De diepte in gaan

Hey Isa,

Elke keer ontvang ik je brieven met veel plezier. Leuk hoe je onze ontmoeting beschrijft. Ook ik vond het een bijzondere, ook dat we direct de diepte in gingen. Zou dat komen doordat we al langer brieven schrijven met elkaar?

Ik heb altijd de neiging om de diepte in te gaan, als het even kan dan. Ik vind gesprekken dan gewoon leuker. En het is bij mij ook inderdaad zo dat dit niet altijd lukt, soms zijn er geen haakjes met elkaar en dan blijft het toch wat aan de oppervlakte. Wat ook oké is, tenminste… voor even. Schijnbaar zinloze gesprekjes houd ik langer dan vijf minuten niet goed vol. Ik val dan stil en weet niets meer te zeggen... Behalve als het doorspekt is met veel humor, dat vind ik echt enorm genieten.

.... hoe ouder mensen worden, hoe oppervlakkiger de gesprekken

Ik heb ook langer het idee dat hoe ouder mensen worden, hoe oppervlakkiger de gesprekken. Het gaat vaak over werk en weinig over hoe iemand zich voelt bij zaken en waar iemand mee bezig is in zijn leven. Ik heb het idee dat jongere mensen zich kwetsbaarder op durven stellen. Wellicht omdat zij nog meer op ontdekkingsreis zijn in het leven, en met betrekking tot hun identiteit. (Al heb ik ook het idee dat dat je hele leven blijft veranderen, en er helemaal niet zoiets is als een vaststaande identiteit. Wel, trouwens, dat je als mens voorkeuren hebt.) Ikzelf ben hoe ouder hoe introverter geworden. Vroeger was ik een stuk extraverter, of dacht ik dat ik dat moest zijn... Kan natuurlijk ook.

Hoe is dat voor jou? Hoe kijk jij naar het hebben van een identiteit en je eigen identiteit? Ben wel benieuwd naar een van die analyses van jou (:

Heb jij trouwens al de foto's gezien? Ik nog niet. Hoop dat we ze nog wel zien voordat ze groot opgehangen worden, dat zal toch wel even slikken worden voor mij. Vind het toch lichtelijk gênant om zo groot ergens te hangen.

.... oef wat een oma-uitspraak ....

En oeh dat daten ja, zo spannend en onzeker allemaal. Al is het lang geleden voor mij dat ik het voor de laatste keer heb gedaan (oef wat een oma-uitspraak), weet ik nog wel hoe ontzettend leuk het was en ook hoe gewoon ontzettend het was. Onze datingtijd ging gepaard met veel drank, niet alleen omdat het zomer was maar ook omdat ik er de zenuwen van kreeg, al die emoties door m'n hele lijf. Wat ook weer heerlijk was. Lekkere borderline periode.

Ik heb mijn partner ontmoet op mijn stage. Hij werkte daar.

Ik heb mijn partner ontmoet op mijn stage. Hij werkte daar. En ik vond hem niet echt aardig, sterker nog, ik vond hem een beetje een eikel. Maar ja, mijn spelling was verschrikkelijk, hij hielp me met mijn eindopdracht (en ik dacht ondertussen… oh deze man is wel erg lief zeg), mijn relatie ging uit, er was een personeelsfeest, ik miste de laatste trein en toen kon ik daar 'op de bank slapen'. Het was zomer en ik was vrijgezel sinds een hele lange tijd en dacht, dat is leuk 'klooimateriaal'. Maar ja, dat 'klooien' duurde voort na de zomer en nu zijn we vijftien jaar samen. Wat ik echt wel lang vind. En wat ook komt met uitdagingen. Ik vind het bijvoorbeeld een uitdaging om ook partners van elkaar te blijven en niet alleen ouders van de kinderen. We hebben periodes dat we net een goedlopend bedrijf zijn, met ritme en regelmaat (want ja kinderen) en er weinig ruimte is voor elkaar.

Hoe is het ondertussen tussen jou en mevr. X? Heb je wat meer helderheid voor jezelf gevonden met betrekking tot je emoties en gevoelens? Heel mooi dat je je eigen tijd aanhoudt. Ik denk dat dat belangrijk is. Voor jezelf en uiteindelijk daardoor ook voor de ander.

Zullen we in de week van 16 januari bij dezelfde tent afspreken? Ik ben vrijdag vrij maar kan ook even tijdens werktijd een bakkie doen. Dan werk ik gewoon wat langer door. Volgende week vrijdag kan ik trouwens ook, doordeweeks ga ik naar de Efteling toe een paar dagen. Vet veel zin in!

Groetjes en liefs 😊

Charron

Ik zeur soms ook bij mijn vrienden

Lieve Nora,

Wat fijn dat je hulp krijgt bij het brieven schrijven. En het is helemaal niet erg dat je Nederlands nog niet zo goed is. Het is juist leuk om te lezen dat je het probeert. Misschien kan jij mij wat woordjes leren in jouw taal? Dan ga ik proberen dat te leren. Zo leren we beide wat nieuws.

Wat stoer dat je kan breien. Dat lijk mij nou heel moeilijk om te doen. Ik zou zo bang zijn dat ik een foutje zou maken. Ik vind het wel leuk om kleding te naaien, dat kan ik wel. Of om te schilderen. Maar toch teken ik het liefst.

Ik was specialist duurzaamheid bij een supermarktketen, maar ik werd er niet gelukkig van

Omdat ik gestopt ben met mijn baan ben ik nu tijdelijk heel veel aan het tekenen. Ik was specialist duurzaamheid bij een supermarktketen, op het hoofdkantoor, maar ik werd er niet gelukkig van. Mijn manager liet mij bijna niets doen wat ik graag wilde. Ik ben nu op zoek naar een andere baan binnen duurzaamheid. Duurzaamheid vind ik heel belangrijk. Ik ben benieuwd welke baan ik ga vinden, maar voor nu is het dus vooral tekenen. Ik kan ook een keer een tekening voor jou maken. Meestal teken ik een foto na. Zoals het plaatje hieronder. Dit was een foto van een vriendinnetje die van een wandeling genoot. Ik kan ook een keertje een tekening maken voor jou. Misschien heb je wel een foto van iets of iemand die je leuk vindt? Dan kan ik die natekenen.

Het voelt echt als een cadeautje dat hij voor mij koos

Ik heb ook mijn vriend wel eens paar keer getekend. Zoals hieronder, toen hij noedels aan het eten was. Dit was in de zomer op een festival. Ik ben inderdaad heel gelukkig met hem. Ik ben zes jaar alleen geweest voordat ik hem ontmoette. Hij is de liefste die ik ooit heb ontmoet. En hij is heel grappig. Het voelt echt als een cadeautje dat hij voor mij koos. Ik snap ook niet hoe liefde ineens over kan zijn, maar toch is het soms zo. Ik geloofde soms ook niet meer in de liefde. En toen vond ik hem! We zijn nu twee jaar samen en we wonen ook bij elkaar. Hij wil heel graag nu al kinderen, maar ik wacht liever nog een jaartje. Het lijkt me zo een grote verandering om een kind te krijgen. Het leven is nu nog te vol en te leuk om dat te veranderen.

Wat leuk dat je een recept gaat bedenken voor mij. Ik ben heel benieuwd, vooral omdat ik het niet makkelijk voor je maak dat het vegetarisch moet zijn. Soep lijkt me heerlijk!

Ik heb ook een recept voor jou, mijn lievelingsrecept. Het is auberginestoof.

Ingrediënten (voor ongeveer 2 personen)

1 grote ui (in halve ringen)
7 tenen knoflook (in plakjes gesneden)
1 blikje tomatenpuree
1 tl kaneel
2 el dikke ongezoete tamarindepasta
1 blik tomatenblokjes a 400 gr
2 el vloeibare honing
2 aubergines (in dikke halve plakken)
Olie
Peper en zout
Harissa

Maken

Verhit olie in een diepe pak en bak de uien tot ze zacht zijn.
Voeg de knoflook en kaneel toe en bak een paar minuten.
Roer de tamarindepasta, honing, tomatenpuree en tomatenblokjes erdoorheen en laat koken met de deksel op de pan. Laat de stoof minimaal een uur garen op laag vuur. Roer af en toe. Als de saus heel dik wordt, voeg dan wat water toe.
Verwarm in een koekenpan olie en grill de aubergines op hoog vuur totdat ze aubergine zacht is. Houd de gegrilde aubergine apart.
Als de stoof een uur heeft opgestaan voeg dan de aubergine toe en verwarm. Voeg als laatste zout, peper en harissa toe naar smaak.
Eet smakelijk!
Wil je er wat bij? Dan is het lekker met brood vind ik!

Het lijkt me niet leuk om met de feestdagen niet bij familie te zijn. Je familie is ook ver weg. Zoek je ze nog wel eens op? Of bel je met ze?

Vrienden maken vind ik ook niet altijd makkelijk

Vrienden maken vind ik ook niet altijd makkelijk. Je weet nooit zeker of iemand jou ook aardig genoeg vindt om vrienden te zijn. En ik denk dat je echt wel af en toe mag zeuren hoor. Ik zeur soms ook bij mijn vrienden, en mijn vrienden bij mij. Dat vind ik bij vriendschap horen. Hoe was het bij je vriendin haar nieuwe huis? Woont ze bij je in de buurt?

Deze week is mijn vriend jarig. Ik vind het altijd belangrijk om leuke momenten te vieren. Ik heb slingers opgehangen en cadeautjes gegeven. In de middag zijn we met mijn zus en haar man gaan lunchen. En in het weekend heeft hij een feestje voor zijn vrienden. Allemaal heel gezellig dus!

Het lijkt me leuk jou ook te ontmoeten. Misschien kunnen we binnenkort een wandeling maken, dat is goed voor onze gezondheid én dan hebben we iets leuks te doen. En als het koud is, kunnen we ergens binnen thee drinken. Of misschien is er nog wel iets anders wat je leuk lijkt om een keer met iemand te doen? Ik vind alles leuk!

Hopelijk krijg ik weer een brief van je. En je recept. Ik ben heel benieuwd, en weet zeker dat je het kan 😊

Liefs,

Eilys

Soms komt het leven veel te hard binnen

Dag Louis,

Dank je wel voor je mooie, warme, vrolijke en eerlijke brief. Het heeft even geduurd voordat ik de ruimte in mijn hoofd kon vinden om je terug te schrijven. Ik weet hoe leuk het is om een brief te krijgen, dus het spijt me dat het zo lang heeft geduurd. Het gevoel dat deze brieven ‘permanent’ zijn, zoals jij schrijft, speelt ook bij mij een rol in hoe en wanneer ik begin aan een antwoord. Ik herken de kwetsbaarheid van dat je woorden zo definitief lijken op papier, terwijl je voortdurend verandert door ervaringen en nieuwe inzichten. En soms komt het leven even veel te hard binnen en weet je niet waar je moet beginnen met je verhaal.

Lang werd ik gezien als volwassener dan mijn leeftijd

Grappig dat je schrijft dat mensen je alles behalve volwassen vinden klinken vanwege je hoge stem. Vaak helpt het niet als men je als ‘meisje’ blijft zien, totdat je ontdekt dat het ook in je voordeel kan werken. Heb je dat al ontdekt? Lang werd ik gezien als volwassener dan mijn leeftijd; ik was vrij vroeg wijs (wat wil je als jongste van vier kinderen en met vrij slimme ouders). Maar ik weet nog het exacte moment waarop dat veranderde: een paar dagen na mijn 25^e verjaardag zat ik met wat studievrienden te borrelen en vertelde dat ik net 25 was geworden. Met lichte verbazing keken ze me aan en zeiden dat ze me echt jonger hadden geschat. Hun blik verraadde dat het een compliment was. En ik was volledig in de war. Dit was het moment, de turning point! Ineens was het beter om jonger te lijken dan ouder. Sindsdien ben ik altijd jonger geschat dan ik werkelijk ben. Heeft weinig met mijn stem te maken – die is luid met een zachte g en met soms met ferme taal – maar vooral met mijn licht getinte, redelijk rimpelloze huid. Ik heb groenbruine, grote ogen, grote mond (letterlijk en figuurlijk) en een flinke bos donker golvend haar. Ik kreeg de Antilliaanse billen met smalle taille van mijn moeder en de lange stelten van mijn vader. Een wonderlijke combinatie, al zeg ik het zelf. 😉

Deze zomer zette ik definitief een punt achter een beginnende relatie

Je liefdeslessen zijn eigenlijk precies dezelfde als die mijn moeder geeft, die dit jaar vijftig jaar getrouwd is met mijn vader. Zie je wel dat je vroeg wijs bent? Deze zomer zette ik definitief een punt achter een beginnende relatie, met verdriet maar een opgelucht hart. Ik was echt verliefd op deze jongen en had de wereld met hem willen ontdekken. Hij ging twijfelen en zei een paar keer dat ie niet genoeg voelde voor een liefdesrelatie, terwijl hij wel dol op me is. Maar liefdesregel twee uit je brief gaat hier dan wel op: het werkt alleen als je allebei niet wil opgeven en niet als een van de twee met een half been erin staat. Dus moest ik hem laten gaan.

Deze zomer was om nog een andere reden best verdrietig. We kregen te horen dat mijn grote zus ongeneeslijk ziek is. Ze is begin 50, getrouwd en heeft twee tienerkinderen. Ze had al medische problemen, maar deze nieuwe diagnose is niet gerelateerd daaraan. Ik heb me lang gezegend gevoeld (op een niet religieuze manier), want tot nu toe bleef de dood van mijn geliefden me gespaard. Maar dit is ook zo’n bericht waarvan je weet dat 'ie ooit komt. En je bent er nooit op voorbereid. Je snapt nu wellicht waarom het even duurde voordat ik de ruimte vond om je terug te schrijven.

Het mooiste aan mijn werk is dat we in een paar dagen heel veel mensen bij elkaar brengen die zich onderdompelen in bijzondere en inspirerende verhalen

Ik heb nagedacht over hoe jij in je opleiding en werk, de verloskunde, helemaal aan het begin van het leven staat en hoe bijzonder dat moet zijn. Is dat het leukste/mooiste van je werk? Het mooiste aan mijn werk is dat we in een paar dagen heel veel mensen bij elkaar brengen die zich onderdompelen in bijzondere en inspirerende verhalen. Helemaal blij word ik als ik onze bezoekers van het festival helemaal geïnspireerd uit de zie zaal komen en nog lang met elkaar en de filmmakers en wetenschappers napraten. Maar voordat het zover is, ben ik vooral bezig met fondsen aanschrijven, begrotingen maken, mensen aannemen, meetings en brainstorms organiseren, bijzondere gasten uitnodigen, etc. En soms kijk ik een film.

Als ik je één film uit onze collectie mag aanraden en die je online kunt zien is het Earthrise (Google de titel maar samen met ‘documentary’, dan vind je hem wel). Het gaat over de Apollo 8 missie, de eerste keer dat een spaceshuttle om de maan vliegt, waarbij de astronauten voor het eerst de aarde op een verre afstand zien. En dan pas ervaren hoe kwetsbaar onze planeet is. Het verandert hun relatie met de aarde en de mensheid volledig. Omdat ze camera’s mee aan boord hadden, konden ze dat laten zien aan de mensen. Zo zie je maar dat film, de werkelijkheid vastleggen met bewegend beeld, essentieel kan zijn om onze ervaring van die werkelijkheid te veranderen. Ook deze verhalen zijn onmisbaar voor ons.

Goed, de zomer loopt tegen zijn eind. Heb jij nog genoten van een vakantie? Ik kan je de wadden van harte aanraden als je van wandelen en uitwaaien houdt. Soms moet je even de zeewind door je hoofd laten waaien, als opruimen niet meer helpt 😉

Ik kijk uit naar je volgende brief, maar neem alle tijd.

Liefs,

En hoe zit het met houden van?

Hi Anne,

Hoe is het met je? Dank voor je brief en soms heb je dat, dat het even op zich laat wachten.

Heerlijk om jouw brief te lezen en bij een aantal dingen ook zoveel herkenning te lezen. Zoals bij het samengestelde gezin, tja wat kan ik erover zeggen. Hoe lang zijn jij en je vriend al samen? Toen mijn partner en ik samen kwamen had hij met zijn ex co-ouderschap. Toen wij een relatie kregen wist ik dat hij een zoon had, dus soms vond ik erover klagen of zeuren niet helemaal eerlijk van mijzelf. De zoon van mijn vriend was ongeveer elf jaar toen wij bij elkaar kwamen en zo'n tien jaar toen we elkaar ontmoetten. Dit is een leeftijd dat het al echt een persoon is, geen klein kind dat ik nog dingen moest leren (de basisbehoefte). Dat hij wat ouder was vond ik wel fijn. Niet de hele dag in de speeltuin moeten vermaken of continu je aandacht vragen. Maar aan de andere kant vond ik het ook lastig en dan vooral het feit hoe ik mijn rol moest invullen. Ik heb een hekel aan het woord stiefmoeder en een bonusmoeder vind ik ook zoiets van nu. De weken dat hij naar zijn moeder ging vond ik persoonlijk altijd de leukste weken, gewoon weer samen de kroeg in en doen en laten wat wij zelf willen (ik klink wel als een heks). Het is allemaal een heel verhaal en soms weet ik het zelf niet eens allemaal meer.

Dat hij wat ouder was vond ik wel fijn. Niet de hele dag in de speeltuin moeten vermaken of continu je aandacht vragen.

Maar op den duur is mijn vriends zoon helemaal bij ons komen wonen. Dit is nou al ruim drie à vier jaar en tegenwoordig ziet hij zijn moeder amper. Zijn moeder woont in België en vind het online contact al goed genoeg. Pffff wat zijn hier veel ruzies over gegaan tussen mijn vriend en mij. Over het feit dat hij bij ons woonde, dus er altijd was, zij die nergens maar ook werkelijk waar nergens haar verantwoordelijkheid in neemt. Niet emotioneel, niet financieel, helemaal niets. En ik kan werkelijk er niet met mijn verstand bij dat je zoiets als moeder laat gebeuren. Ook mijn vriend heeft een moeizame relatie met zijn ex. Zij wil geen enkel contact (met niemand niet, nauwelijks met haar eigen familie) en zij vindt zichzelf nog altijd een goede moeder op afstand. Ze betaalt nergens aan mee, ze reageert niet op vragen of iets over haar zoon, niets. Af en toe denk ik dat zij niet helemaal spoort. Of denken? Je moet niet sporen als je het zo ver laat lopen. Neem verdomme je verantwoordelijkheid als moeder. Och. Ik hou het hier maar bij, want ik kan nog uren doorgaan (ik merk overigens dat ik over dit soort privézaken schrijven soms lastig vind en dan meer in de zin, wat gaan ze ooit van deze brieven openbaar maken. Heb jij dat ook?). Het zoontje van jouw vriend is dus om het weekend bij jullie? Maar nog wel echt op een leeftijd dat je hem moet vermaken, dat lijkt mij vermoeiend. De zoon van mijn vriend is nu zeventien jaar, een puber. Ik moet zeggen dat dat ook niet altijd top is. En hoe zit het met houden van? Het houden van je eigen kind en het kind van je partner? Dat is toch anders, althans zo voel ik het wel. Ik voel voor mijn eigen zoon zoveel meer en anders dan voor mijn vriends zoon. En dat klinkt als ik het zo opschrijf heel onaardig, zo bedoel ik het niet. De zoon van mijn vriend is een schat, maar het is niet mijn kind. Hier herken je je vast wel in!? (hoop ik).

En inderdaad we doen allemaal maar wat… gek idee en tegelijkertijd ook heerlijk.

Betreft de verantwoordelijkheid waar je naar vroeg in je brief. Ik vind het nogal wat, dat ik verantwoordelijk ben over dit lieve kleine kind en dat ik hem zo goed mogelijk de wereld in wil laten gaan. Het opeens moeder zijn. De verantwoordelijkheid die je hiervoor had over jezelf was onbezonnen, luchtiger of zoiets. Ik wil een kind dat gelukkig is en mooi de wereld inkijkt, die gelukkig is met alles wat hij wil doen en met name met zichzelf. Dat voelt alsof ik die prestatie moet leveren. En tegelijkertijd kan ik het relativeren en denken, als ik hem liefde geef en geborgenheid dan komt het allemaal wel goed. En inderdaad we doen allemaal maar wat… gek idee en tegelijkertijd ook heerlijk.

Ik herken in wat je zegt dat je de rust en zonder prikkels wel fijn vindt. Dat kan ik ook echt vinden. Toch merk ik wel dat de laatste weken ik het leven saai vind. En dan meer dat ik behoefte heb om naar een vakantie toe te leven of iets dergelijks. Ik vind het nu zo uitgestippeld allemaal, je kan en mag niets. Voor mij voelt het soms als een sleur. En het is niet dat ik zin heb om elk weekend in de kroeg te staan, want die behoefte is er nu (nog) niet. Maar ik ben gek van muziek. Ik mis de concerten en de festivals. Het uit eten gaan met vriendinnen en urenlang kletsen en wijn drinken. Maar ook samen uit eten met mijn vriend. Ik ben allergisch voor saaiheid en burgerlijkheid. Terwijl ik dus stiekem die avondklok lekker overzichtelijk vind en rust geeft. Tja, ik ben soms wat tegenstrijdig. Ik heb nu voorgesteld om een maand een woningruil te doen met iemand in Berlijn. Wij zijn gek van Berlijn en komen daar het liefst een paar keer per jaar. Als we ooit weg willen uit Amsterdam dan zou Berlijn een fijne optie zijn, heerlijk die stad. Alleen het idee ‘ver weg’ van familie en vrienden vind ik wat minder. Daarom eens een maand proberen. Ik heb het idee alsof ik een beetje stil sta en prikkeling nodig heb.

Ik heb nu voorgesteld om een maand een woningruil te doen met iemand in Berlijn.

Mijn zwangerschap werd meteen medisch, ik wist ook dat dit stond te gebeuren (ook heb ik voor mijn zwangerschap aantal miskramen gehad waaronder een buitenbaarmoederlijke zwangerschap waarbij het vruchtje maar ook één eileider is weggehaald. Dus ook hierdoor was monitoren een aanrader). Ik heb van mijzelf een hele hoge bloeddruk dus dat is geen match met zwanger zijn. Ooit zo’n vijftien jaar geleden per toeval achter gekomen en hier slik ik medicatie voor waar ik niet meer vanaf kom. Waar het mee te maken heeft geen idee, aangeboren ofzo. Maar mijn zwangerschap zou never nooit niet veertig weken worden, maar het doel was wel, zo lang mogelijk. Mijn medicatie werd al meteen flink opgehoogd en ik moest op een gegeven moment wekelijks naar het ziekenhuis voor een check. Met zeventwintig weken was de bloeddruk erg hoog en ook sprake van een zwangerschapsvergiftiging. Allerlei onderzoeken en vierentwintig uur lang mijn urine opvangen. Als het de volgende dag niet anders was werd ik opgenomen tot aan mijn bevalling en in het ergste geval werd hij al gehaald. Gelukkig was mijn urine oké en werd alleen de medicatie opgehoogd en moest ik nog vaker langskomen. Het is goed gegaan met hier en daar af en toe wat uitspattingen en mogelijk wel een vergiftiging en dan toch weer niet. Ik moest na die zevenentwintig weken wel meer rust nemen, ik kon niet volgestopt worden met medicatie en niets aan mijn levensstijl doen. Aangezien mijn baan vrij stressvol is moest ik minder werken. Dat was voor het eerst dat ik de ziektewet in moest (gedeeltelijk, ik ging 50% werken), vond ik gek. Al met al heb ik op één dag na de veertig weken gehaald, het was een wonder. Ze zouden hem uiteindelijk gaan halen op de uitgerekende dag (2 juni) omdat ik niet over de veertig weken mocht). Ik wilde zo graag dat hij uit zichzelf zou komen en niet van alles weer ingezet werd. Ook omdat ik de allergrootste fobie en/of angst heb voor infuus. Bij het woord val ik al zowat flauw.

Ik heb van mijzelf een hele hoge bloeddruk dus dat is geen match met zwanger zijn.

En op 1 juni is onze zoon uit zichzelf gekomen. Mijn bloeddruk was op een gegeven moment wel zo hoog dat ze geen extra medicatie meer konden geven en dat ik alsnog aan het infuus moest. Ik heb bijna gehuild (niet eens van de helse pijn van de bevalling) omdat ik geen infuus wilde. Even ging wel door mij heen, dan kan ik misschien ook pijnstillers krijgen... maar nee, ik wilde niet. Gelukkig niet nodig geweest want toen kreeg ik persweeën. Ik heb een zwangerschapsvergiftiging gekregen toen onze zoon al geboren was, ik wist niet dat het kon. Ik heb toen een paar dagen moeten blijven maar geen last gehad. Ik herken wat je zegt, even de rust en geen bezoek in het ziekenhuis. Maar ik vond het zo verdrietig dat ik mijn kindje niet aan mijn ouders, zusje en broer kon laten zien. Dit was ook hun eerste kleinkind en neefje en dat dat onmogelijk was, vond ik erg pijnlijk. Hoe is de zwangerschapsvergiftiging bij jou zo gekomen? Waar had je allemaal last van en hoe is jouw zwangerschap verder gegaan? Had jij trouwens een fijne kraamhulp? De mijne was een bijzonder geval en dat is al een heel verhaal op zich.

Radler…. BLEGH! Maar inderdaad leuk om het zo te doen.

Wat gaan jullie doen met je dochters verjaardag en wat ga je geven?

Ik denk ook dat zij straks wel staan te dansen bij een concert of festival...dat het ooit weer ‘normaal’ wordt. Mogelijk een iets ander normaal dan wij gewend waren maar een normaal voor hen. Mis jij vakanties? Hebben jullie wat op de planning staan?

Dank voor je mooie stukje over keuzes en schuldgevoel. Ik ben het helemaal met je eens dat een blije moeder ook zorgt voor een blije baby. En niet alleen een blije baby maar dat iedereen hier blij is. En dat mijn kind het helemaal goed vindt als ik losga op een festival en daardoor weer weken energie heb (na de katers). En mooi wat je zegt over keuzes en lief dat je mij dit zo meegeeft. Wijze vader 🙂

Dank voor je mooie stukje over keuzes en schuldgevoel.

Ik heb maatschappelijk werk gedaan bij Windesheim. Ik ben niet op kamers gaan wonen in Zwolle. Ik vind Zwolle een hele mooi stad, daar is Apeldoorn niets bij. Maar voelde niet de behoefte om daar op kamers te gaan. Ik woonde hiervoor in Amsterdam op kamers met een vriendin en ben toen naar Apeldoorn gegaan.

Ik hou ook van schrijven en vind dit een heel leuk concept. Ik had vroeger jarenlang een penvriendin op Texel. Toen schreef je nog ouderwets met mooi briefpapier en ging alles per post. Ook voor jou, deel wat je wil delen en vraag wat je wil vragen. Ik ben wel benieuwd uit wat voor een gezin jij komt...ouders, broers en/of zussen? Kijk maar wat je kwijt wilt. En ik ben benieuwd, als je nu mocht reizen, waar zou je dan naartoe gaan? Heb jij een favoriete bestemming of land?

Ik ga mijn werk nog even afmaken en daarna lekker pindasoep eten, onze zoon in bad doen en zo de avond in. Hij wordt al twee avonden huilend wakker, last van zijn keel.

Ik wens jou een fijne dinsdagavond en een fijne week.

Liefs,

Josje

Hoe willen we leven?

Cara Irina,

Bedankt voor je leuke brief zo vol gebeurtenissen, informatie en vragen. Dat kan natuurlijk ook eigenlijk niet anders als twee mensen die al een heel leven achter zich hebben met elkaar beginnen te schrijven: er is zó veel al gebeurd, zo veel om van elkaar te weten te komen, zoveel om te delen. Voor deze tweede brief ga ik de vragen die je stelde proberen te beantwoorden en daar zullen dan wel allerlei zijsporen en wedervragen uit ontstaan, vermoed ik. Het leven is een rommelige aangelegenheid - laten we maar niet net doen alsof we het in een briefwisseling netjes aangeharkt kunnen krijgen.
Je vraagt waarom we in het buitenland wonen en het antwoord is vanwege het werk van mijn vrouw, maar het is ook een keuze voor een manier van leven. Toen we elkaar leerden kennen in de jaren '90 in Amsterdam werkte ik keihard aan een carrière als decorontwerper en acteur in het theater. Mijn vrouw had allerlei baantjes en besloot om toch nog haar master in Engelse literatuur te halen aan de UvA. Ze wilde graag in de uitgeverswereld werken en kon een baan krijgen bij een wetenschappelijk uitgever, voor de regio Scandinavië. Ze moest dus naar Kopenhagen verhuizen. Na een half jaar werd ze overgeplaatst naar Brussel om de Franstalige regio te bedienen. We hadden een geweldige relatie die zich afspeelde tussen Amsterdam en Brussel en op allerlei zakenreisjes die ze moest maken. Ondertussen werkten we heel hard. Na een paar jaar kwam ze terug naar Amsterdam om te bevallen van ons eerste kind. Zes jaar later, na de geboorte van de derde, verruilden we Amsterdam voor Haarlem waar we ons eerste huis kochten. Ik was ondertussen minder gaan ontwerpen en meer gaan lesgeven op onder andere de Rietveld academie en mijn vrouw had werk gevonden bij een uitgever in Nederland.

Ik schreef een column voor de site Huismannen.nl en we gaven interviews en kwamen op tv als het stel dat de taken anders verdeelde

Naast het lesgeven was ik inderdaad vooral ook huisman en dat deed ik met overtuiging. Ik schreef een column voor de site Huismannen.nl en we gaven interviews en kwamen op tv als het stel dat de taken anders verdeelde. Zo'n vijftien jaar geleden was dat allemaal nogal nieuw en opzienbarend, een man die het huishouden runt. Voor ons kwam het voort uit een gesprek waarbij we pijnlijk eerlijk durfden te zijn over taken en verwachtingen die we niet prettig vonden. Zo moest ik toegeven dat ik eigenlijk helemaal niet stressbestendig was en dat ik ook eigenlijk helemaal niet ambitieus ben, wat natuurlijk best lastig is in een competitief milieu als de theaterwereld. En zij moest toegeven dat zij eigenlijk helemaal niet goed was als huisvrouw en het ook verschrikkelijk vond om te poetsen en het huishouden te organiseren. Zij vond werken en geld verdienen juist leuk, precies dat waar ik niet goed in was. Vanaf dat moment besloten we dat zij fulltime zou werken voor een goed salaris en ik parttime les zou geven en voor de kids en het huis zou zorgen, wat ik prima vond.
Toen de kinderen 11, 9 en bijna 5 waren werd ze benaderd door een headhunter voor een positie in Straatsburg bij de European Science Foundation als head communications. Bij haar toenmalige werkgever had ze zich gespecialiseerd in communicatie. We moesten er lang over nadenken en ondanks het maken van lijstjes met plussen en minnen kwamen we er niet uit. Totdat we op een avond de vraag stelden: hoe willen we leven?

Willen we de komende vijftien jaar in ons koophuis in Haarlem blijven zitten en naar onze banen fietsen, of willen we nog een avontuur?

Toen was het antwoord snel gevonden. We hebben alles verkocht in 2009 nog net voor de financiële crisis in alle hevigheid toesloeg en gingen huren in Straatsburg. De kinderen konden terecht op de Engelse afdeling van de Europese School en ik ging elke ochtend naar de Alliance Francaise om mijn Frans bij te spijkeren. Mijn vrouw sprak al goed Frans na een jaar als au pair in Parijs en natuurlijk die twee jaar in Brussel. Na ongeveer een jaar kreeg ik werk aangeboden als decorontwerper bij het Theatre National de Strasbourg voor een groot project, het Graal Theatre, een coproductie met het Theatre Populaire in Lyon, en ik kon ook les komen geven op de Academie Supérieure des Arts Dramatique in Strasbourg. Dit was moeilijk maar wel goed voor mijn Frans.
Helaas besloot Duitsland om de subsidiekraan voor de European Science Foundation dicht te draaien waardoor mijn vrouw op zoek moest naar ander werk en uiteindelijk aangenomen werd in Parma, Italië, bij de European Food Safety Authority, als head Communications. Na een jaar in Parma besloot ik om met de kinderen naar Varese te verkassen waar de Europese school veel beter was dan die in Parma. We kregen dus weer een weekendrelatie, dit keer tussen Varese en Parma. De kinderen hadden het geweldig op die fantastische school en ik ging elke dag naar Italiaanse les.

Na twee jaar wilde ik wel iets gaan doen en besloot ik de opleiding tot dramadocent te gaan volgen bij Professore Oliva van het Centro Ricerche Teatrale, net buiten Milano. Net toen ik mijn diploma had gehaald en ik aan de slag kon op verschillende scholen werd bekend dat mijn vrouws contract niet werd verlengd voor een nieuwe periode van vijf jaar. Ze kon op twee plekken terecht, in Helsinki en hier in Cadarache bij ITER, een onderzoekslaboratorium om schone energie uit kernfusie te maken. Kernfusie is het proces wat zich in de zon afspeelt en is een schone vorm van energie zonder afval, in tegenstelling tot kernsplitsing in atoomcentrales zoals die over de hele wereld staan. Zij werkt hier nu drie jaar, ook weer op een contract voor vijf jaar. Maar ondanks die onzekerheid hebben we hier in Manosque nu toch een huis gekocht omdat het hier goed voelt en het heel fijn wonen is hier.
We hebben alleen onze jongste dochter nog thuis, zij doet volgend jaar juni eindexamen. Haar grote zus, studeert in Utrecht Engelse literatuur en cultural studies, en onze zoon heeft zich ingeschreven voor een master aan de universiteit van Siena, die zal je wel kennen. Ik ken hem wel omdat mijn diploma's B1 en B2 voor Italiano come Lingua Straniera uitgegeven worden door die universiteit. Met mijn Italiaanse certificato als dramadocent geef ik hier af en toe drama les op de internationale school en aan groepjes volwassenen. Ik wil dit wel wat verder gaan uitbouwen en ook een productie gaan regisseren maar dan moet eerst die corona beheersbaar zijn. Op dit moment kan ik helemaal niets beginnen. Mijn vrouw werkt nog steeds fulltime en is daar heel gelukkig mee. Ik ben veel thuis maar hou gelukkig van koken, wandelen, schrijven, zingen, fietsen en de boel een beetje gezellig maken, dus het gaat wel goed.

Misschien ben ik wel nog steeds huisman, ik voel me niet zo. Ik voel me meer iemand die leert om een leven en een identiteit te hebben zonder te werken

De afgelopen acht weken woonde onze oudste dochter bij ons in vanwege de corona-lockdown. Zij kwam bij ons voor de kerstvakantie en besloot hier te blijven omdat de situatie in Utrecht zoveel slechter was dan hier. Ook voelde ze zich onveilig in haar studentenhuis waar ze de keuken en badkamer moet delen met zes mensen. Maar ze voelt zich ook afgesneden van haar eigen leven. Ze ziet haar vrienden niet, ze mist haar vriendje, hier in Manosque heeft zij nooit gewoond dus kent ze niemand hier - ze voelt zich geïsoleerd.
Gelukkig kan ze heel goed overweg met haar zusje van 16, die twee hebben veel steun aan elkaar. Voor mij is het even wennen om de hele tijd onze oudste dochter thuis te hebben naast mijn vrouw die nu ook veel thuis werkt vanwege corona. Maar met uitzondering van enkele kleine irritaties over rondslingerende spullen, hardop videobellen in de woonkamer en wie welke Netflix-serie mag kiezen, gaat het eigenlijk behoorlijk goed. We doen ook regelmatig spelletjes samen, gaan buiten wandelen en sporten of houden kunstmiddagen.

Niet dat ik nou met een bijl de badkamerdeur aan gruzelementen wil slaan, maar ik mis het wel om andere mensen te zien

Toch is de isolatie door alle coronamaatregelen steeds meer voelbaar aan het worden. De duration, de lange duur van alle maatregelen, begint nu echt voelbaar te worden op een negatieve manier. Een beetje zoals de 'cabin-fever' van Jack Nicholson in The Shining. Niet dat ik nou met een bijl de badkamerdeur aan gruzelementen wil slaan, maar ik mis het wel om andere mensen te zien, om naar de film en het theater te gaan, om met mensen af te kunnen spreken in een restaurant of het café. De gedwongen blik naar binnen, de introspectieve zoektocht waar we door de corona crisis nu zoveel tijd voor hebben is ook niet slecht, maar het wordt tijd om weer met elkaar te kunnen delen wat we gevonden en ervaren hebben. Het wordt tijd dat we weer gezamenlijke dingen kunnen doen, en in groepen bij elkaar kunnen komen om de rituelen van ons mens zijn te kunnen beleven bij concerten, voorstellingen, sportwedstrijden, festivals en dergelijke. We zijn geen solitaire soort. We hebben het nodig om regelmatig deel uit te maken van een groep, een massa, met dezelfde focus, hetzelfde ritme, een universeel verhaal, om ons mens-zijn op een rituele manier te bevestigen.
Irina, cara, ik zit hier alleen maar over mezelf te schrijven, wat slecht van me. Ik wilde ook nog aan jou vragen, hoe doe je dat nou met die twee huizen? Ga je de hele tijd heen en weer en heb je ook al spulletjes in beide huizen? Wat een toestand is dat telkens toch, dat verhuizen. Als ik je één advies mag geven uit ervaring: laat het doen! Laat alles gewoon lekker doen, behalve misschien het inpakken van spulletjes waar je niemand mee vertrouwt. En schrijf op de dozen wat erin zit en waar het moet staan! Dan komt het allemaal goed. Het is veel te zwaar om het zelf te doen.

Ik kan me de rouw en het verdriet amper voorstellen

En dan wil ik toch nog even reageren op wat je schrijft over het verlies van je dochter. Ik vind het heel knap en moedig dat je daar zo direct en open over kan schrijven met iemand die je helemaal niet kent. Dat haar ongeluk een gat in je ziel, in je wezen slaat dat heb je erg mooi verwoord. Ik kan me de rouw en het verdriet amper voorstellen. Het afgelopen jaar heb ik kort na elkaar mijn beide ouders verloren en dat voelt nog als een groot verdriet en een enorm gemis. Maar het is een natuurlijk proces dat een kind zijn ouders vaarwel moet zeggen. Voor een ouder om haar kind te verliezen, dat moet voelen alsof het hele universum uit het lood is geslagen. Ik vind het enorm knap dat je je brief kon afsluiten met het 'alles sal reg kom' citaat uit Zuid Afrika.

Om positief af te sluiten vandaag, natuurlijk het weer in Nederland! Ik lees hier in diverse media over de sneeuwstorm die over Nederland trekt en die zelfs een naam heeft, Darcy (?). Hoe is het bij jou? Zit jij in de regio waar een dik pak sneeuw valt en de wind om door de straten giert? Het moet prachtig zijn, zo'n dik pak sneeuw overal. Er wordt ook een koudegolf verwacht met een grote kans op natuurijs, dat zou geweldig zijn. Ik ben een groot schaatsliefhebber en als er geen corona was dan zou ik naar Nederland zijn gekomen om toertochten te rijden. Maar nu durf ik dat niet aan. Ik hoop dat jij in ieder geval een paar mooie winterse wandelingen kunt maken. Maar doe voorzichtig!

Irina, tot zover maar even voor vandaag. Voel je niet gehaast om terug te schrijven, we hebben alle tijd.
Hartelijke groeten en liefs,
Pieter