Een natuurlijke reactie

Hee Charron,

M’n vakantie was heerlijk! Er was best veel regen, maar het leuke aan in een huisje zitten en op vakantie zijn is dat dat niet zoveel uitmaakt. Gewoon lekker nat worden terwijl je over het strand wandelt, dan is de douche daarna extra lekker. Ik ben zeker uitgerust! De week daarna werd ik alleen ziek (gaat vaak samen hè…), maar goed: nu ben ik er weer. Hoe is het met jou? Is het eigenlijk voor jou een fijn of een vervelend moment als de vakantie voorbij is en scholen en werk weer beginnen?

Dat dit zo vaak voorkomt in gezinnen met die afkomst wist ik nog niet

Ik vind het ook mooi dat daar meer ruimte voor is. Het is voor mij echt pas kort geleden dat ik nog een gesprek had met een vriendin van mij (ook met roots uit Indonesië) en zij vertelde over het feit dat er in haar familie nooit gepraat werd. Ik associeerde dat enkel met 'haar familie'. Dat dit zo vaak voorkomt in gezinnen met die afkomst wist ik nog niet. Sindsdien ben ik me daar wel iets meer in gaan verdiepen. Ik hoorde ook over een documentaire, Indisch zwijgen. Die leek me erg mooi, ik heb hem zelf nog niet bekeken. Misschien ook interessant voor jou?

Wat een heftig verhaal over je oma. Wel mooi en fijn dat het openbare debat voor jou dan ook gesprekken heeft geopend met je moeder. Heb je het hier niet meer met je oma over gehad?

Voelde je de afkeer meer voor de pijn bij jezelf of voor de pijn bij haar?

Ik denk ook dat het een natuurlijke reactie is: het zijn gebeurtenissen die (godzijdank) ver van je af staan, waardoor het ook moeilijk is om zo’n soort pijn voor te stellen en je erin in te leven. Althans, dat kan ik me voorstellen. Voelde je de afkeer meer voor de pijn bij jezelf of voor de pijn bij haar? Of voor het feit dat er überhaupt zoveel pijn over was?

Mooi hoe je dat opschrijft: dat dingen alleen kunnen helen als ze ook begrepen worden, en er erkenning voor is. Dat denk ik ook!

Ik zou het boek heel graag lezen! Het klinkt super interessant. Ik vind je idee van langzaam leven ook echt heel tof (en belangrijk trouwens). Lukt het? Ervaar je ook wel eens nadelen daarvan?

Ik heb ook al zo vaak m’n smartphone willen ruilen voor een oude Nokia....

Ik had een vriendin die geen afspraken maakte, ze wilde alleen doen waar ze steeds op dat moment zin in had. En ze had geen WhatsApp. Twee dingen waar ik heel vaak heel erg jaloers op was, maar ze gaf wel aan dat het haar ook veel gekost heeft. Ze spreekt weinig mensen en als ze mensen opbelt kunnen ze ook vaak niet meer. Best heftig, dat dat dan bijna niet meer kan tegenwoordig. Dat vind ik er wel lastig aan hoor. Ik heb ook al zo vaak m’n smartphone willen ruilen voor een oude Nokia, maar dit soort dingen houden me dan toch tegen. (En Google Maps, ik ben zo slecht in de weg).

Ervaar jij ook zoiets met langzaam leven?

Oeh wat interessant, ik ga de podcast zeker luisteren. Ik moet zeggen dat ik het moeilijk vind om over gendervrije opvoeding heel erg een mening te vormen. Ik denk dat dat ook komt omdat ik zelf gelukkig nooit in strijd ben geweest met mijn gender. Ik kan me dus niet zo goed voorstellen hoe het is om daarin al kaders te krijgen als je kind bent, en hoe vervelend dat dan kan zijn als die afwijken van wat je voelt. Ik denk inderdaad ook dat de kaders voor heel veel mensen wel aansluitend en juist fijn zijn. Moeilijk. Waarschijnlijk is er ook niet één manier om voor iedereen aansluiting te vinden daarin!

Ik merk precies hetzelfde re: het project! Ik ben er enthousiast over, maar ook wat terughoudend in het delen, omdat ik ook niet wil dat ik met een ander gevoel deze brieven ga schrijven (namelijk dat ik bezig ben of anderen het gaan lezen). We weten ten slotte nog niet waar we het nog over gaan hebben! Maar misschien moet ik dat ook maar gewoon gaan loslaten.

Groetjes,
Isa

PS. Wat een lief aanbod van het boek lenen! Ik had hem al gereserveerd bij de bieb dus hij is als het goed is al onderweg 🙂

Deze herinneringen zijn verweven met veel pijn

Hey Isa,

Hoe is je vakantie geweest? Ben je uitgerust? 

Het boek waarin je over schrijft in je laatste brief klinkt mooi, ik ga het ook halen om te lezen. Hoe is dat boek op jouw pad gekomen? Ik vind het mooi dat er meer ruimte is voor de Indische identiteit en collectieve pijn de laatste tijd, in het openbare debat. Dat maakt dat ik ook meer nadenk over deze identiteit en ik merk het bij mijn moeder ook. Al is het best moeilijk om de Indische identiteit te benoemen. Vooral de neiging om samen te zijn herken ik, maar ook het dragen van elkaars emoties in ontmoetingen. 

Deze herinneringen zijn verweven met veel pijn, soms individuele, maar ook veel collectieve pijn

Toen mijn oma uit Indonesië naar Nederland kwam heeft zij zware periodes gehad, en dat had ook met discriminatie te maken. Ik denk dat ik altijd wel heb beseft hoe moeilijk die periode geweest moet zijn (ook voordat zij naar Nederland kwam, mijn oma heeft bijvoorbeeld in een Jappenkamp gezeten), maar dat ik er niet echt naar toe wou. Deze herinneringen zijn verweven met veel pijn, soms individuele, maar ook veel collectieve pijn. En ik heb daar nooit goed naar willen kijken. Sterker nog, ik voelde er heel lang een afkeer van. Nu er meer aandacht voor is in de media merk ik dat het ook een onderwerp is waar ik meer met mijn moeder over praat. En dat is goed. Het is goed dat er binnen families over gepraat wordt. Zeker gezien wij kleinkinderen nog steeds littekens dragen van de gebeurtenissen in het leven van onze oma's en opa's. En die alleen kunnen helen als ze ook begrepen worden en er erkenning voor is. 

Maar terugkomend op boeken, ik zou Brave New World zeker aanraden. Het is een sciencefictionroman uit 1932 en gaat er onder andere over hoe de wereld eruit zou kunnen zien zonder ingewikkelde emoties als angst, verdriet, en dergelijke. Wat soms best aanlokkend kan zijn ;). 

Vooral vraagstukken met betrekking tot of je je eigen normen kan maken, welke normen je aangeleerd zijn in een maatschappij, en welke keuze je als mens daarin hebt, denk ik de laatste tijd over na. Dat is ook onder andere waar mijn idee van langzaam leven vandaan komt en m'n eigen keuzes daarin maken. Dingen langzaam doen, niet te veel afspraken maken, luie weekenden, geen agenda hebben, ruimte maken om 'fouten' te maken in het leven, dat soort dingen.

Ik denk dat je je vanuit je gender aangetrokken voelt tot bepaalde rollen en dat dat oké moet zijn

Ik denk dat we op het moment vaak opgroeien met het idee dat de mens maakbaar is en ook de maatschappij. Maar ik geloof dat niet helemaal, ik denk dat er te weinig ruimte is voor de biologische kant van dit verhaal. Zo vind ik dat hele gendervrije opvoeden bijvoorbeeld ver gezocht en volgens mij ook verre van nieuw. Ik denk dat je je vanuit je gender aangetrokken voelt tot bepaalde rollen en dat dat oké moet zijn. En daar ook niet geheel vrij in zijn als mens. Maar dat er ook ruimte moet zijn in de maatschappij voor de diversiteit daarin. Een leuke podcast daarover is die van NRC, Het Uur, waarin de primatoloog Frans de Waal wordt geïnterviewd (ook een aanrader trouwens). 

Nou, ik hoop dat het allemaal een beetje te volgen was deze brief. Misschien ging het wat alle kanten op 😉

Groetjes,

Charron 

PS. Ik denk dat ik te weinig praat over dit project, hoewel als ik het deel het enthousiast wordt ontvangen. Ik denk dat ik het toch wat spannend vind dat deze brieven worden gepubliceerd en daarom het nog een beetje onder de radar heb gehouden. Maar denk dat ik dat vandaag ga veranderen. Hoe is dat voor jou? En hoe reageren mensen om je heen? 

PS. 2. Je kan het boek ook lenen van me als je wilt, kan het door de brievenbus gooien van het brievenproject. Laat maar even weten!

Ouderlingen

Jezus Meinmein! (of mag ik niet Jezus zeggen ;-)) het is alsof ik een boek lees. Knielen op een Bed Violen, Het Smelt, Marieke Lucas... van dat soort. Ouderlingen. Ik kan er niks aan doen, maar mijn associatie is allesbehalve positief. Ik zie oude stinkende mannen (altijd mannen!) in somber zwart gekleed, die menen dat zij de wijsheid in pacht hebben. Die zich eigenlijk boven God plaatsen uit naam van God, en allesbehalve handelen zoals God het heeft bedoeld. Daar word ik opstandig van. Het is inderdaad verwonderlijk dat je nog zo je best hebt gedaan om bij die ene kerk te mogen trouwen, en dat je eigenlijk tot op de dag van vandaag nog in die omgeving bent. Want ik neem aan dat de school, waar je kleinzoon nu ook op zit, ook verbonden was met die kerk? Hoe zit dat? Want je klinkt toch ook best opstandig en alsof je afstand daarvan hebt genomen. 

Je kunt van die katholieken heel veel zeggen, maar het is wel wat relaxter allemaal

Je moet weten, ik kom uit het katholieke zuiden. Niet echt gelovig opgevoed, maar wel nog de communie en het vormsel gedaan. En met opa en oma altijd braaf mee naar de kerk gegaan op zondag, en mee-gebeden voor het eten. Maar dat was het dan ook wel. Je kunt van die katholieken heel veel zeggen, maar het is wel wat relaxter allemaal.

Over het geloof kunnen wij samen nog een hele boom opzetten denk ik zo. Ik heb er ook veel over nagedacht en mijn eigen zoektocht daarin gemaakt. Ik heb me er na het vormsel (zo rond mijn twaalfde) expliciet van afgekeerd, heb me wel altijd verdiept in religies en spirituele bewegingen, en ben nu op een punt dat ik beter begrijp wat mensen in een geloof zoeken en hoe het ook helpend, steunend, verzachtend kan werken. Maar dat de interpretatie van het geloof vaak zo mis gaat. Daarvoor zul je toch eerst bij jezelf naar binnen moeten gaan. En dat kun je niet afdwingen of opleggen, dat gaat niet door maar even een paar regeltjes te volgen, dat kun je niet van een kind vragen, dat is nu juist die tocht de woestijn in om daarna er verlicht weer uit te komen. Ik durf zelfs zo ver te gaan als te stellen dat al die beschrijvingen van God een aansporing zijn om al die kanten, de mooie en minder mooie, in jezelf te ontdekken en daar de juiste omgang mee te vinden. Hij is je spiegel van jezelf. Niet iets externs.

Ik ben heel benieuwd naar je opvattingen over gender


Ik ben heel benieuwd naar je opvattingen over gender. Want dat is nogal een issue deze tijd. Ook ik denk vaak, mensen, waar maken jullie je zo druk om, wees vooral lekker jezelf en uit jezelf zoals je wil. Maar natuurlijk denkt het grootste deel van de wereld daar heel anders over en wordt die vrijheid juist vaak met geweld ingeperkt. Maar om nu je geslacht in je paspoort te moeten willen veranderen... is dat nu de strijd die je dan te strijden hebt of zouden we ons op het gebrek aan tolerantie moeten richten? Jouw kinderen zullen van mijn leeftijd zijn, ietsje jonger misschien. Ik denk dat het voor hun ook nog niet zo speelt, dat het juist de twintigers van nu bezighoudt? 

Succes met het haken van je stockings (OMG, dat kun je, dat doe je, maar met gezonde tegenzin, wat een oma/schoonmoeder!), en met de fotoshoot. Durven poseren voor een camera is een kunst op zich. Vooral blijven ademen zegt mijn vriend (die portretfotograaf is) altijd. Tot de volgende!

Sanne