In de taal van de ander

Beste Sally,

Bedankt voor je mooie brief. Deze is prettig om te lezen. Bij de bakfietsen en de Land Rovers ("Wij bezitten geen van beide") moest ik even lachen. Misschien rijden jullie een Lamborghini, of toch gewoon een oer-Hollandse fiets.

Fijn om je brief vanavond nog een keer te lezen. Ik heb je brief lang niet beantwoord. Mijn energie heb ik gestoken in een nieuwe website die is gelanceerd. Op vakantie nam ik me voor om je op de ouderwetse manier te schrijven, maar het leven op de camping in Ommen bleek enkel ingericht op zwemmen in de Vecht, eten en slapen. De concentratie om te schrijven ontbrak.

Nu de kinderen weer naar school gaan en het werk op kantoor is begonnen, moet ik opletten om de dagelijkse gewoonten niet gedachteloos te laten passeren. Een brief schrijven helpt. Ook helpt het nadenken over hoe ik anderen kan ondersteunen, of een compliment kan geven en uitspreken waarom iemand bijzonder voor me is. Ik denk dat die kwetsbaarheid ook sterker maakt.

Datzelfde geldt misschien ook voor jou. Je bent bewust bezig om je tweede levenshelft vorm te geven. Je duikt in het diepe door een nieuwe studie te volgen. Je ziet kansen, want je brengt met jouw kwaliteiten nieuwe 'harde' kennis naar de podiumkunstsector. En je hebt passie om de podiumkunstsector sterker te maken, om een vuist te maken tegen de neoliberale tendens om kunst weg te zetten als 'troost' of hobby.

Dan is jouw aanpak slim. Je leert de taal van je opponent, de sterktes en zwaktes, om zo van binnenuit een positieve verandering te brengen in de sector. Het doet me denken aan de architect waar ik na mijn studie heb gewerkt: Sjoerd Soeters. Hij is een buitenbeentje in de Nederlandse architectuur en maakt interessante stedenbouwkundige plannen. Daarom ging ik bij hem werken. Zijn unieke werk krijgt hij gerealiseerd, omdat hij de taal van zijn opdrachtgevers kent en dus makkelijk zijn visie tussen hun oren krijgt.

Mooi hoe je schrijft over de coronatijd en dat het voelt als terugkomen naar een vorm van samenleven waar onze voorouders bekend mee waren. Zo'n crisis zet je even terug in de tijd, meer focus op elkaar, de kinderen, je oorspronkelijkheid. Tijdens mijn studie leerde ik dat de definitie van originaliteit stoelt op twee begrippen die elkaar nodig hebben: de origine (of oorsprong) en vernieuwing. Als je de eigen oorspronkelijk kent, ben je volgens mij beter in staat om te vernieuwen of verandering teweeg te brengen.

Ik leerde dat de definitie van originaliteit stoelt op twee begrippen die elkaar nodig hebben: de origine (of oorsprong) en vernieuwing.

Toen ik bij Sjoerd Soeters vertrok en samen met mijn vrouw naar Vietnam verhuisde, was ik vooral nieuwsgierig naar de andere cultuur. Misschien vergelijkbaar met jouw nieuwsgierigheid naar de 'harde' kant van de podiumkunstensector. Ik wilde op reis (ook figuurlijk) met de vraag hoe anderen omgaan met water en klimaatuitdagingen. De mensen die ik daar heb ontmoet, hebben mijn perspectief veranderd en mij gestimuleerd om het boek Leven met de Mekong te schrijven.

Ik wist toen nog niet dat ik later, na veel ontmoetingen met bijzondere mensen, mijn bedrijf Nextblue op zou richten. Wel was ik zeker dat mijn hart in de delta ligt, bij de mensen die daar op kleine schaal en met minimale middelen hun hoofd boven water houden.

Die verbinding met mensen ter plaatse geeft me juist kracht en moed om de grote problemen aan te pakken. Het maakt me dus niet moedeloos, zoals jij je afvraagt. En in die verbinding ontstaan vaak mooie verhalen die weer leiden tot nieuwe oplossingen. Ik geloof wel dat al die kleine positieve oplossingen bij elkaar kunnen zorgen voor een verandering op grote schaal.

Ik probeer de moedeloosheid ook voor te blijven door actief te ontspannen. Dat doe ik met hardlopen, drie of vier keer in de week en af en toe een wedstrijd, zoals morgen vijf kilometer op de atletiekbaan. Die uitputting is voor mij de ultieme ontspanning.

Het lijkt me interessant om te lezen waarom jij de podiumkunstensector wilt helpen en wat jij meeneemt om de sector in coronatijd en in dit neoliberale klimaat staande te houden.

Ik wens je een goede week!

Met groet,

Joep

Een kennismaking in schrijven

Beste Sally,

Het is bijzonder om jou te schrijven. Spannend ook, omdat ik je niet ken en niet weet waar onze briefwisseling toe leidt. Hoe ziet het schrijven naar de toekomst er uit? Wat is jouw motivatie om aan dit project deel te nemen? Welke thema’s gaan we bespreken?

Veel vragen en ik gedij eigenlijk wel in die onzekerheid. Dit schrijven geeft me tijd en ruimte om vrij te denken over allerlei zaken die me raken. Het geeft me een soort gevoel van oneindigheid met slechts een paar regels, of uitgangspunten, zoals wederzijds respect en dialoog. Ik kijk er naar uit om van jou te leren en om samen na te denken over (een visie op) de toekomst.

Het geeft me een soort gevoel van oneindigheid met slechts een paar regels, of uitgangspunten, zoals wederzijds respect en dialoog

Ik luister naar pianomuziek. Koptelefoon op. Het is rustig op kantoor. Ik werk als zelfstandige in een bedrijfsverzamelgebouw dat speciaal is ingericht voor het creatieve midden- en kleinbedrijf. In de afgelopen tijd hebben veel zelfstandigen hun plek opgezegd. De coronacrisis is ook een economische crisis. Maar een crisis biedt ook kansen, al was het maar om na te denken over het nieuwe normaal.

Tja, het nieuwe normaal; de anderhalvemetersamenleving en de anderhalvemeterschool. Ik moet er nog even aan wennen. Maar de coronacrisis biedt volgens mij wel een kans om met elkaar in gesprek te gaan over hoe we de maatschappij duurzamer kunnen inrichten. Dat lijkt me nuttig, zeker voor de toekomstige generaties die de effecten van klimaatverandering pas echt gaan voelen.

Zo, dan heb ik in fast forward drie crises genoemd. Tijd voor een persoonlijke introductie. Ik ben tweeënveertig jaar, oprichter van Nextblue, een platform over water en klimaat. Ik woon met mijn vrouw en twee kinderen in Rotterdam. De jongens heb ik vanochtend naar school gebracht. Het is de eerste week dat ze weer hele dagen les hebben, nadat de scholen in maart dicht moesten.

Ze zijn met plezier naar school en blij om hun klasgenootjes weer te zien. Het geeft ze ook meer structuur met een juf en meester (dus geen papa en mama) die meehelpen sommen te maken. Het thuisonderwijs gaf me trouwens wel goed inzicht in hoe de kinderen leren. Soms gedisciplineerd en volgens plan – in orde – en dan weer natuurlijk, bij toeval en in chaos.

Onze oudste zoon is geboren in Vietnam. Mijn vrouw en ik hebben namelijk vier jaar in Ho Chi Minhstad gewoond. We vertrokken in 2009 op de bonnefooi om een andere cultuur te leren kennen. We vonden allebei een leuke baan. Ik werkte als architect en leerde het land van ‘binnenuit’ kennen, maar ik wilde Vietnam ook van ‘buitenaf’ ontdekken.

Ik wilde met eigen ogen zien hoe zij omgaan met een veranderend klimaat

Daarom besloot ik om met mijn brommer op reis te gaan door de Mekongdelta, een van de meest kwetsbare delta's ter wereld als het gaat om zeespiegelstijging. In Nederland hebben we veel expertise en geld om ons aan te passen, maar wat gebeurt er met de mensen in de kustgebieden van ontwikkelingslanden? Ik wilde met eigen ogen zien hoe zij omgaan met een veranderend klimaat.

Ik heb veel geleerd van de lokale bevolking, maar wat me vooral is bijgebleven is hun veerkracht. De manier waarop ze omgaan met tegenslagen en veranderingen. Tijdens de vloed gaat het dagelijks leven gewoon door. Pas als het water in de straat 27,5 centimeter hoog staat, stopt alles, want dan is het motorblok van de brommer beschadigd.

De reis was een stoomcursus aanpassen. Misschien wel vergelijkbaar met de situatie waarin we nu zitten. De dreiging van buitenaf versterkt de verbinding tussen mensen en onze veerkracht.

Ervaar jij dat ook?

Met groet,

Joep