Een traan over mijn wang

Beste Deem,

Ik begrijp heel goed dat na deze hectische periode het schrijven en versturen van een brief geen prioriteit voor je was. En stel dat je wel tijd had gehad, dan was het heel normaal als het niet een samenhangend verhaal zou zijn. Toch moet ik mijn complimenten aan je geven over hoe en wat je hebt geschreven. Ik had kippenvel na het lezen van je brief. Jouw prachtige warme woorden over je zus straalden van het papier.

Wat je schrijft is zo puur en eerlijk

Alles wat je voelde, van intens verdriet tot kracht en de band van jullie familie, heb je fenomenaal op papier gezet. Wat je schrijft is zo puur en eerlijk. Bij de herinnering van jou en je zus in bed had ik zelfs een traan over mijn wang. Toen ik het las voelde het alsof de cirkel rond was. Hoe was dat voor jou? Het overlijden is tragisch en verdrietig, maar je beschrijft zoveel waardevolle gesprekken, gevoelens en familiegebeurtenissen. Je mag trots zijn. Op jezelf en je familie!

Het leven blijkt maar weer eens niet vanzelfsprekend te zijn. En dat rouw de achterkant van liefde is, daar ben ik het eens. Niet omdat ik denk dat je pijn hoort te hebben bij rouwen. Rouwen is voor mij iets van liefde en het beseffen dat dat er niet meer gaat zijn. Rouwen is voor mij dus niet alleen pijn maar ook loslaten, herinneringen, warme gevoelens, maar met name alles tegelijk.

Als ik eerlijk ben heb ik nog nooit iemand verloren die heel dichtbij stond. Wel al mijn opa’s en oma’s zien gaan en tijdens mijn werk dichtbij intense rouw geweest. Mijn moeders moeder is in augustus 2021 overleden. Het verdriet, maar ook de warmte en liefde van mijn moeder deden mij ook wat. Allerlei gevoelens en manieren van omgaan hiermee.

.... [ik ben] van mening dat menselijkheid in de zorg moet kunnen

Vanuit de opleiding krijgen we geleerd dat wanneer je zorg levert aan rouwende mensen, je je eigen gevoelens moet tonen. Het zien dat mensen niet alleen zijn, dat de situatie verdrietig is en het delen van emoties zorgt voor betere zorg. Daarnaast ben ik van mening dat menselijkheid in de zorg moet kunnen. Gelukkig deel ik vaak mooie en gelukkige momenten binnen mijn werkveld. Hoewel het ook heel bijzonder is om als zorgverlener tijdens rouw zorg te mogen verlenen. Ik vind het mooi hoe je schrijft over zorgverleners, lang niet iedereen doorziet dat wij behalve medische handelingen ook veel mensenwerk doen. Daarnaast ben ik blij dat je dit zo hebt ervaren. Dit gunde ik je ook.

Ik zal in deze decemberperiode een kaarsje voor je zus branden.

Om op je vragenvuur terug te komen. Ik ben heerlijk naar vriendinnen in Zweden geweest en daarna met vrienden naar Portugal. Dit was meer een stedentrip en ik moet eerlijk zeggen dat ik niet bepaald uitgerust terugkwam. Wel vol nieuwe verhalen en mooie herinneringen, gelukkig. Ga jij nog iets doen/weg tijdens Kerst en Oud & Nieuw?

Daarnaast hebben mijn ouders het ouderlijk huis verkocht en help ik ze met dozen en spullen inpakken. Ik moet eerlijk zeggen dat het nostalgisch voelt. Ook gun ik mijn ouders dit nieuwe avontuur. Ze gaan alleen wel ver weg wonen, dat betreurt me met vlagen.

Dit cadeautje gaat om het gebaar

Mijn vraag aan jou is of je in de Sint gelooft?
Zo niet dan is dat niet erg. Beloofd!
HulpSint vindt rijmen gewoon ontzettend fijn
en hoopt dat die je kan verblijden met wat klein(s)
Dit cadeautje gaat om het gebaar
het is wel een beetje laat niet waar
Sint is allang naar Spanje toe
Samen met zijn paard en de hele Pietencrew

Lieve Deem,
Bedankt voor je open, krachtige, emotionele brief. Ik kijk er ook naar uit om koffie met je te drinken. Laat jij weten wat past/waar jij aan toe bent?

Wie weet tot snel en anders tot de volgende brief.

Liefs, LouisB

'Samen' schijnt de toekomst te zijn

Hallo Dorine,

Bij deze mijn derde brief. Je schreef in jouw brief over wandelen in de natuur. Dat je dat graag doet. Wat is dat een zaligheid. Buiten zijn en bewegen is zo goed voor een mens.

Tijdens de lockdown zijn we hier ons steeds meer bewust van geworden. Dat we zuinig moeten zijn op alles om ons heen. Dat lees ik ook terug in jouw brieven. Ik probeer zoveel mogelijk groen te denken., maar dat valt niet altijd mee. Net zoals jij schrijft, pak ik ook makkelijk de auto en zou ik ook graag het vliegtuig willen laten staan. Ik ben hier niet altijd consequent in, realiseer ik me.

Ik mag ook graag letten op datgene wat ik eet. Kan mijzelf een flexitariër noemen. Ik ben bewust met eten bezig. Vanwege de gezondheidsvoordelen, milieuwinst en diervriendelijkheid. Ik vind het alleen zo jammer dat dit vaak een duurdere leefwijze is. Zo jammer, als dit meer gereguleerd zou worden, zouden veel meer mensen denk ik de overstap maken. Toevallig ligt er een brochure naast mij over de aanschaf van zonnepanelen via de gemeente. Ik denk dat ik straks toch een afspraak ga maken voor een offerte.

Toevallig ligt er een brochure naast mij (..) over zonnepanelen

Ikzelf mag graag buiten zijn. Gisteren en vandaag lukt mij dat prima. Voor de lockdown probeerde ik tweemaal in de week te sporten. Ik deed aan zumba (dansen op voornamelijk Zuid- Amerikaanse mzuiek) en yoga. Gisteren had ik sinds lange tijd weer eens een yogales. Buiten weliswaar, maar in het zonnetje. Wat was dat heerlijk. Op het Enkhuizerzand, dus ruimte genoeg. We leken wel een stel kleine kinderen: zo blij allemaal dat we weer even mochten. Lessen in de studio kan nog niet. Dus deze heb ik even meegepikt. Ik moet zeggen dat de spierpijn me meevalt. Ik had verwacht er wel meer last van te hebben.

Ik zal ook wat antwoorden geven op de vragen uit de vorige brief. Ik wilde inderdaad altijd al de verpleging is. Als jong kind al. En ik moet zeggen dat het de juiste keuze is geweest. Ik doe mijn werk al 27 jaar. Volgend jaar 25 jaar in dienst bij dezelfde werkgever. Contact met mensen vind ik heel fijn. Dat we dat allemaal nodig hebben, is tijdens de lockdown pijnlijk naar voren gekomen. Al die mensen, en naar ik begrepen heb vooral jonge mensen, die sombere gedachten en gevoelens hebben. Of zelfs depressief zijn. Best een schrikbeeld vind ik. Gelukkig bespeur ik dat niet bij mijn eigen kinderen. Zijn ook eigenlijk altijd bezig. Studie, stage/werken enz.

Contact met mensen vind ik heel fijn. Dat we dat allemaal nodig hebben is tijdens de lockdown pijnlijk naar voren gekomen

Het bezoek aan mijn opa was leuk. Beiden hebben we daar erg van genoten. Ik had wat lekkers mee voor bij de koffie. Daar heeft hij van gesmikkeld. Hij had al meerdere keren aangegeven zijn kleinkinderen achterkleinkinderen te missen. Ik had hem zelf ook al een jaar niet meer gezien. Wel gesproken over de telefoon, maar dat is toch anders. Zijn muren hangen vol met allerlei foto's van ons. Dat zegt genoeg. Ik heb een mooie foto laten maken van ons samen, en deze in een kaart verwerkt. En zoals je al zal vermoeden: ook deze kaart hangt inmiddels aan de wand. Kleine moeite met een enorme uitwerking. Hebben we alle twee weer mooi meegepikt.

Er is ons gevraagd om ook te schrijven over 2027. Jij hebt daar in je brief over geschreven, lees ik. Of het tot een zelfrijdende auto komt, ik durf daar geen uitspraken over te doen. Twijfel erover. Ik denk toch dat wij wel veel verder zullen zijn in duurzaamheid. Dat kan bijna niet anders meer. We zullen er toch echt aan moeten geloven zo langzamerhand. Uitstellen kan niet meer.

Ik denk dat het onlinewerken wel voor een groot gedeelte zal blijven hangen. We hebben nu gezien dat dat ook heel goed kan. Ik kan mij nog herinneren dat het voor COVID bijna ondenkbaar was om thuis te werken. Dat zowel werkgevers als werknemers het bijna onmogelijk achtten. Weet jij dat ook nog? Dat iedereen beren op de weg zag, ja-maar excuses kon bedenken? Bijzonder dat dit toch zo snel voor 100% is omgedraaid. Wat kan een mens toch flexibel zijn.

Wat kan een mens toch flexibel zijn

Dat er iets van een COVID of een andere ziekte al bestond, dat denk ik wel. Mensen zijn nou eenmaal steeds flexibeler over de wereld aan het reizen (wat naar mijn idee ook niet zal veranderen), komen met elkaar in contact. In mijn werk zie ik al een toename van isolatieverpleging bij minder ernstige ziektes de afgelopen jaren. Dus ik denk zeker dat we rekening moeten houden met iets, of het nu COVID heet of niet.

Ik zou zeggen, vaccineren, vooral vaccineren. Naar mijn idee is dat de enige echte oplossing.

En privé? Jeetje, over zes jaar dan ben ik 55. Ik zal denk ik ook nog wel werken. En ik hoop dan toch echt een gezellig en lief maatje naast mij te hebben staan. Mijn laatste date is niet meer. Te veel verschillende ideeën over hoe een relatie eruit zou moeten zien. Uiteindelijk, met toch wel pijn in het hart besloten niet meer verder te gaan. Ondanks dat het wederzijds was, blijft het pijnlijk. Dus maar weer van voren af aan beginnen dan.

Ik hoop voornamelijk dat ze gelukkig zijn en doen wat ze graag willen

En in 2027 zijn mijn kinderen 27 en 25 jaar. Ik vermoed beide afgestudeerd, en werkend? Ik hoop voornamelijk dat ze gelukkig zijn, en doen wat ze graag willen. Misschien voor hen ook een partner? Ik zeg steeds tegen hen dat zij vooral lekker hun eigen weg moeten gaan. Ik hoef echt nog geen oma te zijn over zes jaar. Ooit natuurlijk prima, heel graag zelfs, maar dan nog niet. Nu lijkt het alsof ik daar ook maar iets over te vertellen heb. Ahum, …

Ik denk niet meer in mijn huidige huis te wonen. Als mijn kinderen zijn uitgevlogen, zou ik graag willen verhuizen. Waarnaartoe weet ik nog niet. Gek genoeg heb ik ook al eens mijn gedachten laten gaan over het leven in een hofje. Jij schreef hier ook al over. In een hofje, met wat meer sociale contacten, maar toch zelfstandig. Schijnt de toekomst te zijn, heb ik al eens vernomen. Maar ik moet zeggen dat het bij mij alleen nog maar bij gedachtes gebleven is.

Groetjes,
Geertje

De wereld kan er morgen wel heel anders uitzien

Beste Dorine,

Wat gaat de tijd snel hè? Alweer een aantal weekjes tussen onze brieven. Ik ben er echt even voor gaan zitten om een leuke brief op te stellen. Ik heb onze brieven eerst teruggelezen. Veel info zo over en weer. Ik lees terug en lees - misschien wel tussen de letters en zinnen door - dat je best veel alleen bent. Weliswaar met twee katten, maar toch. Dan is een project als dit wel heel erg mooi, denk ik.

Ikzelf ben dan wel single, maar niet alleen. Bij mij in het huis is er altijd reuring.

Je vroeg hoe ik het daten aangepakt heb. Ik heb mij ingeschreven bij een aantal (ja, je leest het goed) datingsites. Niet alle sites zijn hetzelfde. Ik merkte dat er bij verschillende sites enorm geswipet wordt, en niet verder gekeken of gelezen. Heel frustrerend en absoluut niet netjes. Voor de gein heb ik eens een keer alleen een foto van mijzelf geplaatst zonder tekst.

Voor de gein heb ik een keer alleen een foto van mezelf geplaatst

Wat er dan gebeurt is niet voor te stellen. Je wordt dan digitaal door heel veel mannen bezocht, die al dan niet een hartje of iets anders sturen. Dan heb ik mij wel eens afgevraagd wat hen bezielt. Ikzelf heb een foto nodig waar toch wel een soort van klik in zit, maar zeker ook een tekst over de man. En die kan uitgebreid, maar ook heel kort zijn. Ik ga voor de uitgebreidere beschrijving. Soms wordt echt de moeite genomen om aan de hand van je profiel in contact te komen, maar soms ook niet. Of er wordt helemaal niet gereageerd op een berichtje. Ook zoiets. Ikzelf ben op zoek naar een serieuze relatie, maar het is nog best zoeken hoor. De date uit mijn vorige brief loopt niet erg zoals ik het voor ogen heb. Maar goed we gaan het meemaken wat er verder uitkomt.

Je vertelde dat je erover denkt om je aan te melden bij een bepaalde club. Ik ken deze club niet, maar zoals je het omschrijft: ik zou lid worden als ik jou was. Je kan er ook een goede vriend of vriendin aan overhouden toch? En je bent lekker bezig. Althans zo lees ik het, dat je zowel als man en als vrouw inschrijft voor een activiteit.

Ikzelf ben 49 jaar, en vind het niet altijd even eenvoudig om nieuwe contacten (lees mannen) te ontmoeten. In hoeverre dat anders is als je 63 bent? Ik weet het niet. Ik zou wel de momenten pakken. Het leven kan erg kort zijn, en die mooie jaren samen met een lieverd gun ik iedereen van harte, dus jou ook: Gewoon doen joh! Ik hoor graag terug van je wat je bevindingen zijn. Gewoon de stap wagen.

Het leven kan erg kort zijn, en die mooie jaren samen met een lieverd gun ik iedereen van harte

Je schreef over het feit dat wij beide dames zijn. Ik denk dat voor mij ook geldt dat mij dit met elkaar schrijven wellicht wat gemakkelijker afgaat dan wanneer ik met een man zou schrijven. Zoals je schreef, iets gemeenschappelijks? Ik moet in mijn werk ook heel veel praten, met zowel mannen als vrouwen. Ik kan niet echt zeggen dat ik of mannen of vrouwen makkelijk vind praten. Het ligt naar mijn idee echt aan de persoon zelf. Soms kunnen mannen ook enorme verhalen vertellen, en zijn er juist dames die erg gesloten zijn. Wat je wellicht in eerste instantie anders verwacht.

Qua leeftijd heb ik eigenlijk hetzelfde. Maakt naar mijn idee echt niet zoveel uit. Gelukkig zijn we niet allemaal hetzelfde denk ik dan maar weer.

Waar ik mij afgelopen week nog meer mee bezig gehouden heb? Gisteren was mijn zoon jarig. Hij is 21 jaar geworden. Dus een klein feestje. Mijn moeder kwam op visite en heeft een hapje meegegeten. In de middag hebben we samen nog een “ommetje” gemaakt. Ken je die app? Ik heb hem op mijn telefoon geïnstalleerd. Komt vanuit de Hersenstichting. De app motiveert je om elke dag minimaal twintig minuten te wandelen. Is best veel op tv geweest. Moet je net gezien hebben. Je kunt als team meedoen, maar ook alleen. En je kunt deelnemen in een rankinglijst met andere deelnemers in Nederland. Op zich geinig. Het stelt eigenlijk niet veel voor, maar het maakt je bewust van het feit dat het belangrijk is om elke dag in beweging te blijven. Op mijn werk loop ik gemiddeld 10.000 stappen per dag (ik heb een stappenteller = zeven à acht kilometer).Dus die dagen sla ik over met “ommetje”, maar ik probeer op niet-werkdagen twintig minuten via de app te halen. Iets voor jou?

Volgens de bedenker van de app, bestaat er naast de COVID-pandemie al veel langer een andere pandemie. Namelijk die van immobiliteit. Stil zitten, en op je kont zitten, is het nieuwe roken, zeggen ze.

...er bestaat naast COVID al veel langer een pandemie. Namelijk die van immobiliteit

Morgen ga ik na ongeveer een jaar mijn hele oude opa van bijna honderd opzoeken. Hij woont in een verzorgingshuis. Hij krijgt dagelijks bezoek van zijn kinderen (mijn moeder onder andere en mijn ooms en tantes). Hij had aangegeven zijn kleinkinderen ontzettend te missen. Die heeft hij dan ook al geen jaar meer gezien. Dus ik ga hem morgen opzoeken. Ik mag alleen bij hem op bezoek. Taartje en een leuk paasplantje mee. Hoppa. Wel triest allemaal om in deze tijd zo oud te worden. Ik hoop echt dat het jou en mij bespaard blijft. Dan mogen wij eigenlijk niet klagen he?

wel triest om in deze tijd zo oud te worden

Een beetje zoals je schreef in je brief over de bruiloft waar alleen familie en vrienden van het bruidspaar naartoe mochten. Natuurlijk bedenken we met zijn allen andere vormen om hier toch aandacht aan te geven. Maar ach, zo'n bruiloft, of zo'n oude opa... sneu. Even dacht ik nog: ik zie hem pas wanneer hij overleden in zijn kist ligt. Want dat is de realiteit als je bijna honderd bent en toch wat krakkemikkiger in elkaar gaat zitten. Dus ik heb de koe bij de hoorns gevat en mij opgegeven als bezoek voor morgen. Ik ben wel van het doorpakken als het om dit soort dingen gaat. Niet afwachten, de wereld kan er morgen wel heel anders uitzien.

Groetjes,

Geertje

De tijd vliegt

Beste Geertje,

De tijd vliegt, maar nu ga ik schrijven want ik vind het vervelend als er zo'n lange tijd tussen zit.

Ik twijfel niet hoor, over vaccineren. Hoe eerder hoe beter denk ik maar, het is meer dat een van mijn beste vriendinnen zich werkelijk zorgen maakt en denkt dat het echt gevaarlijk is, zoals ik al schreef. Ze zegt nu dat ze mij er niet van wil weerhouden, maar vindt dat ik een weloverwogen beslissing moet nemen en dus ook informatie moet lezen van kritische artsen/deskundigen. Daar zit wat in en ik vind het ook zorgzaam. Ik heb ook wel een en ander gezien en gelezen, maar ik wil nu toch vertrouwen op al die miljoenen andere artsen waaronder mijn eigen huisarts in deze zaak. Ik word ook zenuwachtig van die angstverhalen, ik kan er niet goed tegen, vind het al vervelend genoeg allemaal.

...ik wil nu toch vertrouwen op al die miljoenen andere artsen, waaronder mijn eigen huisarts...

Ik sprak de huisarts nog, het is heel lastig om de vaccinatie te organiseren vertelde hij, omdat iedereen nog een kwartier moet blijven. De dichtstbijzijnde grote locatie is de sporthal, waar dit jaar ook de griepprik werd gegeven. Maar toen was het naar binnen, prik, weer door andere deur naar buiten. Een soort lopende band. Ik heb het voor het eerst gedaan, weet niet of ik het volgend jaar weer doe, dat zie ik dan wel weer.

Maar hoe fijn moet het zijn om je toch redelijk beschermd te voelen en weer dichter bij mensen te kunnen zijn, de kinderen voorop! En leuke dingen doen!

Voel jij je enigszins beschermd omdat je het vaccin al gehad hebt?

Ik hoor inderdaad van mensen dat vooral de tweede prik best wel klachten geeft. We gaan het zien.

En ja je zou denken dat ik nu heel creatief ben: dat valt vies tegen

En ja je zou denken dat ik nu heel creatief ben: dat valt vies tegen. Ik heb een reden om niet op mijn werkkamer te kunnen zijn: de gevel lekt en er zit stinkende schimmel op de muur. Maar mijn huis is groot genoeg en ik zou zo lang op een andere kamer kunnen werken, min of meer. Ik heb alleen totaal geen zin om de hele zooi verplaatsen, en voor nu komt het er op neer dat ik eigenlijk kleine dingen doe, hier beneden aan de eettafel. Ik wil alleen liever niet dat er verf, lijm of ander troep op mijn parket komt, kreun. Gaat tot nu toe goed!

Afgelopen twee dagen ben ik wel lekker bezig geweest. De dochter van mijn andere beste vriendin (dat kan taaltechnisch natuurlijk niet, de 'andere beste' maar alla), we kennen elkaar meer dan 40 jaar, gaat morgen trouwen. Alleen familie en vrienden van het echtpaar. Dus ik kan er niet naar toe, maar ik heb wel een soort cadeaubon in elkaar geflanst met een gekke tekening van een bruidspaar en foto's en een mooie brief. En als ik dan zo bezig ben met knippen en plakken en tekenen dan krijg ik steeds weer nieuwe ideeën zodat ik op een gegeven moment tegen mezelf moet zeggen dat het zo goed is anders zou ik door blijven gaan. Heerlijk om te doen en met een doel. En het is heel erg leuk geworden, al zeg ik het zelf.

Zij woont in Den Haag, maar wij zien elkaar best vaak en vroeger ook met de kinderen, dus die zijn min of meer met elkaar opgegroeid. Mijn oudste zoon is een jaar ouder dan haar dochter, haar zoon is een jaar ouder dan mijn jongste zoon. Toen ze pubers werden zijn ze wel uit elkaar gegroeid, wij gelukkig niet.

Ik heb trouwens de neiging om net als bij Whatsapp steeds een smiley in te voegen.

het is zo nu en dan strontvervelend, dat alleen zijn

Leuk om te horen dat je aan het daten bent. Ik heb geen idee hoe ik dat nu moet aanpakken. Je ontmoet niet spontaan iemand, maar ja, hoe dan wel. Want het is zo nu en dan strontvervelend, dat alleen zijn. En ik heb geen zin om online te gaan swipen: deze wel, deze niet et cetera. Mijn ex is lid geworden van een organisatie waarbij je zelf dingen organiseert. Je wilt bijvoorbeeld naar een museum (toen dat nog kon), en dan meld je dat op die site en je schrijft dat je daar met zes mensen naar toe zou willen. Die melden zich dan aan en jij regelt het. En dat kan ook een voorstelling zijn, uit eten, wandelen of op een terras zitten, van alles. Ik heb in ieder geval begrepen dat het ongeveer zo werkt. Hij heeft zo ook zijn vriendin ontmoet. Maar ja, om daar nu ook lid van te worden terwijl hij dat ook is.....dat lijkt me nou niet zo'n goed idee haha. Bovendien ligt dat nu natuurlijk plat.

Ik hoorde gisteren over Partner Select, ik ga het eens opzoeken.

En toen zag ik ook weer de vraag: ' hoe denk je dat de wereld er uitzien in 2027?'. Een verplicht onderwerp. Jee, dat is wel iets om even over na te denken.

Ik bedacht me trouwens ook dat ik waarschijnlijk anders zou schrijven als je een man was. Bij een vrouw schrijf ik toch eerder (en makkelijker denk ik) op een 'vrouwen'-manier. Wat dat is? Er is in ieder geval veel gemeenschappelijks, ook al ken je elkaar niet. Je hoeft bepaalde dingen niet uit te leggen. Geeft dat een gevoel van veiligheid? Is dat het? Vrouwen praten in het algemeen makkelijker over persoonlijke dingen ook als je elkaar niet zo goed kent. Je kunt sneller de manier van communiceren op elkaar afstemmen. Mannen, ook als ze elkaar wél goed kennen, doen dat toch minder. Even heel zwart/wit gesteld.

ik bedacht me trouwens ook, dat ik waarschijnlijk anders zou schrijven als je een man was

Ik ben zelf niet direct een open boek, en kijk vaak eerst de kat uit de boom. Wat schrijvend geloof ik niet opgaat, maar dat zou ik denk ik wel weer doen als jij een man zou zijn. Eigenlijk wel interessant.

Toen ik vorig jaar een kleine week in het ziekenhuis lag, heb ik ook met een aantal verpleegkundigen (vrouwen) goede gesprekken gehad. Heel makkelijk. Wat is jouw ervaring op dat gebied, zijn vrouwelijke patiënten opener dan mannelijke? Ik denk dat leeftijd ook meespeelt trouwens.

Dat 2027 komt wel in een volgende brief, ik ga nu stoppen. De zon schijnt, ik ga de vlinderstruik snoeien en vanmiddag even bij mijn jongste zoon thee drinken.

Hartelijke groet en een fijn weekend,

Dorine

Briefwisseling met een onbekende

Beste Geertje,

Toch wel gek om te schrijven aan iemand die je niet kent, en tegelijkertijd maakt het dat ook wel weer makkelijker. Ik vind het een heel bijzonder project, en hoop dat wij een leuke briefwisseling zullen hebben. Zo op het eerste gezicht zie ik wel een houding in het leven die overeenkomt. Ik geniet ook van het leven, maar mis nu, na al die tijd ook wel heel erg die leuke dingen zoals: theater, restaurant, terras enz. En vooral mis ik het knuffelen met de kinderen en andere familie. De jongens zijn voorzichtig, maar niet zo heel erg met hun vaste vrienden, en willen mij niet besmetten.

Ik lees in jouw brief niets over een partner, dus waarschijnlijk ben je ook alleen. Ik vind dat nu echt wel lastig soms en dan kan ik wel een rotdag hebben. Gelukkig heb jij je kinderen nog thuis. Ik heb twee katten, en ik ben echt heel blij met ze!

...waarschijnlijk ben jij ook alleen

Bijna een jaar geleden hadden we onze eerste lockdown. Naast alle onrust om een onbekend virus en de dieptrieste situatie in onder andere Italië, vond ik het in het begin voor mezelf ook wel iets hebben. Een mooi moment om al die klusjes te doen die al heel lang wachtten om gedaan te worden. En om eens echt bij mezelf stil te staan: er is best veel gebeurd de laatste tien jaar. Er natuurlijk vanuit gaande dat die lockdown maar een paar maanden zou duren...

Zo had ik de jongens beloofd om voor hun 21ste verjaardag een boek te maken met foto's en belangrijke documenten zoals zwemdiploma's, het schooladvies, tekeningen en ga zo maar door. Ik had al heel veel verzameld vóór Corona en dat zit in een mapje op mijn laptop. En eerlijk gezegd, daar zit het nu nog. Wel met nog meer foto's, dat dan weer wel. En de jongens zijn nu 24 en 27....

De zolder opruimen, kleren uitzoeken, zooi naar het grofvuil brengen, meer schilderen en nog veel meer. Nu eens echt regelmatig mediteren, maar een beetje hapsnap.

Veel dingen heb ik wel gedaan (vooral heel veel weggooien!), maar heel veel ook niet. Het is zeker niet zo dat ik lui ben, verre van, maar er waren vaak dingen die blijkbaar op dat moment belangrijker waren dan een fotoboek maken. En ik moest ook nog onder het mes; een flinke operatie maar alles is gelukkig goed gegaan.

Ik heb enorm genoten van de zomer en de tuin, daar heb ik veel in gewerkt, en lekker buiten gezeten met bezoek terwijl ik herstelde. Ik ben echt dankbaar voor mijn huis en tuin en de buurt waarin ik woon met fijne buren.

Ik ben echt dankbaar voor mijn huis en tuin (..) de sneeuwklokjes staan op ontploffen

En fijn dat we nu weer naar de lente gaan, de sneeuwklokjes staan op ontploffen.

Het ging natuurlijk allemaal anders, we hadden geen idee, het was geen kwestie van een paar maanden, dit virus blijkt veel erger te zijn dan we dachten en de wereld waarin we nu leven vind ik bizar. We zijn een jaar en vele doden verder.

Soms lijkt het alsof ik er aan gewend ben, en dan ineens weer realiseer ik me dat dit allemaal zo gek, naar en triest is voor veel mensen. En dat het geen film is, geen droom, maar de realiteit. Zelf heb ik geen Covid gehad, ik hoop dat dat voor jullie ook geldt, en als het wel zo is, dat het meeviel. Mijn lieve halfbroer van 91 (ja echt) heeft vijf dagen in het ziekenhuis gelegen en toen ging het wel weer beter. En al snel ging het weer héél veel beter, het blijft zo raadselachtig met deze ziekte. Hij is wel snel moe, en loopt niet zo goed meer, maar zegt “dat dat natuurlijk ook eventueel aan de leeftijd zou kunnen liggen”.

Nu mijd ik het onderwerp maar zo veel mogelijk

In de loop van de tijd zijn er natuurlijk ook steeds meer 'deskundigen' opgestaan, wat het soms moeilijk maakt om de juiste informatie te krijgen en ook om met vrienden of kennissen geen conflict te krijgen over hoe het nu allemaal moet als die heel anders denken. Een van mijn beste vriendinnen is zo iemand, ze vindt het vaccineren bijvoorbeeld levensgevaarlijk. Tja. Zij was in het begin ook voorzichtig, afstand houden, handen wassen, maar heeft het grotendeels naast zich neergelegd. Ze leeft wel veel makkelijker dan ik, dat is fijn voor haar :-). Nu mijd ik het onderwerp maar zo veel mogelijk. Wel verbazen we ons allebei er over dat je toch weinig hoort over de ontwikkeling van een goed medicijn. Nou ja, dat is weer een verhaal apart.

Ik weet niet of jij ook te maken hebt met Covid-patiënten in je werk, in ieder geval zal het in het ziekenhuis anders zijn dan voor die tijd. Vrienden van mij wonen een paar huizen verder, en hij werkt in periodes op de IC. Hij is heel blij met zijn eerst prik, en ik moet je zeggen dat ik er ook erg naar uitkijk.

Nu is het alweer 12 februari, er gebeurde ineens weer van alles, in ieder geval had ik niet de rust om mijn brief af te maken. Dat zal ik nu wel doen, en ik zal hem ook vandaag versturen. En daarna mijn dagelijkse wandeling maken in het zonnetje. Jij legt waarschijnlijk heel wat meters af in het ziekenhuis.

Vroeger maakte me het nooit zo uit wat voor weer het was, en zag ik ook nooit op tegen de winter, zoals veel voor mij toen oudere mensen wel deden. Mijn ex-man, waar ik gelukkig heel goed contact mee heb, vindt het altijd vreselijk. Ik vind de zomer fijner, maar de winter geen drama. Ik merk wel dat het zeker van invloed is of de zon schijnt of dat het een grijze dag is. Niet dat ik van een grijze dag meteen depri word, maar van de zon word ik wel blij!

Ouder worden is sowieso wel een bijzonder ding met alles wat erbij hoort. Afijn, een andere keer wellicht daarover.

En intussen lijkt het er op dat ik nu toch ineens redelijk snel gevaccineerd ga worden, als 63-jarige. We gaan het zien.

Ik ben benieuwd naar jouw brief.

Hartelijke groet,

Dorine

Groen maakt rustig

Lieve Marie,

Ik ga gewoon beginnen met ‘lieve’; we hebben nu al zo’n tijd geschreven, dat dat wel kan, dunkt me. Wat een mooi verschijnsel is dat, dat je nabijheid van iemand kunt ervaren, terwijl je elkaar buiten het briefpapier om niet kent. Ik denk tegenwoordig regelmatig aan je, zonder precies te weten wie je bent en hoe je eruit ziet (vooral dat laatste vind ik erg leuk). Je bent in woorden, en als ik aan je denk, denk ik vaag aan een beeld dat ik heb van Den Haag, en aan je handgeschreven velletjes briefpapier. En dat is genoeg. Dan besta je al in mijn hoofd.

Jouw laatste brief op echt briefpapier heeft me aangespoord om ook maar weer eens briefpapier aan te schaffen. Je moet het doen met een geschilderd kader van Van Gogh (toch niet de minste). Het was niet zomaar te vinden trouwens, briefpapier. Oh, ik schrijf door op de achterkant. Schoffeer ik nu het chique briefpapier?Wij hebben al een aantal jaren een tuinhuisje met tuin, net buiten de ring

Je relaas over de afdeling Groene vingers klinkt heel fijn en als iets om naar uit te zien. Groen maakt rustig. Heb je waar je woont ook de mogelijkheid om iets in de aarde te stoppen? Of misschien een balkon dat zich leent voor tuinieren op bescheiden schaal? Wij hebben al een aantal jaren een tuinhuisje met tuin, net buiten de ring. Voor die tijd wist ik eigenlijk niet of ik dat werken in de tuin echt leuk zou vinden, maar het is gebleken dat ik daar heel veel plezier aan beleef. Mijn dochter noemt het ‘de woestuin’, wat wel zo ongeveer de staat van ons lapje grond beschrijft, maar dat vind ik fijn. Het houdt eigenlijk het midden tussen een bos- en sloottuin. Veel schaduw, bomen en struiken, en aan de achterkant wat fruitboompjes op een strookje gras aan de slootkant. Het is een zalige plek.

Het is de vraag wanneer wij de pechvogels zullen zijn

Wat je schrijft over Dimitri Verhelst en je visie op de toekomst, voel ik ook zo. En dat de hel allang op aarde aanwezig is, is ook een feit. Ik vind het wel mooi dat je zegt: ‘Het is de vraag wanneer wij de pechvogels zullen zijn’, en dat je tegelijkertijd doordrongen bent van het besef dat we het zo goed hebben, hier, nu. Ik ervaar dat precies zo. Die utopie waar je het over hebt; ik hoop het, ik hoop het zo, dat we inderdaad ook nog naar zo’n verhaal toe kunnen schrijven met z’n allen. Nou ja, een deel van z’n allen dan toch. Ik vrees dat een ernstige uitdunning van de mensheid wel een voorwaarde is voor de utopische optie. We gaan het zien. Alles wat we kunnen doen, is ons overgeven aan het leven, ons eraan verbinden en vervolgens niet aflatend richting blijven zoeken.

Dat richting zoeken zal nooit ophouden. Of dat nu in het groot of in het klein is. Of het nu over de koers van de wereld, of de mensheid als geheel is, of over je eigen koers en te bewandelen levenspad gaat. Je schrijft over je twijfel of je een gezin wilt starten. Moeilijke afwegingen zijn dat. Zoals ik het zelf heb ervaren, is het wel een enorme verbinding aan het leven, en daar ben ik meer dan blij mee. Tegelijkertijd klinkt het zo gek, want het impliceert dat als je geen kinderen hebt, je die verbinding met het leven niet zou maken, wat totale onzin is. Iets anders wat zo ingewikkeld is aan zo’n ‘besluit’ (want jij merkt terecht op dat je van alles kunt kiezen of willen, maar dat zegt natuurlijk niet dat het ook zal gebeuren), is dat als het werkelijkheid wordt, het ook onomkeerbaar is. Dat vinden wij tegenwoordig nogal angstaanjagend, en ik denk dat veel jonge mensen van nu, die zijn opgegroeid met een wereld aan keuzes en het motto ‘geluk is een keuze’, het een veel moeilijkere afweging vinden dan de generaties voor ons. Maar keus of geen keus, beide scenario’s hebben zo hun voordelen. Ik denk wel dat je met zekerheid kunt zeggen dat het leven mét kinderen heel anders is dan het leven zonder.

Ik denk dat veel jonge mensen van nu, die zijn opgegroeid met een wereld aan keuzes en het motto ‘geluk is een keuze’, het een veel moeilijkere afweging vinden dan de generaties voor ons

Voor mij persoonlijk geldt dat ik heel blij ben met wat het met mij heeft gedaan, al was dat niet meteen vanaf het begin een onverdeeld genoegen. Maar misschien is dat het ook juist wat er goed en mooi aan is: dat je doorvoelt dat alles er tegelijkertijd, door elkaar heen, en dan weer parallel of juist als door een waterscheiding van elkaar gescheiden, is. Dat dualiteit, of het feit dat je de dingen zo beleeft, dat je ambiguïteit voelt, dat dat precies is wat het ook van waarde laat zijn, gelaagdheid brengt, contrast, en daarmee ook verdieping. Ik heb mezelf in ieder geval stukken beter leren kennen. Dat had ik niet willen missen.

Er zijn nog zo veel dingen waar ik met je over zou willen schrijven, dat het lijkt alsof het altijd te kort is. Ik denk regelmatig aan wat je over vriendschap schreef, en over het hervinden daarvan, wat maakte dat ik dacht: ok, misschien zijn we (mijn beste vriend van ooit en ik) elkaar even kwijt, maar we vinden elkaar wel weer, op een goeie dag.

Je vroeg ook wanneer er een tentoonstelling zou zijn van mijn werk. Ik heb echt geen idee. Het maken van werk gaat momenteel (of misschien wel altijd) zo tergend traag, dat ik niks kan zeggen over wanneer er iets toonbaars af is. Ik ben ook weer allerlei nieuws aan het leren in de drukwerkplaats, waar ik een vervulling van voel die zalig is. Meer, meer! Hopelijk kan ik steeds beter iets maken hoe ik het oorspronkelijk in gedachten had. Dat idee en het eindresultaat elkaar daadwerkelijk ontmoeten in dat wat ik maak. Maar zo ver is het nog niet. In wording, het is allemaal nog in wording.

Nou, Marie, dit is het weer voor deze keer. Ik hoop je gauw weer te lezen.

Liefs,

Machteld