Goedemorgen Nies!

Vanmorgen om vijf uur opgestaan om voor manlief een kopje koffie met een croissantje te maken. Hij is vandaag tweeënzestig jaar geworden. Een paar weken geleden zei ik tegen hem: "Waarom bel je niet een paar maatjes en ga je gezellig met een klein clubje je verjaardag vieren? Ik zorg voor eten en ga naar Egmond dan heb jij het rijk in Amsterdam."

Hij lachte van oor tot oor. Die dag is hij meteen zijn vrienden gaan bellen, hij noemt ze 'de jongens', het zijn allemaal mannen van zijn leeftijd. De zes mannen waren blij als kleine kinderen die al een tijdje waren opgesloten. Eindelijk gelegenheid om met elkaar onzin te praten, een biertje te drinken, te lachen om de flauwste grappen. Sinds gisteren liggen de bierflesjes op twee etages opgestapeld in de koelkast. Voor die ene bacodrinker staat een groot formaat fles Bacardi klaar. En voor de vorm – op mijn aanraden – heeft de jarige nog een paar petflessen Spa rood gehaald. En nu fingers crossed dat ze zich coronaproof staande houden. In elk geval heb ik gezorgd voor een goede bodem: bami met geroosterde kip en Surinaamse pindasaus. Zijn lievelingseten. So far de emancipatie in ons huishouden.

Ik hou zeer van de ochtend. Van het licht dat zo zacht is alsof je door melkglas kijkt.

Onze dagen beginnen vanwege de markt altijd vroeg, rond vijf uur, half zes. Ik hou zeer van de ochtend. Van het licht dat zo zacht is alsof je door melkglas kijkt. Zoals vanmorgen met de lucht nog fris, met strofen warmte van de opkomende zon. Koerende Amsterdamse duiven. Na een paar weken Egmond valt het extra op hoe weinig vogels je hoort in de stad. Mijn werkplek is aan de kant van de binnentuin en ik kijk uit op molen De Gooyer. Wist je dat die molen al meer dan twee eeuwen oud is? Ze draait nog regelmatig als een bezetene, vermoedelijk om in conditie te blijven, graan komt er allang niet meer aan te pas.

De ochtenden in Egmond aan Zee zijn nog veel mooier, of liever gezegd, indringender. Helend. Een kakofonie van geluiden, met je neus ín de natuur, symfonieën van vogels met kikkers en het ruisen van de immer rollende golven op de achtergrond. Je zult dat vast herkennen van Wijk aan Zee. Dagelijks wandel ik twee tot drie uur over het strand en in de duinen. Afgelopen zondag was ik in het wonderschone duingebied bij Bergen waar ons drinkwater gezuiverd wordt. Hoewel ik al zeventien jaar in Egmond woon had ik dat gebied nooit eerder bewandeld. Ik was verrast door een kolonie van honderden aalscholvers, die hun nesten op verschillende niveaus in de bomen hadden, de nesten waren vol met jongen die om voedsel krijsten. Ze trakteerden mij met hun ouders op een geweldig kabaal, het was zo vol léven! De natuur is mijn medicijn en inspiratie. Zij houden mij bij de les, laten me de schoonheid van het leven zien en dat het de moeite loont om door te leven.

Met hun rugzakken vol leed kwamen ze aan in de havens van Amsterdam en Rotterdam en ontmoeten de vrouwen, onze moeders….

Mijn tweede boek gaat in de kern over doorleven. Ik probeer meer verbanden te leggen met mijn familiegeschiedenis, welke weerslag het leven van mijn vader heeft op mijn, op ons leven. Zijn generatie mannen, hij is van 1938, werd niet zachtzinnig opgevoed. In gesprekken met andere dubbelbloeden komt dat aspect vaak naar boven, hoe hun vaders door hun opa’s werden afgeranseld. Met hun rugzakken vol leed kwamen ze aan in de havens van Amsterdam en Rotterdam en ontmoeten de vrouwen, onze moeders….

Mijn vader is opgegroeid in Moengo en later Paramaribo en heeft hooguit een paar jaar Mulo genoten. Maar dat weet ik niet eens zeker. Hij was een selfmade man in alles wat hij deed. Een groot talent voor muziek, hij had op jonge leeftijd een achtkoppige band die toerde door Nederland en Duitsland. De muzikanten rekruteerde hij uit Suriname en hij betaalde hun overtocht. In Suriname heb ik een van zijn vroegere bandleden leren kennen. Hij vertelde me over die rekrutering en ook dat mijn vader wel de overtocht betaalde maar dat er daarna zelden uitbetaald werd. Wel zorgde hij voor eten, hij kon erg goed koken. Hij was een horecaondernemer zonder het benodigde zakelijk instinct. Hij heeft veel geld verdiend en is alles ook weer kwijt geraakt.

Mijn vader voer weg op een schip toen ik het levenslicht zag, na een half jaar kwam hij terug. Mijn moeder kan nog met een vertederende blik vertellen hoe hij mij voor het eerst aan het lachen maakte. Er is een foto van, de enige die ik ken waar ik als baby met mijn vader op sta. Of dat een moeilijke tijd was? Mijn moeder bevond zich in een ongeleide rollercoaster met haar man die dan weliswaar heel charmant was maar losse handen had en deed wat híj wilde. Ik vermoed dat het haar vooral rust gaf.

Mijn moeder gooide in de puberteit haar kont tegen de kribbe, wilde niet meer school omdat ze in staat wilde zijn om van haar eigen geld een patatje te kopen. Ongeveer de grootste luxe die je je eind jaren vijftig kon voorstellen. Ze ontmoette mijn vader werd verliefd als een bakvis en stortte zich met hem in het leven, kreeg drie kinderen, maakte zich los van mijn vader, zei de kokerrok, eyeliner en naaldhakken vaarwel, hing haar BH in de wilgen en ging los.

Nu pas kan ik zien hoe ongelofelijk knap dat van haar was, om in haar situatie die ontwikkelstappen te maken.

Ik vertelde je al in mijn vorige brief wat haar grootste goed was: je eigen broek op kunnen houden, zelfstandig zijn. Ik zei ook dat persoonlijke ontwikkeling niet zozeer haar speerpunt was, maar dat is bij nader inzien onzin. Ruim in haar dertig is ze gaan studeren aan de sociale academie, heeft zich opgewerkt van bejaardenhulp naar leidinggevende in een thuishulporganisatie. Nu pas kan ik zien hoe ongelofelijk knap dat van haar was, om in haar situatie die ontwikkelstappen te maken. Het heeft mij onbewust beïnvloed. Terugkijkend was ik in mijn jonge jaren heel bevlogen over van alles en nog wat, maar of de stappen die ik zette nou zo bewust waren…
De stem van mijn moeder heeft er toe geleid dat ik sociaal en gedreven ben, altijd heb gewerkt, en net als jij dit jaar vijfentwintig jaar zelfstandig ondernemer ben. Leuke toevalligheid, alhoewel mijn centen opgedroogd zijn sinds ik schrijf. De lezingen en voostellingen zitten er ook even niet in. Dat is wel een dingetje voor me dat het geld nu door mijn man wordt binnengebracht. Na al die jaren zelfstandig mijn eigen brood. Hij vindt “we doen het samen”, maar het zit me niet lekker.

Ik wilde boswachter worden of dierenarts. En ben het beide niet geworden. De Middelbare Tuinbouwschool maakte ik af met als doel om een eigen bloemenzaak te beginnen en ik ging werken in de horeca. Ik hield absoluut niet van een kantoorbaan en kwam toch op kantoor als receptioniste/telefoniste bij een bloemenexporteur terecht. Pas toen ik in de uitzendwereld een kans kreeg (de grote bureaus namen alleen meisjes aan met vwo of universiteit) ontdekte ik mijn commerciële talent. Dat was kicken en vlammen! Eigenlijk deed ik in die periode waar jij ook een ster in bent, het contact maken met mensen. Ik zou er een apart boek over kunnen schrijven.

....... mijn god, wat laat ik me afleiden

Jij komt op mij heel gefocust over, je bent geworden wat je wilde, docent en schrijver, je gaat recht op je doel af, scheppend, als het ene nog niet af is ben je al met het volgende bezig. Knap hoor, voor mij is realiseren op zich goed te doen maar mijn god, wat laat ik me afleiden. Rumi heeft daar nog een mooi gedicht over, ik zal dat voor je opzoeken.

Ik vroeg me nog af, je beschrijft het (werk) leven van je ouders maar zijn ze altijd samen gebleven?

Je kinderen, hoe oud zijn ze precies?

Destijds heb ik met mijn ex goede afspraken kunnen maken, mijn zoon was elke week bij hem van vrijdag op zaterdag en de andere week van vrijdag tot maandag. Zelfs toen mijn huidige man in mijn leven kwam bleef dit goed gaan, de verhoudingen waren zoals in ons huwelijk. Liefde en strijd. Maar toen mijn zoon in de pubertijd kwam en hij ‘linksaf’ dreigde te slaan, trok hij zich terug en was híj het slachtoffer. Dat heeft me veel verdriet gedaan. Kortom, je kunt afspraken maken maar ieder voor zich bepaalt zijn of haar betrokkenheid. Benieuwd wat je kinderen willen, hoe zij het zien? Mijn talent is ráken

Nies, er is zoveel te vertellen, het kan niet allemaal in één brief. Ik merk dat ik heel mooi voor je wil schrijven, je vragen wil beantwoorden en ook naar een punt zoek waar we op voort kunnen borduren. Aan de andere kant, dit is ook elkaar leren kennen. Ik schrijf wat van binnenuit in mij leeft. Meer dan wat van buitenaf op mij af komt. Vijftien jaar geleden heb ik een driejarige opleiding gevolgd bij de Pulsar Academie. Dát heeft mijn leven drastisch veranderd. Daar heb ik mezelf en mijn talent leren kennen, ik heb er zelfs een woord aan gegeven. Mijn talent is ráken.

Een diverse bril is behalve een mogelijkheid een noodzakelijkheid. Het is heel pijnlijk dat daar bij de NOS een bokaal voor nodig was.

Ja, ik vind dat we niet alleen de ervaringen van migranten moeten benutten, maar ook hun talenten. Iedereen heeft een uniek talent. Een diverse bril is behalve een mogelijkheid een noodzakelijkheid. Het is heel pijnlijk dat daar bij de NOS een bokaal voor nodig was.

Anyway, zijn we zo op de goede weg? Ik hoop vooral dat je van het lezen van deze brief en van het schrijven aan mij kan genieten. Even je zinnen kan verzetten, want, zoals je schreef, je bent in de rouw en goed voor jezelf zorgen is het allerbelangrijkste.

Een warme brasa, Etchica

P.S Inmiddels is het 20 mei tegen de middag. Hopelijk geniet je van de zon.