet er naar uit dat we elkaar binnenkort ontmoeten. Wat leuk! Ik heb een beeld van jou in m'n hoofd gevormd. Bruin haar, halflang, witte huidskleur, gemiddelde lengte, sportief en kleurrijk gekleed. Ik ben benieuwd of ik je eruit haal, uit de groep, je ziet er vast heel anders uit ;). Heb jij ook een beeld van mij gevormd? 

.... theater, ik heb tips nodig Isa

Dus ja uhm... theater, ik heb tips nodig Isa. Dus deze voorstelling werd gegeven in de Kesbekefabriek. De ambiance was heel leuk, ook de opzet. Er stonden allemaal tafeltjes en zitzakken en we konden een emmertje met flesjes meenemen naar onze plek voor tijdens de voorstelling. De acteurs stonden aan de bar, allemaal heel vrolijk. Ze stonden ook nog met een artikel in het Parool de zaterdag ervoor, ook leuk. Het droeg bij aan de voorpret.

En ja, toen de voorstelling... ik vond er niets aan. Veel geschreeuw en een nogal plat verhaal over bedrog en een neef uit de gevangenis die potloodventer was. Het is dat de ambiance leuk was, als ik in een witte zaal had gezeten was ik denk ik in slaap gevallen, al was dat vast ook niet gelukt met als dat geblèr op het podium. Wat ik op zich al vrij irritant vind.

Mensen hebben mij verteld over hun psychoses, over hoe naar een jeugd kan zijn, mishandeling, detentieverhalen, drug deals....

Nou moet ik eerlijk bekennen dat ik al twintig jaar in de hulpverlening zit en veel verhalen gehoord heb. Mensen hebben mij verteld over hun psychoses, nare verhalen over hoe naar een jeugd kan zijn, mishandeling, detentieverhalen, drug deals en een cliënt vertelde mij hoe zij iemand anders vermoord had. Dus ik ben niet meer snel onder de indruk van een verhaal. Terwijl ik verhalen wel heel leuk vind. Ik kan enorm genieten als een verhaal goed verteld wordt. Ik ben een keer op een verhalenavond geweest van Mezrab, daar was ik echt onder de indruk van. 

Dus Isa, geef me eens tips, wat is de moeite waard om in het theater te bekijken? En waarom? Waar ga jij zelf naar toe en heb je ook wel eens teleurstellende avonden? 

Ik word verzwolgen door afspraken

Verder is het hier druk (Sinterklaas, verjaardagen, 11 november, feestjes enzovoort) en lukt het voor geen ene meter om deze week langzaam te leven. Ik word verzwolgen door afspraken, wat maakt dat de afspraken verplichtingen worden. Stom vind ik dat. En het maakt dat ik op de momenten dat ik dan toch even niets te doen heb, stress voel. Dan ga ik opeens met die stress heel hard schoonmaken omdat het me niet lukt om gewoon rustig te gaan zitten. Tsja, zo is het ook af en toe, zeg ik dan maar tegen mezelf, heel wijs, terwijl ik net een halve liter kamillethee heb opgedronken (wat niets hielp trouwens). 

Hoe is trouwens je eerste werkweek geweest? Hoe zijn je collega's? Ik werk zelf momenteel bij de GGD als veldregisseur. Leuk werk. Maar omdat veel nog nieuw is soms ook best intensief. Ik werk er nu een jaar en begin nu pas een beetje mijn draai te vinden. 

Ah shoot, ik zie dat ik de deur uit moet. Tot gauw en fijne dag vandaag 🙂 

Groetjes,

Charron 

Soms komt het leven veel te hard binnen

Dag Louis,

Dank je wel voor je mooie, warme, vrolijke en eerlijke brief. Het heeft even geduurd voordat ik de ruimte in mijn hoofd kon vinden om je terug te schrijven. Ik weet hoe leuk het is om een brief te krijgen, dus het spijt me dat het zo lang heeft geduurd. Het gevoel dat deze brieven ‘permanent’ zijn, zoals jij schrijft, speelt ook bij mij een rol in hoe en wanneer ik begin aan een antwoord. Ik herken de kwetsbaarheid van dat je woorden zo definitief lijken op papier, terwijl je voortdurend verandert door ervaringen en nieuwe inzichten. En soms komt het leven even veel te hard binnen en weet je niet waar je moet beginnen met je verhaal.

Lang werd ik gezien als volwassener dan mijn leeftijd

Grappig dat je schrijft dat mensen je alles behalve volwassen vinden klinken vanwege je hoge stem. Vaak helpt het niet als men je als ‘meisje’ blijft zien, totdat je ontdekt dat het ook in je voordeel kan werken. Heb je dat al ontdekt? Lang werd ik gezien als volwassener dan mijn leeftijd; ik was vrij vroeg wijs (wat wil je als jongste van vier kinderen en met vrij slimme ouders). Maar ik weet nog het exacte moment waarop dat veranderde: een paar dagen na mijn 25e verjaardag zat ik met wat studievrienden te borrelen en vertelde dat ik net 25 was geworden. Met lichte verbazing keken ze me aan en zeiden dat ze me echt jonger hadden geschat. Hun blik verraadde dat het een compliment was. En ik was volledig in de war. Dit was het moment, de turning point! Ineens was het beter om jonger te lijken dan ouder. Sindsdien ben ik altijd jonger geschat dan ik werkelijk ben. Heeft weinig met mijn stem te maken – die is luid met een zachte g en met soms met ferme taal – maar vooral met mijn licht getinte, redelijk rimpelloze huid. Ik heb groenbruine, grote ogen, grote mond (letterlijk en figuurlijk) en een flinke bos donker golvend haar. Ik kreeg de Antilliaanse billen met smalle taille van mijn moeder en de lange stelten van mijn vader. Een wonderlijke combinatie, al zeg ik het zelf. 😉

Deze zomer zette ik definitief een punt achter een beginnende relatie

Je liefdeslessen zijn eigenlijk precies dezelfde als die mijn moeder geeft, die dit jaar vijftig jaar getrouwd is met mijn vader. Zie je wel dat je vroeg wijs bent? Deze zomer zette ik definitief een punt achter een beginnende relatie, met verdriet maar een opgelucht hart. Ik was echt verliefd op deze jongen en had de wereld met hem willen ontdekken. Hij ging twijfelen en zei een paar keer dat ie niet genoeg voelde voor een liefdesrelatie, terwijl hij wel dol op me is. Maar liefdesregel twee uit je brief gaat hier dan wel op: het werkt alleen als je allebei niet wil opgeven en niet als een van de twee met een half been erin staat. Dus moest ik hem laten gaan.

Deze zomer was om nog een andere reden best verdrietig. We kregen te horen dat mijn grote zus ongeneeslijk ziek is. Ze is begin 50, getrouwd en heeft twee tienerkinderen. Ze had al medische problemen, maar deze nieuwe diagnose is niet gerelateerd daaraan. Ik heb me lang gezegend gevoeld (op een niet religieuze manier), want tot nu toe bleef de dood van mijn geliefden me gespaard. Maar dit is ook zo’n bericht waarvan je weet dat 'ie ooit komt. En je bent er nooit op voorbereid. Je snapt nu wellicht waarom het even duurde voordat ik de ruimte vond om je terug te schrijven.

Het mooiste aan mijn werk is dat we in een paar dagen heel veel mensen bij elkaar brengen die zich onderdompelen in bijzondere en inspirerende verhalen

Ik heb nagedacht over hoe jij in je opleiding en werk, de verloskunde, helemaal aan het begin van het leven staat en hoe bijzonder dat moet zijn. Is dat het leukste/mooiste van je werk? Het mooiste aan mijn werk is dat we in een paar dagen heel veel mensen bij elkaar brengen die zich onderdompelen in bijzondere en inspirerende verhalen. Helemaal blij word ik als ik onze bezoekers van het festival helemaal geïnspireerd uit de zie zaal komen en nog lang met elkaar en de filmmakers en wetenschappers napraten. Maar voordat het zover is, ben ik vooral bezig met fondsen aanschrijven, begrotingen maken, mensen aannemen, meetings en brainstorms organiseren, bijzondere gasten uitnodigen, etc. En soms kijk ik een film.

Als ik je één film uit onze collectie mag aanraden en die je online kunt zien is het Earthrise (Google de titel maar samen met ‘documentary’, dan vind je hem wel). Het gaat over de Apollo 8 missie, de eerste keer dat een spaceshuttle om de maan vliegt, waarbij de astronauten voor het eerst de aarde op een verre afstand zien. En dan pas ervaren hoe kwetsbaar onze planeet is. Het verandert hun relatie met de aarde en de mensheid volledig. Omdat ze camera’s mee aan boord hadden, konden ze dat laten zien aan de mensen. Zo zie je maar dat film, de werkelijkheid vastleggen met bewegend beeld, essentieel kan zijn om onze ervaring van die werkelijkheid te veranderen. Ook deze verhalen zijn onmisbaar voor ons.

Goed, de zomer loopt tegen zijn eind. Heb jij nog genoten van een vakantie? Ik kan je de wadden van harte aanraden als je van wandelen en uitwaaien houdt. Soms moet je even de zeewind door je hoofd laten waaien, als opruimen niet meer helpt 😉

Ik kijk uit naar je volgende brief, maar neem alle tijd.

Liefs,

D.

Een mens lijdt het meest...

Beste Elly,

Fijn om je brief te ontvangen en te horen dat het wat beter gaat. Mijn moeder zei vaak: “Ouderdom komt met gebreken.” Mijn moeder had een aantal uitspraken, die ik me kan herinneren en die richtingaanwijzers voor mij zijn, zoals: “Een mens lijdt het meest, door het lijden dat hij vreest.” Dat is in deze tijd wel van toepassing. Er heerst veel angst onder de mensen in deze coronacrisis. Die angst is ook gegrond, omdat we niet in de toekomst kunnen kijken en het aantal besmettingen oplopen. Soms met fatale gevolgen.

Een van mijn zoons is 52 jaar geworden. Geboren in de vroedvrouwenschool tegenover het OLVG, waar ik zelf ook geboren ben in het St. Anna Paviljoen. Het was een makkelijke geboorte. De arts zei: “Zo kunt u er wel tien krijgen!” Mieke lag te stralen. De geboortes van de kinderen is wel het mooiste wat ons is overkomen. Toen we in de taxi naar de vroedvrouwenschool reden zei Mieke: “Oh, ik ben wat vergeten! Het boek Moeder worden van Dr. Spock.” We hebben het toch maar niet opgehaald.

Ik vind het niet erg om verhalen uit het verleden steeds weer te herhalen, ze veranderen soms ook

Je hebt het druk met breien van kleertjes voor een nieuwe wereldburger. Heel waardevol dat je dit kunt doen. Mieke was daar ook altijd mee bezig. Breien, haken, kleding maken, kleding herstellen. Op een terras waar we samen zaten, had ze altijd iets bij zich, om aan te werken. Ze had daarbij altijd veel belangstelling van vrouwen. Die informeerden waar ze mee bezig was en vertelden wat ze zelf hadden gemaakt. Ik heb veel tekeningen gemaakt van Mieke als ze bezig was. Zoals de tekening Mieke verstellend. Alweer twintig jaar geleden.

De kinderen hebben de tekeningen uitgezocht en daar een boek van gemaakt. Ode aan Mieke. Had ik je dat al eerder verteld? Als ik mijn kleinzoon een verhaal vertel over vroeger luistert hij geboeid. Maar soms zegt hij ook: “Opa, dat heb je al verteld.” Hij houdt mij scherp. Ik vind het zelf niet erg om verhalen uit het verleden steeds weer opnieuw te vertellen. Ze veranderen soms ook. Ze hoeven niet altijd op de werkelijkheid gebaseerd te zijn.

Hartelijke groet, Rob

Ieder zijn verhaal

Beste Elly,

Wat was dat van jou ook een snelle reactie. We zijn nu aan elkaar voorgesteld. Jij bent mij de baas, wat kinderen en kleinkinderen betreft. Ik hoop nog achterkleinkinderen mee te maken. Ik had de gedachte om mijn memoires te schrijven over mijn onderwijsverleden. Het archief daarvoor is tijdens een verhuizing op school weggegooid. Jammer, maar het scheelt mij veel tijd. Ik heb er vrede mee.

Ik heb een aantal jaren geleden een vriendin van 90 jaar in haar auto mogen rijden naar musea, waar ze belangstelling voor had. De verhalen en gesprekken in de auto waren bijzonder.

Als je verre reizen maakt kan je veel vertellen, maar als je oud bent kan je ook veel vertellen

Hanneke Starreveld was de weduwe van Pieter Starreveld (beeldhouwer). Hanneke was een vriendin van Etty Hillesum, ze kende veel kunstenaars, o.a. Max Beckman. Daar kon ze mooi over vertellen. Ze was de verloofde van Menno ter Braak. Als je verre reizen maakt kan je veel vertellen, maar als je oud bent kan je ook veel vertellen. We kunnen aan de kinderen en kleinkinderen vragen, welke vragen ze hebben. Dat ze niet meer zullen zeggen: “Dat had ik vader/moeder/opa/oma nog willen vragen.”

In de briefwisseling kunnen we ook onze verhalen vertellen. Dat is leuk voor het nageslacht.

Ik zit vaak op het balkon en dan zie ik honderden mensen voorbij komen. Dan denk ik: iedereen heeft zo zijn verhaal. Ik ben daar nieuwsgierig naar.

Hartelijke groet,

Rob

Praatje pot

Hallo Bettie,

Wat fijn weer van je te lezen na een lange werkdag die eindigde met anderhalf uur luisteren naar collega’s in een Teams-vergadering. Kwaliteitsbevordering: heus zeer zinnig, maar in zo’n grote groep (meer dan twintig dames en één heer) word ik altijd een beetje slaperig. Ik bediscussieer het liever in een klein groepje, dat houdt me scherper. Na afloop was het heerlijk om even met Charlie naar buiten te kunnen. Helaas zag hij direct een kat toen we naar buiten kwamen. Hij vloog erop af! Uit ervaring weet ik dat hij me omver trekt als hij wegstuift, dus ik heb de riem maar losgelaten. Ik zit niet te wachten op een schouder uit de kom… Na afloop trof ik mijn buurvrouw buiten, met wie ik eventjes heb staan kletsen. Het is net alsof je elkaar door corona ook overdag minder ziet. Nou, niet net alsof, het is gewoon zo. Mensen gaan toch minder naar buiten. Het was gewoon gezellig, even een ‘praatje pot’. Dat is voor mij veranderd door corona: voorheen praatte ik niet zo graag over koetjes en kalfjes, ik had wel beters te doen. Nu heb ik zelfs uit eigen beweging belangstelling voor de veestapel!

Vorig jaar moest ik dankzij corona met de stapel boeken naar het huis van de verteller fietsen

De familiegeschiedenis die je schrijft, ga je die ook uitgeven? Heb je er een uitgever voor, of laat je het boek in eigen beheer in een beperkte oplage drukken? Ik laat boeken altijd drukken bij Mijn Bestseller, maar ik heb collega-vrijwilligers die andere internetdrukkers weer prettiger vinden, zoals EZ Book. Het is maar net wat je gewend bent; ik ken Mijn Bestseller het beste en weet hoe het werkt. De mensen wiens verhalen ik opteken, betalen de boeken zelf, dus ik let altijd op de prijs, aangezien het niet mijn geld is. De dame wiens boek ik nu aan het afronden ben (ik heb net een hele avond foto’s bewerkt in Picasa), neemt er waarschijnlijk tien af voor haar familie.

Er zijn mensen die er slechts twee of drie willen hebben. Voeg je ook foto’s en andere documenten toe aan je boek? Ik vind oude zwart-wit foto’s altijd zo prachtig! Je wilde meer weten over mijn hobby: levensverhalen schrijven. Dat doe ik sinds 2014 en ik schrijf gemiddeld twee boeken per jaar, soms drie. Ik ben als vrijwillig schrijver verbonden aan de Stichting Haagse Levensboeken. Vanuit de stichting ben ik ook de vaste schrijver in een verpleeghuis bij mij in de buurt. Normaal gesproken wissel ik af tussen verpleeghuisbewoners en zelfstandig wonende ouderen, maar door corona kom ik op dit moment niet in het verpleeghuis. Er heerst af en aan corona, dus soms zitten ze helemaal op slot, wat ik heel triest vind voor de bewoners. Het is een huis voor patiënten met NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel), vaak nog vrij jonge mensen onder de 65.

Het vorige boek dat ik heb geschreven was voor een dame die op de dagbehandeling kwam in het verpleeghuis. Toen het boek af was, was Nederland net in lockdown gegaan. Normaal gesproken is het overhandigen van een boek aan een verteller een feestje in het verpleeghuis. Koffie met cake, een bloemetje, een toespraak, foto’s voor in het huiskrantje. Vooral voor de verteller is het een heel bijzonder moment om zijn of haar verhaal in handen te hebben en soms ook best emotioneel. Vorig jaar moest ik dankzij corona met de stapel boeken naar het huis van de verteller fietsen. Ik plaatste de tas met boeken bij haar voordeur, belde aan en ging op meer dan twee meter afstand staan. De dame opende de deur en pakte de tas met boeken. Ik maakte een selfie van ons beiden -op afstand- en we kletsten nog een beetje, en dat was het dan!

Ook het boek waar ik nu mee bezig ben zal niet in het bijzijn van alle kinderen en kleinkinderen kunnen worden overhandigd. Dat had de vertelster wel graag gewild, maar met een beetje geluk kan hoogstens haar dochter aanwezig zijn als ik haar de boeken kom brengen. Mensen die hun levensverhaal willen laten schrijven, melden zich (al dan niet via hun kinderen of een ouderenwerker of een casemanager) bij onze stichting. We hebben vier ‘ambassadeurs’ die ieder een clubje schrijvers ‘aansturen’ (is een beetje een groot woord hoor) en zij matchen vertellers met schrijvers. De ambassadeurs organiseren ook schrijverskringen zodat de schrijvers ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren. Ik ben zelf niet aangesloten bij een schrijverskring, omdat ik ook al bestuurslid ben van de stichting, en daarnaast een bijna fulltime baan heb. De meeste schrijvers zijn gepensioneerd, die hebben iets meer tijd 😊.

Wat ik zo leuk vind aan het schrijven van levensverhalen is de geschiedenis die ieder mens met zich meedraagt

Als schrijver heb ik altijd ‘werk’ gehad in de afgelopen jaren. Er staan nu alweer twee vertellers te wachten tot ik beschikbaar ben. Helaas voor hen heb ik geen tijd om twee verhalen tegelijkertijd te schrijven! Het schrijven vind ik een bijzonder proces. Ik kom gemiddeld vijftien keer twee uur bij een verteller. De eerste bijeenkomst bestaat uit kennismaken, en ik begin ook altijd met een stamboom, zodat ik een beetje weet wie wie is in het verhaal. Ik begin altijd bij het begin: wat weet iemand over zijn geboorte (van horen zeggen natuurlijk). Wie waren zijn ouders, welke herinneringen heeft iemand aan eventuele grootouders, de vroegste jeugd etcetera. Zo lopen we in een aantal ontmoetingen samen door zijn of haar leven van vroege jeugd tot heden. Tegen het einde verzamel ik foto’s en andere documenten, die ik hier thuis scan en bewerk. Pas als de hele tekst klaar is voeg ik de foto’s toe, en dan moet het boek vorm krijgen op de site van de internetdrukker.

Wat ik zo leuk vind aan het schrijven van levensverhalen is de geschiedenis die ieder mens met zich meedraagt. De verhalen over hoe het vroeger was, en hoe de verteller was als kind, als jongere. Ik probeer altijd te beschrijven hoe die persoon was toen hij of zij jong was, om daarmee bij kleinkinderen het besef te kweken dat hun opa of oma ook ooit zo jong is geweest als zijzelf nu zijn. En verder houd ik gewoon van schrijven. Ik probeer het verhaal op een boeiende manier te vertellen, en er toch de eigenheid van de verteller in te leggen. Ik heb een programmaatje waarmee ik Nederlandse zinnen kan omzetten in fonetisch Haags, dat is soms wel handig! Het moet natuurlijk ook een goed verhaal zijn met een bepaalde cadans van korte en lange zinnen, en geen ‘en toen, en toen’.

Ik ben blij dat ik een paar jaar geleden het levensverhaal van mijn vader heb geschreven. Hij is vorig jaar september vrij plotseling overleden, midden in coronatijd, hoewel dat gelukkig nog was vóórdat mondkapjes verplicht waren. Dat besef ik nu natuurlijk. Destijds mochten we in het ziekenhuis met niet meer dan één bezoeker tegelijk naar het bezoekuur komen, en doordeweeks was er slechts één bezoekuur per dag. Lange files voor de liften vanwege het feit dat je slechts met twee mensen tegelijk in een lift mocht staan, dus mijn moeder moest zorgen dat ze op tijd in het ziekenhuis was.

Mijn vader brak zijn enkel begin augustus. Hij raakte toenemend verward en werd drie dagen na de breuk opgenomen in het ziekenhuis. Ze hebben hem gedurende drie weken grondig onderzocht, maar de artsen hadden geen goede verklaring voor zijn achteruitgang. Gelukkig heeft zijn lijdensweg niet langer dan drie weken geduurd. Achteraf werd geconstateerd dat hij in een toch wel gevorderd stadium van Alzheimer had verkeerd, wat ons als familie verbaasde, en toch weer niet. Dementie vermoedde ik al een tijdje, maar niet het vergevorderde stadium.

Eigenlijk vonden we het ook wel weer mooi, zo’n rustig en ingetogen afscheid, het paste wel bij mijn vader

Ben ik toch precies hetzelfde als al die andere kinderen die vaak tegen mij zeggen: “Oh, maar mijn moeder hoort niet op een gesloten afdeling thuis hoor, ze is nog niet zo slecht als die mensen daar.” Een crematie in coronatijd was ook weer anders dan anders. Minder mensen die bij de uitvaart konden zijn bijvoorbeeld, en voorafgaand aan de dienst mochten slecht vijf naasten bij elkaar in de aparte kamer zitten. Eigenlijk vonden we het ook wel weer mooi, zo’n rustig en ingetogen afscheid. Het paste wel bij mijn vader, een bescheiden man die een hekel had aan blaaskaken.

In januari van dit jaar hebben we de as verstrooid, en na afloop mocht natuurlijk slechts één persoon met mijn moeder mee naar huis. Dat vond ik naar. We hebben een beetje gesmokkeld: onze zoon en ook onze hond zijn meegegaan naar mijn moeder. We hebben samen een gebakje gegeten (het was die dag mijn vaders verjaardag), later een patatje gehaald bij de snackbar en aan het begin van de avond reden we weer naar Den Haag. Tenslotte konden we het vanwege de avondklok niet al te laat maken. Allemaal dingen waar je in deze tijd rekening mee moet houden.

Kortom uitermate teleurstellend, zullen we maar zeggen… Grappig dat je je schaatsen aan de wilgen hebt gehangen! Hebben ze lang in de boom gehangen, of heeft iemand ze meegenomen? Goede manier van hergebruik (of re-use), als je zelf niet meer schaatst en een ander jouw schaatsen hergebruikt. Tja, soms is het gewoon tijd om ergens mee te stoppen, maar dat is niet altijd gemakkelijk; wel verstandig waarschijnlijk! Ik heb ook niet geschaatst, maar ik ben er niet goed in, dus dat was niet zo moeilijk. Ik denk dat mijn schaatsen ergens op de vliering liggen; ik zou het eigenlijk niet eens weten… Wat wel op de vliering ligt is een koffer vol met LP’s, maar we hebben geen platenspeler meer. Mijn man is binnenkort jarig en nu heb ik voor hem een nieuwe platenspeler besteld, zo’n koffermodel. Die had ik vroeger ook: de box zat in het deksel verwerkt. Ik was er zo gek mee als tiener! Ook daarmee worden de LP’s dan ‘ge-reused’, al is de platenspeler dan nieuw (minpuntje 😊).

Ik doe dit hele jaar mee aan ‘52 Weken Duurzaam’, een leuke actie. Iedere week krijg ik een mail met een thema voor de komende zeven dagen, een soort uitdaging. Deze week was dat: geen vlees eten, maar dat is voor mij niet moeilijk omdat ik toch al vegetarisch eet. Vorige week ging het erom je voetafdruk te verkleinen, en dat moest je doen door het gebruik van zoveel mogelijk spullen te verminderen. Een hele goede tip die ik nu naleef: gebruik minder shampoo, douchegel, tandpasta, wasmiddel. Ik heb het geprobeerd, en het is zeker mogelijk!

Ik vind het knap dat jouw man het plastic van het papier scheidt van een kaasverpakking, dat is echt veel werk. Ik doe dat wel van bijvoorbeeld een gebaksdoos: deel is karton en vaak is de bovenkant doorzichtig plastic. Zo’n doos haal ik dus ook uit elkaar… Ik hoop dat mijn kinderen dit later zelf ook zullen naleven. Ik heb het er wel vaak met ze over en we zijn ook alle vier bewust gestopt met het eten van vlees. Zelfs mijn zoon, die toch wel een vleesliefhebber is.

Ik hoop dat we over zeven jaar allemaal (alle 17 miljoen Nederlanders) onze voetafdruk op de aarde hebben verkleind door te consuminderen en minder vlees te eten…. Wat een leuk idee om elkaar met de fiets bij de grens te ontmoeten en ieder aan de eigen kant van de grens te blijven. Noodgedwongen, maar het is tenminste iets. We leven toch wel in een hele vreemde wereld op het ogenblik. Nou, ik eindig met een foto van onze hond Charlie. Onze dochter heeft de foto gemaakt, ik vond ‘m wel schattig.

Blijf gezond!

Groetjes, Annemieke

In de taal van de ander

Beste Sally,

Bedankt voor je mooie brief. Deze is prettig om te lezen. Bij de bakfietsen en de Land Rovers ("Wij bezitten geen van beide") moest ik even lachen. Misschien rijden jullie een Lamborghini, of toch gewoon een oer-Hollandse fiets.

Fijn om je brief vanavond nog een keer te lezen. Ik heb je brief lang niet beantwoord. Mijn energie heb ik gestoken in een nieuwe website die is gelanceerd. Op vakantie nam ik me voor om je op de ouderwetse manier te schrijven, maar het leven op de camping in Ommen bleek enkel ingericht op zwemmen in de Vecht, eten en slapen. De concentratie om te schrijven ontbrak.

Nu de kinderen weer naar school gaan en het werk op kantoor is begonnen, moet ik opletten om de dagelijkse gewoonten niet gedachteloos te laten passeren. Een brief schrijven helpt. Ook helpt het nadenken over hoe ik anderen kan ondersteunen, of een compliment kan geven en uitspreken waarom iemand bijzonder voor me is. Ik denk dat die kwetsbaarheid ook sterker maakt.

Datzelfde geldt misschien ook voor jou. Je bent bewust bezig om je tweede levenshelft vorm te geven. Je duikt in het diepe door een nieuwe studie te volgen. Je ziet kansen, want je brengt met jouw kwaliteiten nieuwe 'harde' kennis naar de podiumkunstsector. En je hebt passie om de podiumkunstsector sterker te maken, om een vuist te maken tegen de neoliberale tendens om kunst weg te zetten als 'troost' of hobby.

Dan is jouw aanpak slim. Je leert de taal van je opponent, de sterktes en zwaktes, om zo van binnenuit een positieve verandering te brengen in de sector. Het doet me denken aan de architect waar ik na mijn studie heb gewerkt: Sjoerd Soeters. Hij is een buitenbeentje in de Nederlandse architectuur en maakt interessante stedenbouwkundige plannen. Daarom ging ik bij hem werken. Zijn unieke werk krijgt hij gerealiseerd, omdat hij de taal van zijn opdrachtgevers kent en dus makkelijk zijn visie tussen hun oren krijgt.

Mooi hoe je schrijft over de coronatijd en dat het voelt als terugkomen naar een vorm van samenleven waar onze voorouders bekend mee waren. Zo'n crisis zet je even terug in de tijd, meer focus op elkaar, de kinderen, je oorspronkelijkheid. Tijdens mijn studie leerde ik dat de definitie van originaliteit stoelt op twee begrippen die elkaar nodig hebben: de origine (of oorsprong) en vernieuwing. Als je de eigen oorspronkelijk kent, ben je volgens mij beter in staat om te vernieuwen of verandering teweeg te brengen.

Ik leerde dat de definitie van originaliteit stoelt op twee begrippen die elkaar nodig hebben: de origine (of oorsprong) en vernieuwing.

Toen ik bij Sjoerd Soeters vertrok en samen met mijn vrouw naar Vietnam verhuisde, was ik vooral nieuwsgierig naar de andere cultuur. Misschien vergelijkbaar met jouw nieuwsgierigheid naar de 'harde' kant van de podiumkunstensector. Ik wilde op reis (ook figuurlijk) met de vraag hoe anderen omgaan met water en klimaatuitdagingen. De mensen die ik daar heb ontmoet, hebben mijn perspectief veranderd en mij gestimuleerd om het boek Leven met de Mekong te schrijven.

Ik wist toen nog niet dat ik later, na veel ontmoetingen met bijzondere mensen, mijn bedrijf Nextblue op zou richten. Wel was ik zeker dat mijn hart in de delta ligt, bij de mensen die daar op kleine schaal en met minimale middelen hun hoofd boven water houden.

Die verbinding met mensen ter plaatse geeft me juist kracht en moed om de grote problemen aan te pakken. Het maakt me dus niet moedeloos, zoals jij je afvraagt. En in die verbinding ontstaan vaak mooie verhalen die weer leiden tot nieuwe oplossingen. Ik geloof wel dat al die kleine positieve oplossingen bij elkaar kunnen zorgen voor een verandering op grote schaal.

Ik probeer de moedeloosheid ook voor te blijven door actief te ontspannen. Dat doe ik met hardlopen, drie of vier keer in de week en af en toe een wedstrijd, zoals morgen vijf kilometer op de atletiekbaan. Die uitputting is voor mij de ultieme ontspanning.

Het lijkt me interessant om te lezen waarom jij de podiumkunstensector wilt helpen en wat jij meeneemt om de sector in coronatijd en in dit neoliberale klimaat staande te houden.

Ik wens je een goede week!

Met groet,

Joep