Wat me in hen aantrok en -trekt, is hun zachtheid, hun liefheid

Dag Charlotte,

We hadden (nog) geen frequentie afgesproken, dus ik zat nog niet ongeduldig te wachten hoor. En eerlijk gezegd heb ik het best druk met andere dingen, dus als het lang duurt voordat je me schrijft, zou het me waarschijnlijk pas na een paar weken opvallen. Andersom kan het van mijn kant misschien soms een tijdje duren voor ik je antwoord. Stuur me vooral een reminder als je vindt dat het lang duurt.

Over de Eritreeërs: Wat me in hen aantrok en -trekt, is hun zachtheid, hun liefheid. Ik leerde ze in de noodopvang kennen als bescheiden, gastvrije mensen (voor zover je in algemene termen over een groep mensen kunt spreken). Ze stonden het liefst achteraan in de rij en zeiden 'no problem', wat ik ook vroeg of voorstelde. Die bescheidenheid vond ik prettig, maar ik realiseerde me ook dat je er in Nederland niet ver mee komt. Ze konden wel een duwtje in de rug gebruiken, leek me. Ik besloot contact te houden.

De wanhoop! Plannen om te vertrekken naar een ander land, omdat ze hoorden dat het daar beter zou zijn. Verschrikkelijk.

Godzijdank ben ik nooit in de positie geweest om te bepalen wie een verblijfsvergunning krijgt en wie niet. Daar zou ik echt niet van kunnen slapen. Ik maakte wel van dichtbij mee wat het met mensen doet als ze vele maanden moeten wachten tot ze een interview krijgen, en dan soms nog een paar maanden moeten voordat ze de uitslag van dat interview (wel of geen verblijfsvergunning) horen. De wanhoop! Plannen om te vertrekken naar een ander land, omdat ze hoorden dat het daar beter zou zijn. Verschrikkelijk.

Toen de mannen die ik eind 2015 leerde kennen hun verblijfsvergunning kregen, begon voor een aantal van hen het nieuwe wachten: de procedure om hun vrouw en kind naar Nederland te laten komen. Ook dat duurde soms wel een jaar. En als de IND een vrouw toestemming had gegeven om naar Nederland te komen, begon de echte stress pas: dan moest de vrouw Eritrea nog uit zien te komen, meestal naar Ethiopië. Dat kon alleen illegaal, aangezien vrijwel niemand een paspoort krijgt. Wie betrapt wordt, wordt neergeschoten en/of gevangen genomen.

Met dit in het achterhoofd, en met steeds meer kennis over wat een dictatoriaal en achterlijk (in de zin van 'niet modern') land Eritrea is, heb ik ontzettend veel bewondering voor al die Eritreeërs die hier hun leven opnieuw op poten hebben gezet.

Ik vind het vanzelfsprekend om een beetje van dat geluk, waar ik tenslotte niks voor heb hoeven doen, te delen.

Ik realiseer me, al heel lang, maar steeds meer, wat een geweldig geluk ik heb gehad dat ik in Nederland ben geboren. Zonder armoede, met een paspoort, zonder oorlog, met studiemogelijkheden. Cliché, ja. Ik vind het vanzelfsprekend om een beetje van dat geluk, waar ik tenslotte niks voor heb hoeven doen, te delen. Dat is denk ik ook mijn motivatie om Eritreeërs te steunen. Een deel van mijn tijd, energie en geld besteden aan mensen die dat harder nodig hebben dan ik zelf.

Wat goed dat je een nieuwe baan hebt! Fijn ook dat het je op meerdere aspecten past. Het zou zeker mooi zijn als je eraan kan bijdragen dat er vooral wordt gekeken naar de plussen van een mens (wat kan hij? wat wil hij?) en niet naar de minnen (wat is er niet mogelijk door ziekte, dementie, ontbrekend document, taalachterstand of wat dan ook?). Dat zou altijd de insteek moeten zijn. Overal, niet alleen in de zorg. Laten we proberen te kijken wat er mogelijk is buiten de standaarden, de eisen, de protocollen, de hokjes, als dat als resultaat heeft dat iemand opbloeit en gelukkig is. Met een baan in zijn eigen beroep of met rode teennagels.

Wat betreft wat je zegt over het 'moeten' en de ratrace: zo ervaar ik het helemaal niet. Misschien vroeger wel, toen ik 'moest' studeren omdat dat nu eenmaal kon. Maar ik probeer altijd zoveel te werken dat ik genoeg geld heb om te kunnen leven (en een beetje te sparen), en genoeg tijd heb voor leuke en belangrijke dingen. Een vriend van me zei een paar jaar geleden: 'Je bent alleen aan jezelf verantwoording schuldig.' Dat vind ik een mooi motto, en ik leef er redelijk naar.

Fijne zondag alvast!

Met vriendelijke groet,

Tanja te Beek

Dat gat tussen arm en rijk vind ik soms ondragelijk

Lieve Tanja,

De tweede brief heeft even op zich laten wachten. Het nieuwe jaar is voor mij al veelbewogen begonnen. Daar zal ik zo nog wat over vertellen.

Eerst vind ik het leuk te reageren op jouw brief. Wat bijzonder dat je zo betrokken bent bij Eritreërs in Nederland. Wat trok je zo in het contact met deze mensen? Ik kan me voorstellen dat er grote wederkerigheid in het contact zit als jij zoveel voor hun kan betekenen. Een vriendin van mij van mijn studietijd heeft jaren bij de IND gewerkt. Zij moest toen veel van die verhoren doen met Eritreeërs die in Nederland kwamen voor een asielaanvraag. Wat me vaak raakte in die verhalen is dat het ook maar nattevingerwerk is wie wel en wie niet mag blijven. Ben jij ook betrokken geweest bij hun verblijfsvergunning procedure? Hoe was dat? Ik kan me voorstellen dat er ook veel frustratie en onmacht bij komen kijken.

Tijdens mijn studietijd voelde ik ook een grote drive om iets te betekenen voor de ongelijkheid in de wereld. Waarom is het in de wereld zo oneerlijk verdeeld? wij kunnen gewoon met ons paspoort overal vrij heen reizen en anderen moeten door onmenselijke procedures op hun zoektocht naar veiligheid. Dat gat tussen arm en rijk vind ik soms ondragelijk.

Na mijn studietijd lied ik die drive weer een beetje varen. Ik merkte dat ik moeilijk echt in het veld iets kon betekenen en wist toen ook nog niet zo goed hoe ik invulling wilde geven aan mijn wens om van betekenis te zijn. Daarom besloot ik te reizen en yogales te gaan geven. Pas nu ik ben begonnen in het team voor mensen met dementie voel ik dat die drive weer terug komt.

Nooit eerder heb ik gevoeld dat iets zo goed bij mij past als dit.

Afgelopen maandag had ik een sollicitatiegesprek voor een nieuwe functie binnen het bedrijf als junior projectleider. Ik heb deze week ook te horen gekregen dat ik het ben geworden. Er komt dus een heel nieuw pakket aan verantwoordelijkheden aan. Nooit eerder heb ik gevoeld dat iets zo goed bij mij past als dit. Een verandering teweegbrengen in hoe de zorg in Nederland georganiseerd is vind ik fantastisch. Daarnaast krijg ik nu de mogelijkheid om en met mensen te werken en te organiseren en leiding te geven. Twee dingen die ik heerlijk vind. Ik hoop dat ik onderdeel kan zijn van een beweging die over een aantal jaar landelijk de norm is. Dat de zorg voor mensen met dementie - en ook de zorg in het algemeen - een ander kleur krijgt. Dat we uitgaan van de mens. Niet van de ziekte. Dat we het menselijke in iedereen kunnen ontmoeten en aanspreken. Niet de problemen of de kwalen.

Een voorbeeld van dat menselijke contact, dat zo simpel lijkt en voor mij toch zoveel zegt. Ik begeleid een man van 79. Zijn huis is erg vervuild en hij zit de hele dag binnen te roken. Hij is nors en vaak voelt hij zich niet serieus genomen door zorginstanties. Met wekelijks contact heb ik langzaamaan zijn vertrouwen kunnen winnen. Nu komt er een huishoudelijke hulp om te helpen met wat schoonmaken. Daarnaast heb ik geregeld dat er een pedicure aan huis komt. Vorige week liet hij trots zien dat zijn nagels rood gelakt waren. Ik vond het zo’n ontroerend beeld. Zo’n norse man die helemaal blij is met zijn rode teennagels. Ik had het niet kunnen bedenken toen ik hem drie maanden geleden ontmoette.

Er is best moed voor nodig om er niet aan mee te doen. Je eigen ritme te kiezen. Je eigen rust te pakken.

Verder probeer ik nog steeds de juiste balans te vinden tussen werk, mij inzetten voor anderen en mijn eigen rust en gezondheid. Dat voelt soms als een levenstaak. Ik geniet namelijk ook enorm van spontaniteit. Geen plannen of afspraken in de agenda, maar tijd om te lezen, te wandelen en niks te doen. In huis rommelen is ook een van mijn favoriete bezigheden. Ik geloof dat de kwaliteit van leven ook ligt in leven. In rust en stilstaan en niet altijd bezig zijn. Ik zei laatst nog tegen mijn man: ons land is gewoon ingericht op onderdeel zijn van de ratrace. Er is best moed voor nodig om er niet aan mee te doen. Je eigen ritme te kiezen. Je eigen rust te pakken. Te mogen genieten van niets doen. Zonder schuldgevoel of eerst nog de was, de afwas, het huis stofzuigen en andere taken. Gewoon leven omdat het nu gebeurt. Niet na de afwas. Nu.

Ik wens je een heerlijk weekend toe en kijk er naar uit weer van je te horen.

Liefs,

Charlotte