We proberen het zo leuk mogelijk te maken

Lieve Irina,

Het woordje 'lieve' gebruik ik niet per ongeluk. Een aantal jaren geleden volgde ik een cursus in Italië en de 'Professore' die de lessen gaf zei aan het begin van iedere les tegen ons: "lieve mensen, welkom op deze zaterdagmiddag. Wat fijn dat jullie er zijn en 'vi voglio bene, per principio'!" oftewel 'Ik hou van jullie uit principe!'. Vanwege het principe dat we meedoen, dat we kozen om daar te zijn en samen hetzelfde te doen. Daarom kies ik ook voor 'Lieve Irina', omdat je meedoet, omdat wij samen iets gaan doen waarvan we niet weten wat het ons gaat brengen. Met liefde gaat dat makkelijker dan met afstand.

Daarom kies ik ook voor 'Lieve Irina', omdat je meedoet, omdat wij samen iets gaan doen waarvan we niet weten wat het ons gaat brengen.

En dan nu om echt te beginnen,

Dag lieve Irina, hallo. Hoe gaat het met je?

Wat ben je aan het doen vandaag? En hoe voel je je? Hou je het leven in de lockdown en met de avondklok nog vol?

Ik heb vandaag met mijn vrouw, twee dochters en de hond een lange wandeling gemaakt. We zijn naar een berg in de buurt gereden, de Montagne de Lure, en tot onze grote verbazing lag daar nog sneeuw, zelfs ver onder de top. De berg is 1860 meter hoog en een iets kleinere versie van de Mont Ventoux. Wij liepen op ongeveer duizend meter hoogte en het was betoverend mooi om door de sneeuw te lopen in de felle zon onder een helderblauwe hemel in een wild bos van alleen maar loofbomen waarvan sommigen honderden jaren oud moeten zijn. Op de terugweg zagen we een thermometer die zestien graden aangaf dus ik denk niet dat die sneeuw nog lang zal blijven liggen.

We hebben ook een zoon. Hij woont sinds september in Straatsburg. Daarvoor heeft hij linguïstiek gestudeerd in London op UCL. Ik neem aan dat jij wel ongeveer weet wat dat inhoudt omdat ik las dat jij vertaler, tolk en docent talen bent. Onze zoon werkt op dit moment voor de tolken van de Raad van Europa. Hij ondersteunt de tolken met het gebruik van het online tolkenplatform Kudo, dat gebruikt moet worden vanwege de coronamaatregelen. Dit betekent dat de tolken niet meer in de plenaire vergaderzaal kunnen zitten maar op afstand live de sessie moeten tolken.  Hij heeft een contract tot en met maart om dat online platform goed te laten draaien. Ondertussen praat hij veel met de tolken omdat hij ook loopt te denken om een studie tot tolk te gaan doen. Omdat we in Italië en Frankrijk hebben gewoond en mijn vrouw Amerikaanse is, spreekt hij al vier talen vloeiend. In welke talen hij zich wil specialiseren weet ik niet.

Welke talen beheers jij allemaal Irina? En hoe pas je dat toe in je werk in de marketing en communicatie? Moet je veel vertalen of schrijf je rechtstreeks in bepaalde talen? En waar heb jij je studie gedaan?

Ik heb door al het verhuizen ook Frans en Italiaans moeten leren. In beide talen heb ik mijn diploma voor niveau B2 gehaald, maar ik spreek ze met een zwaar accent en omdat ik geen werk buiten de deur heb, blijft het moeilijk om het vloeiend te spreken. Maar ik vind het echt leuk om vreemde talen te leren. Engels kon ik al omdat ik na mijn middelbare school bijna vijf jaar in Amerika heb gewoond, nog voordat ik mijn vrouw tegenkwam. Die ontmoette ik jaren later in een café in Amsterdam. Ik ben al meer dan vier maanden niet meer in een café geweest.

Dat lijkt nu bijna iets uit een andere tijd, een ander leven, dat je iemand tegen kon komen in een café.

De lockdowns duren hier nu echt lang. We hadden een eerste lockdown van 17 maart tot 15 juni, de tweede lockdown van begin oktober tot na Sinterklaas en toen is de lockdown eigenlijk vervangen door de avondklok, dus dat is nu ook alweer bijna twee maanden.  De bioscoop is dicht, alle cafés en restaurants zijn al maanden dicht, al vanaf oktober, het enige wat mag is naar school of naar je werk, snel boodschappen doen en dan thuis zitten. We proberen het zo leuk mogelijk te maken met spelletjes doen, muziek maken, lekker eten elke dag, samen Netflix kijken en soms ook juist niet samen Netflix kijken, boeken lezen, wandelingen maken zoals vandaag, en als het regent gaan we tekenen en schilderen.

Voor onze jongste dochter die nog op de middelbare school zit, zijn al die maatregelen echt heel zwaar om vol te houden. Ze zegt regelmatig hoe kwaad ze is dat ze nog steeds haar normale leven niet terug heeft. Ze wil volleyballen! Ze wil met haar vriendinnen naar de film! Ze wil dat stomme masker niet meer op!

Waar dit heen moet en hoe lang dit nog gaat duren, we weten het niet. Misschien dat het vaccineren zal helpen, misschien gebeurt daar ook nog wat mee, dat het toch niet zo goed zal zijn als men nu denkt.

Het is moeilijk in de toekomst te kijken. Ik weet dat dit een van de thema's van deze correspondentie zal zijn, hoe zien we de toekomst over zeven jaar. Ik heb daar op niet moment nog niet veel over nagedacht. Ik maak me zorgen voor de toekomst van het leven op aarde, ik maak me zorgen om dingen zoals drinkwater en CO2 uitstoot en de opwarming van de planeet.

Als er ooit een generatie was die het echt anders zou kunnen aanpakken, dan zijn dat de tieners en twintigers van nu.

Maar ik heb ook hoop en die hoop is toch vooral gevestigd op de nieuwe generatie, de generatie die is geboren zo rond de millennium-wisseling of daarna. Ik vind ze vaak zo slim en betrokken en positief. Ze kunnen zo goed benoemen wat de patronen zijn onder geïnstitutionaliseerd gedrag. Ze kunnen ook zo goed outside the box denken over oplossingen voor complexe vraagstukken. En dan hebben ze al die kennis van al die technologie. Als er ooit een generatie was die het echt anders zou kunnen aanpakken, dan zijn dat de tieners en twintigers van nu.

Irina, mag ik met deze positieve gedachte afsluiten? Er is natuurlijk nog veel meer om over te schrijven. Dit is slechts een begin, de eerste brief. Ik hoop dat je wat aanknopingspunten vindt om op te reageren.

Ik kijk uit naar je antwoord, maar haast je vooral niet.

Met hartelijke groeten,

Pieter

Ben ik dan een dromer, een utopist of een boomknuffelaar?

Ha Laurens,

Wat een prachtverhaal, openhartig, ontroerend en mooi geschreven. Je komt heel krachtig over – 1.92m helpt ook bij de beeldvorming 😉 – heel wat tegenslagen doorstaan, gedreven, levensgenieter en positief. Terwijl je ook schrijft over angst om te falen, twijfel en onzekerheid verslaan. En over gemiste spelfouten. (Ik heb er maar één gespot. ;))

Die schijnbare tegenstrijdigheid vind ik mooi. En zo herkenbaar.

Ik dacht altijd dat mensen of zelfbewust of onzeker waren. Introvert of extrovert. On a mission of dolend. Ik heb geleerd, in het bijzonder in de afgelopen jaren van mijn collega’s in de maatschap, dat tegenstrijdigheden naast elkaar kunnen bestaan. Dat ze elkaar nodig hebben. In een relatie, in een groep, maar ook in jezelf. In mijzelf. Dat ik meerdere dingen tegelijk kan voelen, kan zijn. En dat wat ik voel, waarschijnlijk – al is het maar een heel klein beetje – ook door anderen wordt gevoeld.

.....als ik openlijk durf te twijfelen, vragen te stellen (in plaats van mijn kennis te etaleren), te delen dat ik s ’nachts wakker lig en waarom, pas dan wordt ’t interessant

Het makkelijkst is om mijn onzekerheid te maskeren met een positieve houding (met mij gaat alles goed !) of een tot in de puntjes uitgedacht plan. Zo ben ik geconditioneerd (opvoeding, maatschappij). Dan wordt het een gevecht tussen het een en het ander. Maar als ik openlijk durf te twijfelen, vragen te stellen (in plaats van mijn kennis te etaleren), te delen dat ik s ’nachts wakker lig en waarom, pas dan wordt ’t interessant. Dan gaan er nieuwe luikjes in mijn hoofd open. Kom ik een stap verder in mijn denken. En ontstaan er nieuwe verbindingen, in mijn hoofd, met de ander, met de wereld. Anders blijft ’t toch bij een soort vooruit bedacht script of een plaat die blijft hangen en zichzelf telkens herhaalt.

Het was niet mijn intentie om de lat hoog te leggen. Maar ja, ook ik voelde kennelijk de druk van het mogelijke falen. Dus dan doe ik extra mijn best. Zit ook in de aard van het beestje. 😉 Sterker nog, als ik heel eerlijk ben denk ik dat dit nog steeds vaak een drijfveer is. Altijd denken dat een ander het beter kan, slimmer is. Bang om door de mand te vallen -voor wat, wie, don’t ask?!- dus doe ik er nog maar een schepje bovenop. Pfff, dit is niet zo leuk om op te schrijven. Is toch te suf voor woorden dat ik me hier op m’n 56ste nog steeds druk over maak.

Ik ben geen streber, hoef niet per se de beste te zijn. Maar jouw verhaal roept bij mij de vraag op waarom ik, jij, wij mensen, dan zo bang zijn om te falen.

Toch is het maf hoe hardnekkig sommige reflexen zijn. Zit het in het beestje, in de opvoeding, in wat je hebt meegemaakt? Kan ik het accepteren? Ik kan er in ieder geval wel beter mee omgaan dan vroeger, maar de reflex blijft. Ik ben geen streber, hoef niet per se de beste te zijn. Maar jouw verhaal roept bij mij de vraag op waarom ik, jij, wij mensen, dan zo bang zijn om te falen. Terwijl, ondanks dat het klinkt als een open deur- we toch het meeste leren van onze fouten. Is het omdat een fout oneindig lang blijft hangen. Een smet op het imago. Terug bij af?

Ik denk dat het ook wel – steeds meer – in de maatschappij zelf zit. Overal onmiddellijk een oordeel over vellen, elkaar de maat nemen, iedere misstap onder het vergrootglas leggen.

Polarisatie lijkt zich te nestelen in de haarvaten van de samenleving.

Sociale media dragen hier vaak negatief aan bij. Het oordeel komt sneller, is vernietigender en hangt voor eeuwig in cyberspace. Ik erger me aan de stelligheid waarmee mensen in een hoek worden gezet. Geframed. Onderuitgehaald. Het zwart-wit denken, waardoor een tegenstelling in no-time escaleert tot een onoplosbaar conflict. Polarisatie lijkt zich te nestelen in de haarvaten van de samenleving.

Niet dat je het altijd met elkaar eens hoeft te zijn. Sterker nog, uiteenlopende perspectieven helpen om je eigen inzichten te verdiepen. Maar als het alleen maar gaat om winnen of verliezen, dan zullen er uiteindelijk toch vrijwel alleen nog maar verliezers zijn?

Wat mij bezighoudt is hoe we weer echt met elkaar in gesprek komen. Jong en oud. Zwart en wit. Laag- en hoogopgeleid. Grachtengordel en achterstandswijk. Autochtoon en vluchteling. Gelovige en atheïst. Homofoob en homofiel. Hoe we met elkaar gaan bouwen aan een samenleving die we allemaal willen. Waarin we elkaar – en de planeet – niet ondermijnen maar versterken. Waarin we niet ieder voor zich, maar we met elkaar dilemma’s onderzoeken en lastige keuzes maken. Opdat iedereen mee kan doen en de planeet niet bezwijkt.

Ik geloof dat het kan.

Sterker nog, ik geloof dat heel veel mensen dat wel zouden willen. Of is dat een naïeve gedachte?

Ben wel benieuwd hoe jij dat ziet.

Over het algemeen sta ik vrij ver vooraan in de rij. Dus ik vraag me af of ik meer kan doen om bij te dragen aan die ‘betere’ samenleving.

Ik weet het, ik heb makkelijk praten. Hoogopgeleid, eigen huis, prima omzet/inkomen (op dit moment beetje onzeker vanwege corona, maar dat trekt vast wel weer aan), en wit (wat met allerlei privileges komt waar ik me maar gedeeltelijk bewust van ben). Als vrouw is er hier of daar wellicht ergens een glazen plafonnetje, hoewel ik mijn hoofd nog niet voelbaar heb gestoten. Over het algemeen sta ik vrij ver vooraan in de rij. Dus ik vraag me af of ik meer kan doen om bij te dragen aan die ‘betere’ samenleving.

Ik hoop dat de huidige crisis ergens goed voor is. Met name dat de balans gaat shiften van een individualistische op welvaart gerichte maatschappij, naar een gemeenschap waarin we letterlijk SAMEN LEVEN. Waarin welzijn belangrijker is dan consumptie. Waarin diversiteit wordt gekoesterd. Waarin mensen zichzelf kunnen zijn en elkaar ondersteunen. Waarin we op voortdurend op zoek blijven naar vernieuwing en innovatie. Waarbij we zorgen voor de planeet en elkaar.

Ben ik dan een dromer, een utopist of een boomknuffelaar?

Beetje hetzelfde als ik hierboven al schreef. Ben ik dan een dromer, een utopist of een boomknuffelaar? Ik hoop het toch van niet. Of tenminste, dat er nog veel meer zijn zoals ik. En mensen die op een andere manier de wereld een slinger willen helpen geven.

Hoe was Griekenland? Het lijkt alweer eeuwen geleden die hete zomer. Hoewel die kennelijk deze week nog even terugkomt. Fijn!

Wij hebben genoten van de vakantie in de tuin, de duinen en het strand. IJmuiden heeft zo z’n voordelen, zeker in coronatijd. Wel grappig dat je in West woont. Oud of Nieuw? Ik heb bijna twintig jaar in Amsterdam gewoond, waarvan de laatste zeventien samen met mijn vriend Marc in ons eerste huis in Oud-West. Vlakbij de HEMA op de Kinkerstraat. Echt wel een hele fijne plek. Sweet memories.

Ik herlas net je brief nog een keer. Een heel bijzonder openhartig levensverhaal en ook heel speciaal om dit te lezen van iemand die ik eigenlijk helemaal niet ken. Ik denk, hoop dat je het ook heel erg voor jezelf hebt opgeschreven. Om je gedachten te ordenen. Boven te laten drijven wat voor jou belangrijk is. Zo werkt het bij mij in ieder geval. Da’s toch het mooie van (brieven) schrijven.

Ook ik ben meerdere keren terug naar school gegaan.

Leuk dat je bedrijfskunde gaat doen. Ben je inmiddels gestart? Ik herken helemaal wat je schrijft over je onzekerheid verslaan. Ook ik ben meerdere keren terug naar school gegaan. Na de lerarenopleiding eerst mijn talen, toen bedrijfscommunicatie en later nog een MBA (Master of Business Administration). Vooral die laatste heeft bij mij ook echt zo gewerkt.

Niet dat ik alle vakken die ik daar heb gehad (finance, accounting, logistiek) dagelijks gebruik. Maar behalve een beter begrip van hoe bedrijven en organisaties werken heeft twee jaar bedrijfskunde me het zelfvertrouwen te geven om vragen te durven stellen en door te vragen, in vrijwel elke situatie. Dat vind ik heel waardevol.

Afgelopen week was ik met mijn collega’s op de figuratieve hei. Wij organiseren twee keer per jaar een retreat – een 2-daagse waarin we reflecteren op ons werk, connecten, nieuwe dingen leren en relaxen. In dat laatste worden we steeds beter. Het was nu een half jaar geleden dat we elkaar live hadden gezien, dus wel bijzonder en fijn. Op de camping bij Zeewolde -echt heel mooi daar- stonden we met onze tentjes en maakten we iedere avond een kampvuur. Dit jaar wel met catering vanwege corona. Met zo’n groep mensen die elkaar steeds beter kent is het daadwerkelijk een ‘treat’ voor onszelf.

Tijdens de retreat kwam een business opportunity ter tafel, waarvan ik opeens dacht, goh, dat zou ik eigenlijk heel leuk vinden om me hier als business developer tegenaan te bemoeien. Meedenken over opschalen, investeerders zoeken, bedrijfsplan uitwerken, etc. Ik ga er nog een nachtje over slapen, en wie weet, schrijf ik er volgende keer meer over.

Misschien wel over hoe ik dat dan in 2027 voor me zie!

Nu ga ik even van de late middagzon genieten met een boekje en een glas wijn. ’t Leven is zo slecht nog niet. Het is wat wij ervan maken!

Ik ben benieuwd naar hoe het jou ondertussen vergaat. Groet, Petra

Alleen inderdaad, religie, da’s wel een heikel punt

IJmuiden, 14 november 2020

He Laurens,

Daar ben ik weer. Ik geloof dat ik me er maar bij neer moet leggen dat ik geen frequente schrijver ben of zal worden. Ben gewoon altijd druk met duizend dingen. En als er niks mijn kant op komt, dan verzin ik zelf wel weer wat nieuws.

Mijn vriend kijkt het hoofdschuddend aan. Vooral als ik weer eens een nacht half-wakend van de adrenaline heb doorgebracht. De kunst voor mij is kiezen. Dat waar ik mezelf en de wereld het meest mee plezier.

Heb je COVID goed overleefd? En je vriend ook? In mijn omgeving zijn ook steeds meer mensen die besmet zijn (geweest). Ik vind het wel heftig hoe het er voor sommigen inhakt. Zelfs als ze niet heel ziek worden, blijven ze wel nog vrij lang moe.

Wij blijven ook maar weer netjes in en om het huis. Hoewel dat hier aan de rand van bos en duin ook weer niet zo heel moeilijk is. 

Je schrijft dat je van mening bent veranderd in de zwartepietendiscussie.

Begin dit jaar heb ik een workshop ‘Do you dare to shift perspectives?’ gegeven. Van mening veranderen en daar voor uitkomen getuigd van moed. Zeker in een samenleving waarin een politicus die van mening verandert meteen als draaikont wordt gebrandmerkt. Wat hem of haar vervolgens nog jarenlang wordt nagedragen.

Wel grappig dat je daarna intolerant wordt voor je oude mening. Net zoiets als ex-rokers die nog-rokers het liefst van deze aardbol verbannen.

Je schrijft: “Juist omdat ik van mening ben veranderd, kan ik moeilijk omgaan met de bekrompen mening die de grote groep nog steeds heeft. De echte kern van het gesprek ontgaat ze namelijk volledig.”

Dat herken ik wel. Het gevoel dat ‘zij het nog niet snappen.’ Maar ik merk bij mezelf ook dat wanneer ik dat denk, dat dit het echte gesprek in de weg staat. Dan ga ik in de overtuigingsmodus en luister ik niet meer echt naar wat de ander te zeggen heeft. Dan wordt het zo’n zwart-wit debat, waarbij er maar één de winnaar kan zijn. In zo’n debat hoor ik mezelf vaak praten en keer op keer dezelfde argumenten herhalen. Terwijl ik weet dat, zoals jij ook schrijft “respectvol, rustig en onderzoekend” het gesprek voeren, voorwaarde is om tot nieuwe inzichten te kunnen komen. Tja, niets menselijks is ons vreemd.

Heb je ook de Amerikaanse verkiezingen met spanning gevolgd? Dat Trump niet spoort, een leugenaar en een narcist is, kan ik nog aanvaarden. Maar dat – wederom – miljoenen, bijna 50% van de Amerikanen, willen dat deze lunatic opnieuw voor vier jaar het hoogste ambt van de VS (en daarmee min of meer in de wereld) gaat bekleden, beneemt mij bijna de adem terwijl ik dit opschrijf. Hij ondermijnt het welzijn van zijn eigen bevolking en is in zijn positie een gevaar voor de wereld. Ik kan het niet begrijpen. Hoe kunnen ze zo stom zijn!

Dat zet de polarisatie alleen maar verder op scherp

Maar ja, we moeten wel in gesprek blijven. Ook met de ‘andere kant’. Misschien begint het al door ze niet te betitelen als zodanig. Dat zet de polarisatie alleen maar verder op scherp. Zo komen we natuurlijk niet verder. Ik denk eigenlijk ook dat de meeste mensen onderling best tot een goed gesprek kunnen komen en elkaars verschillen kunnen respecteren. Ook al omdat onze fundamentele behoeften meer overeenkomen dan verschillen. Die kracht en liefde waar jij het over hebt.

Alleen inderdaad, religie, da’s wel een heikel punt. Ik heb er zelf ook niet veel mee, maar prima als iemand daar kracht aan ontleent. Alleen als uit naam van religie anderen hun vrijheid wordt ontnomen, dat is wat mij betreft onaanvaardbaar. Ik weet oprecht niet of die verschillen te overbruggen zijn.

Even een gedachtenexperiment. Wat als we ons zouden terugtrekken in onze eigen werelden? Terwijl ik het opschrijf denk ik, dat is een beetje pre-globalisering. Mijn brein spartelt nu al tegen. Ik kan niet eens bedenken hoe dat zou moeten. Want wie trekt zich dan waar terug? Welke grenzen trekken we dan? Fysiek tussen staten, maar ook ideologisch.  Want dit gaat veel verder terug dan de globalisering die zich tijdens mijn/ons leven heeft voltrokken. Ik ben geen historicus, maar ik vermoed dat dit zo oud is als de mensheid. Of bestaat er ook zoiets als pre-strijdperk tussen bevolkingsgroepen?

Ik zou de rijkdom van al die verschillende culturen niet willen missen.

Laat staan dat ik het zou willen. Ik zou de rijkdom van al die verschillende culturen niet willen missen. Sterker nog, ik denk dat migratie en globalisering ons vooral rijkdom hebben gebracht. Spirituele verrijking en ook technologische vooruitgang, dankzij wereldwijde samenwerking tussen mensen en naties met totaal verschillende waarden en kwaliteiten.

Ik zit hier in de kamer op de bank te tikken. Mijn vriend schrijft in een andere hoek van de kamer ook ‘zijn brief’. De muziek staat op shuffle, dus klinken er afwisselend Funkadelic, knetterharde rock, ‘Staying alive’ van de Bee Gees, techno en Afrikaanse trommelritmes uit de speakers. Ik ben een muzikale analfabeet, Marc is muzikant. Ik vind het heel fijn dat ik daar niet over na hoef te denken en toch muzikaal verrijkt wordt. Opens up my brain.

Grappig, terwijl ik deze laatste paragraaf opschreef realiseerde ik me niet dat dit ook gaat over diversiteit en hoe waardevol ik dit vind.

Ik had bedacht dat ik deze keer ging schrijven over de toekomst. Over de wereld na Corona. Hoe het er in 2027 uit ziet. Ik doe ff een random braindump.

In 2027:

Haha, dit lijstje is een combinatie van realisme en wishfull thinking. Rijp en groen door elkaar. Wel leuk om te bedenken dat als dit zaken zijn die ik belangrijk vind en waar ik me dan voor in zou willen zetten om ze te realiseren.

Voel je vrij – maar niet verplicht – om bij welk punt dan ook vraagtekens te plaatsen. Dan behoud ik me het recht voor om erover van mening te veranderen ;).

Genoeg voor nu. Lunchtijd.

Kom maar door met die Weegschaal-dilemma’s. Ik hou wel van dat wikken en wegen. J

Goed weekend.

Groet, Petra

'Samen' schijnt de toekomst te zijn

Hallo Dorine,

Bij deze mijn derde brief. Je schreef in jouw brief over wandelen in de natuur. Dat je dat graag doet. Wat is dat een zaligheid. Buiten zijn en bewegen is zo goed voor een mens.

Tijdens de lockdown zijn we hier ons steeds meer bewust van geworden. Dat we zuinig moeten zijn op alles om ons heen. Dat lees ik ook terug in jouw brieven. Ik probeer zoveel mogelijk groen te denken., maar dat valt niet altijd mee. Net zoals jij schrijft, pak ik ook makkelijk de auto en zou ik ook graag het vliegtuig willen laten staan. Ik ben hier niet altijd consequent in, realiseer ik me.

Ik mag ook graag letten op datgene wat ik eet. Kan mijzelf een flexitariër noemen. Ik ben bewust met eten bezig. Vanwege de gezondheidsvoordelen, milieuwinst en diervriendelijkheid. Ik vind het alleen zo jammer dat dit vaak een duurdere leefwijze is. Zo jammer, als dit meer gereguleerd zou worden, zouden veel meer mensen denk ik de overstap maken. Toevallig ligt er een brochure naast mij over de aanschaf van zonnepanelen via de gemeente. Ik denk dat ik straks toch een afspraak ga maken voor een offerte.

Toevallig ligt er een brochure naast mij (..) over zonnepanelen

Ikzelf mag graag buiten zijn. Gisteren en vandaag lukt mij dat prima. Voor de lockdown probeerde ik tweemaal in de week te sporten. Ik deed aan zumba (dansen op voornamelijk Zuid- Amerikaanse mzuiek) en yoga. Gisteren had ik sinds lange tijd weer eens een yogales. Buiten weliswaar, maar in het zonnetje. Wat was dat heerlijk. Op het Enkhuizerzand, dus ruimte genoeg. We leken wel een stel kleine kinderen: zo blij allemaal dat we weer even mochten. Lessen in de studio kan nog niet. Dus deze heb ik even meegepikt. Ik moet zeggen dat de spierpijn me meevalt. Ik had verwacht er wel meer last van te hebben.

Ik zal ook wat antwoorden geven op de vragen uit de vorige brief. Ik wilde inderdaad altijd al de verpleging is. Als jong kind al. En ik moet zeggen dat het de juiste keuze is geweest. Ik doe mijn werk al 27 jaar. Volgend jaar 25 jaar in dienst bij dezelfde  werkgever. Contact met mensen vind ik heel fijn. Dat we dat allemaal nodig hebben, is tijdens de lockdown pijnlijk naar voren gekomen. Al die mensen, en naar ik begrepen heb vooral jonge mensen, die sombere gedachten en gevoelens hebben. Of zelfs depressief zijn. Best een schrikbeeld vind ik. Gelukkig bespeur ik dat niet bij mijn eigen kinderen. Zijn ook eigenlijk altijd bezig. Studie, stage/werken enz.

Contact met mensen vind ik heel fijn. Dat we dat allemaal nodig hebben is tijdens de lockdown pijnlijk naar voren gekomen

Het bezoek aan mijn opa was leuk. Beiden hebben we daar erg van genoten. Ik had wat lekkers mee voor bij de koffie. Daar heeft hij van gesmikkeld. Hij had al meerdere keren aangegeven zijn kleinkinderen achterkleinkinderen te missen. Ik had hem zelf ook al een jaar niet meer gezien. Wel gesproken over de telefoon, maar dat is toch anders. Zijn muren hangen vol met allerlei foto's van ons. Dat zegt genoeg. Ik heb een mooie foto laten maken van ons samen, en deze in een kaart verwerkt. En zoals je al zal vermoeden: ook deze kaart hangt inmiddels aan de wand. Kleine moeite met een enorme uitwerking. Hebben we alle twee weer mooi meegepikt.

Er is ons gevraagd om ook te schrijven over 2027. Jij hebt daar in je brief over geschreven, lees ik. Of het tot een zelfrijdende auto komt, ik durf daar geen uitspraken over te doen. Twijfel erover. Ik denk toch dat wij wel veel verder zullen zijn in duurzaamheid. Dat kan bijna niet anders meer. We zullen er toch echt aan moeten geloven zo langzamerhand. Uitstellen kan niet meer.

Ik denk dat het onlinewerken wel voor een groot gedeelte zal blijven hangen. We hebben nu gezien dat dat ook heel goed kan. Ik kan mij nog herinneren dat het voor COVID bijna ondenkbaar was om thuis te werken. Dat zowel werkgevers als werknemers het bijna onmogelijk achtten. Weet jij dat ook nog? Dat iedereen beren op de weg zag, ja-maar excuses kon bedenken? Bijzonder dat dit toch zo snel voor 100% is omgedraaid. Wat kan een mens toch flexibel zijn.

Wat kan een mens toch flexibel zijn

Dat er iets van een COVID of een andere ziekte al bestond, dat denk ik wel. Mensen zijn nou eenmaal steeds flexibeler over de wereld aan het reizen (wat naar mijn idee ook niet zal veranderen), komen met elkaar in contact. In mijn werk zie ik al een toename van isolatieverpleging bij minder ernstige ziektes de afgelopen jaren. Dus ik denk zeker dat we rekening moeten houden met iets, of het nu COVID heet of niet.

Ik zou zeggen, vaccineren, vooral vaccineren. Naar mijn idee is dat de enige echte oplossing.

En privé? Jeetje, over zes jaar dan ben ik 55. Ik zal denk ik ook nog wel werken. En ik hoop dan toch echt een gezellig en lief maatje naast mij te hebben staan. Mijn laatste date is niet meer. Te veel verschillende ideeën over hoe een relatie eruit zou moeten zien. Uiteindelijk, met toch wel pijn in het hart besloten niet meer verder te gaan. Ondanks dat het wederzijds was, blijft het pijnlijk. Dus maar weer van voren af aan beginnen dan.

Ik hoop voornamelijk dat ze gelukkig zijn en doen wat ze graag willen

En in 2027 zijn mijn kinderen 27 en 25 jaar. Ik vermoed beide afgestudeerd, en werkend? Ik hoop voornamelijk dat ze gelukkig zijn, en doen wat ze graag willen. Misschien voor hen ook een partner? Ik zeg steeds tegen hen dat zij vooral lekker hun eigen weg moeten gaan. Ik hoef echt nog geen oma te zijn over zes jaar. Ooit natuurlijk prima, heel graag zelfs, maar dan nog niet. Nu lijkt het alsof ik daar ook maar iets over te vertellen heb. Ahum, …

Ik denk niet meer in mijn huidige huis te wonen. Als mijn kinderen zijn uitgevlogen, zou ik graag willen verhuizen. Waarnaartoe weet ik nog niet. Gek genoeg heb ik ook al eens mijn gedachten laten gaan over het leven in een hofje. Jij schreef hier ook al over. In een hofje, met wat meer sociale contacten, maar toch zelfstandig. Schijnt de toekomst te zijn, heb ik al eens vernomen. Maar ik moet zeggen dat het bij mij alleen nog maar bij gedachtes gebleven is.

Groetjes,
Geertje

Het is nu of nooit

Ha Geertje,

Ik wilde eigenlijk net gaan lopen, begint het weer te regenen. Ik loop heel veel, sowieso met een vriendin drie à vier keer in de week, een vast rondje in de duinen. En op de andere dagen loop of fiets ik alleen of met iemand anders. Ik fiets meestal naar het strand bij Bloemendaal, ga daar dan even zitten en maak vaak dezelfde foto. Daarna fiets ik weer terug, dezelfde weg of een groter rondje. Mijn stappenteller gebruik ik eigenlijk niet meer, rondje duinen lopen is ongeveer 6500 stappen weet ik, en met de rest kom ik wel op 10.000.

Soms denk ik er wel eens over om naar een andere stad (terug) te verhuizen, maar als ik hier zo fiets en loop dan denk wel: 'Wat is het hier toch mooi en je zit zo in de natuur'. We gaan wel zien wat er op mijn pad komt! Ik heb in een aantal andere steden gewoond waaronder Amsterdam voordat we hier kwamen.

Ik ga ook graag op wandelvakantie met mijn jongste zoon...

Ik ga ook graag op wandelvakantie met mijn jongste zoon, hij houdt er ook van, we hebben gelopen in bijvoorbeeld Noorwegen, Engeland, Schotland en op Madeira. Een week, tien dagen is wel de max met je moeder natuurlijk, maar ik vind het geweldig dat hij dat met mij wil doen. En het is geen opoffering, hij vindt het gewoon leuk! De oudste was ook mee naar Schotland, dat was helemaal fantastisch, ook qua landschap.

Tja, die toekomst. Hoe is het over zeven jaar. Het eerste wat in me opkwam, was dat het goed moet gaan met de kinderen. En in het verlengde daarvan zou ik het wel heel erg leuk vinden om oma te worden. Dat zal nog wel even duren en dat is ook goed, maar ik hoop dat ze niet te lang gaan wachten. Het lijkt me echt geweldig.

Voor mij persoonlijk hoop ik dat ik zo gezond mogelijk zal zijn, en uiteraard die lieve en leuke partner ben tegen gekomen. Ik wil wel heel graag kunnen lachen met iemand. Dat was toch echt weg in mijn relatie. Jammer trouwens dat jouw date niet loopt zoals je graag had gewild, is het niet leuk meer en/of komen jullie ideeën niet overeen?

Ik wil heel graag kunnen lachen met iemand

Het is trouwens wel heel fijn voor je dat je werk ook je hobby is. Nu kan ik me niet echt voorstellen dat je in de zorg zou werken en eigenlijk het geen leuk werk vindt, want dat kan volgens mij niet. Ik neem aan dat je ook op andere afdelingen dan neurologie hebt gewerkt? Waar werk je het liefst? En wilde je als kind al de verpleging in?

Hoe ziet jouw leven er straks uit, of hoe ziet de wereld er straks uit?

Het zijn vragen die nu eigenlijk ook wel spelen met de verkiezingen. Voor mij in ieder geval wel, een keuze nu gaat over de toekomst. Ik maak me erg veel zorgen over de manier waarop wij met de wereld omgaan, met elkaar, het milieu, de dieren, het gaat helemaal fout als er nu niet ingegrepen wordt. Ik stem op een partij die daar echt grote stappen in wil maken, want wat voor wereld willen wij achterlaten voor onze kinderen?  Ik twijfel nog wel trouwens...

de verkiezingen: (..) wat voor wereld willen wij achterlaten voor onze kinderen?

Echt heel consequent zijn kan ik ook niet, ik zou er niet aan moeten denken dat ik geen auto zou hebben of nooit meer zou kunnen vliegen (in een vliegtuig dan wel haha).

Ik rij heel weinig, maar daar hoef ik niks voor te laten. Geen werk dat per openbaar vervoer onmogelijk te bereiken is of iets dergelijks. Het doet dus geen pijn om de auto te laten staan. Hier is vrijwel alles per fiets te bereiken en als ik naar vrienden of familie ga buiten de Randstad dan ga ik graag met de trein, dat wil zeggen, nu even niet en dan is de auto wel heel fijn. Geeft je absoluut een zekere mate van vrijheid. De jongste wil zijn rijbewijs niet halen en wacht op de zelfrijdende auto. Ik denk dat dat nog wel even duurt, maar die is er misschien wel in 2027! Dat zou toch wel geweldig zijn. Tony Seba, een Amerikaan, denkt dat er in 2030 geen privé-bezit van auto's meer is. Alle zelfrijdende auto's staan op bijvoorbeeld parkings langs de rand van de stad, en je kunt thuis een auto bestellen en die staat dan in minder dan 10 minuten voor je deur. Er zijn dan ook veel minder auto's nodig. Ik vind het een leuk idee. Heb me er niet zodanig in verdiept dat ik er veel van weet, maar zolang er dat soort mensen zijn....

De jongste wil zijn rijbewijs niet halen en wacht op de zelfrijdende auto

Want er zijn gelukkig zoveel goeie ideeën voor een betere wereld, maar zolang geld en 'ikke ikke' het belangrijkst blijven zal het moeilijk zijn om te veranderen. Gelukkig zijn er veel idealisten die toch doorgaan, en dat moet ook, anders gebeurt er niks.

Intussen zijn we weer wat dagen verder en zijn de verkiezingen achter de rug. Ik stem eigenlijk altijd Groen Links, maar heb nu op Sigrid Kaag gestemd. Ik las hoeveel rotzooi de vrouwelijke bewindslieden over zich heen krijgen via onder andere Twitter, en zij krijgt nog vier keer zo veel. 'Je hebt gewoon een beurt nodig', 'Palestijnenhoer' en ga zo maar door, tot doodsbedreigingen toe.  Ik vind haar ook gewoon goed en in het programma van D66 staan geen dingen waar ik het echt niet mee eens ben, dus heb ik nu op haar gestemd. En ik was niet de enige ;-).

Ik hoop echt dat ze werkelijk van het milieu een punt kan maken, want als we nu niks ondernemen komt er niks van terecht. Met alleen ons kleine landje iets doen is natuurlijk niet voldoende, maar je moet wel ergens beginnen.

Ik hoop echt dat ze werkelijk van het milieu een punt kan maken

Ik begrijp niet dat er mensen zijn die de klimaatcrisis ontkennen.

Het lijkt me heel erg leuk om over een tijd in een soort woongemeenschap te wonen. En dan bedoel ik een eigen huis of appartement, rond een hofje of iets dergelijks, met wel veel privacy maar waarbij je toch contact kunt zoeken met elkaar als je daar zin in hebt. Elkaar ook kunt helpen met dingen. Er wordt al best veel op deze manier gebouwd, alleen heel weinig in de Randstad vanwege de ruimte. Er zitten natuurlijk ook wel veel haken en ogen aan, maar dat is met zoveel dingen zo. Vroeger, toen ik een jaar of zestien was, wilde ik later in een commune gaan wonen. Love and peace en geen eigen bezit. Dat soort idealisme is niet helemaal gebleven, haha, maar zo'n woonvorm als boven spreekt me erg aan.

Over zeven jaar zullen we geen Covid hebben, maar misschien een andere ziekte. Hoe zal het zijn met verdeling van water en eten? Grondstoffen? Overbevolking? Wij en onze kinderen moeten veel doen de komende tijd. Er zal veel moeten gebeuren op wereldniveau, en met leiders die alleen maar op uitbreiding van macht uit zijn zal het lastig worden. Maar wat heb je aan macht en geld, als de wereld kapot gaat?

Laten we positief blijven, in ons eigen wereldje verstandig doen voor zover mogelijk en van elkaar genieten. En lachen natuurlijk!

En voor nu wachten we op onze vaccinatie. Wat een gedoe met AstraZeneca. Wel goed dat ze heel zorgvuldig zijn, en ik wil natuurlijk ook graag een verantwoord vaccin. Het zal wel nog even duren denk ik, mijn neef in Brabant heeft hem net gisteren gehad. Dus voordat ze in Noord-Holland zijn zijn we waarschijnlijk weer wat weken verder. We zien het wel!

Hartelijke groet,

Dorine

Praatje pot

Hallo Bettie,

Wat fijn weer van je te lezen na een lange werkdag die eindigde met anderhalf uur luisteren naar collega’s in een Teams-vergadering. Kwaliteitsbevordering: heus zeer zinnig, maar in zo’n grote groep (meer dan twintig dames en één heer) word ik altijd een beetje slaperig. Ik bediscussieer het liever in een klein groepje, dat houdt me scherper. Na afloop was het heerlijk om even met Charlie naar buiten te kunnen. Helaas zag hij direct een kat toen we naar buiten kwamen. Hij vloog erop af! Uit ervaring weet ik dat hij me omver trekt als hij wegstuift, dus ik heb de riem maar losgelaten. Ik zit niet te wachten op een schouder uit de kom… Na afloop trof ik mijn buurvrouw buiten, met wie ik eventjes heb staan kletsen. Het is net alsof je elkaar door corona ook overdag minder ziet. Nou, niet net alsof, het is gewoon zo. Mensen gaan toch minder naar buiten. Het was gewoon gezellig, even een ‘praatje pot’. Dat is voor mij veranderd door corona: voorheen praatte ik niet zo graag over koetjes en kalfjes, ik had wel beters te doen. Nu heb ik zelfs uit eigen beweging belangstelling voor de veestapel!

Vorig jaar moest ik dankzij corona met de stapel boeken naar het huis van de verteller fietsen

De familiegeschiedenis die je schrijft, ga je die ook uitgeven? Heb je er een uitgever voor, of laat je het boek in eigen beheer in een beperkte oplage drukken? Ik laat boeken altijd drukken bij Mijn Bestseller, maar ik heb collega-vrijwilligers die andere internetdrukkers weer prettiger vinden, zoals EZ Book. Het is maar net wat je gewend bent; ik ken Mijn Bestseller het beste en weet hoe het werkt. De mensen wiens verhalen ik opteken, betalen de boeken zelf, dus ik let altijd op de prijs, aangezien het niet mijn geld is. De dame wiens boek ik nu aan het afronden ben (ik heb net een hele avond foto’s bewerkt in Picasa), neemt er waarschijnlijk tien af voor haar familie.

Er zijn mensen die er slechts twee of drie willen hebben. Voeg je ook foto’s en andere documenten toe aan je boek? Ik vind oude zwart-wit foto’s altijd zo prachtig! Je wilde meer weten over mijn hobby: levensverhalen schrijven. Dat doe ik sinds 2014 en ik schrijf gemiddeld twee boeken per jaar, soms drie. Ik ben als vrijwillig schrijver verbonden aan de Stichting Haagse Levensboeken. Vanuit de stichting ben ik ook de vaste schrijver in een verpleeghuis bij mij in de buurt. Normaal gesproken wissel ik af tussen verpleeghuisbewoners en zelfstandig wonende ouderen, maar door corona kom ik op dit moment niet in het verpleeghuis. Er heerst af en aan corona, dus soms zitten ze helemaal op slot, wat ik heel triest vind voor de bewoners. Het is een huis voor patiënten met NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel), vaak nog vrij jonge mensen onder de 65.

Het vorige boek dat ik heb geschreven was voor een dame die op de dagbehandeling kwam in het verpleeghuis. Toen het boek af was, was Nederland net in lockdown gegaan. Normaal gesproken is het overhandigen van een boek aan een verteller een feestje in het verpleeghuis. Koffie met cake, een bloemetje, een toespraak, foto’s voor in het huiskrantje. Vooral voor de verteller is het een heel bijzonder moment om zijn of haar verhaal in handen te hebben en soms ook best emotioneel. Vorig jaar moest ik dankzij corona met de stapel boeken naar het huis van de verteller fietsen. Ik plaatste de tas met boeken bij haar voordeur, belde aan en ging op meer dan twee meter afstand staan. De dame opende de deur en pakte de tas met boeken. Ik maakte een selfie van ons beiden -op afstand- en we kletsten nog een beetje, en dat was het dan!

Ook het boek waar ik nu mee bezig ben zal niet in het bijzijn van alle kinderen en kleinkinderen kunnen worden overhandigd. Dat had de vertelster wel graag gewild, maar met een beetje geluk kan hoogstens haar dochter aanwezig zijn als ik haar de boeken kom brengen. Mensen die hun levensverhaal willen laten schrijven, melden zich (al dan niet via hun kinderen of een ouderenwerker of een casemanager) bij onze stichting. We hebben vier ‘ambassadeurs’ die ieder een clubje schrijvers ‘aansturen’ (is een beetje een groot woord hoor) en zij matchen vertellers met schrijvers. De ambassadeurs organiseren ook schrijverskringen zodat de schrijvers ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren. Ik ben zelf niet aangesloten bij een schrijverskring, omdat ik ook al bestuurslid ben van de stichting, en daarnaast een bijna fulltime baan heb. De meeste schrijvers zijn gepensioneerd, die hebben iets meer tijd 😊.

Wat ik zo leuk vind aan het schrijven van levensverhalen is de geschiedenis die ieder mens met zich meedraagt

Als schrijver heb ik altijd ‘werk’ gehad in de afgelopen jaren. Er staan nu alweer twee vertellers te wachten tot ik beschikbaar ben. Helaas voor hen heb ik geen tijd om twee verhalen tegelijkertijd te schrijven! Het schrijven vind ik een bijzonder proces. Ik kom gemiddeld vijftien keer twee uur bij een verteller. De eerste bijeenkomst bestaat uit kennismaken, en ik begin ook altijd met een stamboom, zodat ik een beetje weet wie wie is in het verhaal. Ik begin altijd bij het begin: wat weet iemand over zijn geboorte (van horen zeggen natuurlijk). Wie waren zijn ouders, welke herinneringen heeft iemand aan eventuele grootouders, de vroegste jeugd etcetera. Zo lopen we in een aantal ontmoetingen samen door zijn of haar leven van vroege jeugd tot heden. Tegen het einde verzamel ik foto’s en andere documenten, die ik hier thuis scan en bewerk. Pas als de hele tekst klaar is voeg ik de foto’s toe, en dan moet het boek vorm krijgen op de site van de internetdrukker.

Wat ik zo leuk vind aan het schrijven van levensverhalen is de geschiedenis die ieder mens met zich meedraagt. De verhalen over hoe het vroeger was, en hoe de verteller was als kind, als jongere. Ik probeer altijd te beschrijven hoe die persoon was toen hij of zij jong was, om daarmee bij kleinkinderen het besef te kweken dat hun opa of oma ook ooit zo jong is geweest als zijzelf nu zijn. En verder houd ik gewoon van schrijven. Ik probeer het verhaal op een boeiende manier te vertellen, en er toch de eigenheid van de verteller in te leggen. Ik heb een programmaatje waarmee ik Nederlandse zinnen kan omzetten in fonetisch Haags, dat is soms wel handig! Het moet natuurlijk ook een goed verhaal zijn met een bepaalde cadans van korte en lange zinnen, en geen ‘en toen, en toen’.

Ik ben blij dat ik een paar jaar geleden het levensverhaal van mijn vader heb geschreven. Hij is vorig jaar september vrij plotseling overleden, midden in coronatijd, hoewel dat gelukkig nog was vóórdat mondkapjes verplicht waren. Dat besef ik nu natuurlijk. Destijds mochten we in het ziekenhuis met niet meer dan één bezoeker tegelijk naar het bezoekuur komen, en doordeweeks was er slechts één bezoekuur per dag. Lange files voor de liften vanwege het feit dat je slechts met twee mensen tegelijk in een lift mocht staan, dus mijn moeder moest zorgen dat ze op tijd in het ziekenhuis was.

Mijn vader brak zijn enkel begin augustus. Hij raakte toenemend verward en werd drie dagen na de breuk opgenomen in het ziekenhuis. Ze hebben hem gedurende drie weken grondig onderzocht, maar de artsen hadden geen goede verklaring voor zijn achteruitgang. Gelukkig heeft zijn lijdensweg niet langer dan drie weken geduurd. Achteraf werd geconstateerd dat hij in een toch wel gevorderd stadium van Alzheimer had verkeerd, wat ons als familie verbaasde, en toch weer niet. Dementie vermoedde ik al een tijdje, maar niet het vergevorderde stadium.

Eigenlijk vonden we het ook wel weer mooi, zo’n rustig en ingetogen afscheid, het paste wel bij mijn vader

Ben ik toch precies hetzelfde als al die andere kinderen die vaak tegen mij zeggen: “Oh, maar mijn moeder hoort niet op een gesloten afdeling thuis hoor, ze is nog niet zo slecht als die mensen daar.” Een crematie in coronatijd was ook weer anders dan anders. Minder mensen die bij de uitvaart konden zijn bijvoorbeeld, en voorafgaand aan de dienst mochten slecht vijf naasten bij elkaar in de aparte kamer zitten. Eigenlijk vonden we het ook wel weer mooi, zo’n rustig en ingetogen afscheid. Het paste wel bij mijn vader, een bescheiden man die een hekel had aan blaaskaken.

In januari van dit jaar hebben we de as verstrooid, en na afloop mocht natuurlijk slechts één persoon met mijn moeder mee naar huis. Dat vond ik naar. We hebben een beetje gesmokkeld: onze zoon en ook onze hond zijn meegegaan naar mijn moeder. We hebben samen een gebakje gegeten (het was die dag mijn vaders verjaardag), later een patatje gehaald bij de snackbar en aan het begin van de avond reden we weer naar Den Haag. Tenslotte konden we het vanwege de avondklok niet al te laat maken. Allemaal dingen waar je in deze tijd rekening mee moet houden.

Kortom uitermate teleurstellend, zullen we maar zeggen… Grappig dat je je schaatsen aan de wilgen hebt gehangen! Hebben ze lang in de boom gehangen, of heeft iemand ze meegenomen? Goede manier van hergebruik (of re-use), als je zelf niet meer schaatst en een ander jouw schaatsen hergebruikt. Tja, soms is het gewoon tijd om ergens mee te stoppen, maar dat is niet altijd gemakkelijk; wel verstandig waarschijnlijk! Ik heb ook niet geschaatst, maar ik ben er niet goed in, dus dat was niet zo moeilijk. Ik denk dat mijn schaatsen ergens op de vliering liggen; ik zou het eigenlijk niet eens weten… Wat wel op de vliering ligt is een koffer vol met LP’s, maar we hebben geen platenspeler meer. Mijn man is binnenkort jarig en nu heb ik voor hem een nieuwe platenspeler besteld, zo’n koffermodel. Die had ik vroeger ook: de box zat in het deksel verwerkt. Ik was er zo gek mee als tiener! Ook daarmee worden de LP’s dan ‘ge-reused’, al is de platenspeler dan nieuw (minpuntje 😊).

Ik doe dit hele jaar mee aan ‘52 Weken Duurzaam’, een leuke actie. Iedere week krijg ik een mail met een thema voor de komende zeven dagen, een soort uitdaging. Deze week was dat: geen vlees eten, maar dat is voor mij niet moeilijk omdat ik toch al vegetarisch eet. Vorige week ging het erom je voetafdruk te verkleinen, en dat moest je doen door het gebruik van zoveel mogelijk spullen te verminderen. Een hele goede tip die ik nu naleef: gebruik minder shampoo, douchegel, tandpasta, wasmiddel. Ik heb het geprobeerd, en het is zeker mogelijk!

Ik vind het knap dat jouw man het plastic van het papier scheidt van een kaasverpakking, dat is echt veel werk. Ik doe dat wel van bijvoorbeeld een gebaksdoos: deel is karton en vaak is de bovenkant doorzichtig plastic. Zo’n doos haal ik dus ook uit elkaar… Ik hoop dat mijn kinderen dit later zelf ook zullen naleven. Ik heb het er wel vaak met ze over en we zijn ook alle vier bewust gestopt met het eten van vlees. Zelfs mijn zoon, die toch wel een vleesliefhebber is.

Ik hoop dat we over zeven jaar allemaal (alle 17 miljoen Nederlanders) onze voetafdruk op de aarde hebben verkleind door te consuminderen en minder vlees te eten…. Wat een leuk idee om elkaar met de fiets bij de grens te ontmoeten en ieder aan de eigen kant van de grens te blijven. Noodgedwongen, maar het is tenminste iets. We leven toch wel in een hele vreemde wereld op het ogenblik. Nou, ik eindig met een foto van onze hond Charlie. Onze dochter heeft de foto gemaakt, ik vond ‘m wel schattig.

Blijf gezond!

Groetjes, Annemieke

Ik heb mijn schaatsen aan de wilgen gehangen

Dag Annemieke,

Bedankt voor je gezellige en onderhoudende brief. Ik heb even voorrang gegeven aan het verwerken van de aantekeningen die mijn neef in het familieverhaal heeft gemaakt. M’n eerste familieverhaal heb ik alleen geschreven en ik kon dus zelf het ritme bepalen. Nu ben ik afhankelijk. Aan de andere kant weten hij en zus meer dan ik, a) omdat ze respectievelijk zeven en acht jaar ouder zijn en b) omdat zij meer logeerden bij mijn oma en opa in Rotterdam omdat zij in Weert woonden. Wij kwamen meer op de zondagmiddagen. Het dagelijkse leven van je oma en opa maak je dan niet mee.

Dat je al eerder had gelezen over de ‘autotreintjes’ op de snelweg, verbaast mij niet. Ik heb het vast ergens gelezen en het moet me zo hebben aangesproken dat ik het geïnternaliseerd  heb. In 2027 zullen we het nog steeds over het verbeteren van het milieu hebben, denk ik. Ik vind het moeilijk te voorspellen hoe het er dan uitziet. Wat ik wel hoop is dat de kernenergielobby een plaats krijgt aan de klimaattafels. Ik vind het vreemd dat ze buitengesloten zijn. Iedere tak moet een kans krijgen om mee te praten. Dat er dan uiteindelijk besloten wordt dat kernenergie geen goede optie is, vind ik OK, maar niet van tevoren buitensluiten.

Wij zijn geen milieuridders

Het grootste probleem op dit moment blijft het opslaan van teveel opgewekte energie. En welke energiebron zorgt voor stabiliteit? Op dit moment blijven dat de fossiele brandstoffen. Op kleine schaal gebeurt er genoeg om schoner te produceren, meer te hergebruiken en minder afval te hebben, maar of het genoeg is om de problemen op te lossen, betwijfel ik. Ik ben benieuwd welke alternatieve brandstof het gaat winnen van de fossiele brandstoffen. Waarschijnlijk wordt het een combinatie van brandstoffen. Tata Steel zal anders bediend moeten worden dan de huishoudens.

Wij zijn geen milieuridders, maar scheiden ons afval zo veel mogelijk. Mijn man krijgt het zelfs voor elkaar om het plastic van de kaasverpakking te scheiden van het papier. Helaas is de GFT-container beneden in het appartementengebouw ineens verdwenen, omdat hij zo stonk. Toen we nog een tuin hadden, stond daar een compostvat en die stonk nooit. Integendeel, het rook heerlijk herfstachtig als je hem opendeed. Je moet dan wel goed de instructies lezen en weten wat er wel of niet in mag. In zo’n complex is dat lastiger. De volgende vergadering ga ik het erover hebben.

We kopen goede kleding en daar doen we heel lang mee. Voor de schoonmaak gebruik ik zachte zeep, schoonmaakazijn, soda en ammonia. Bij het lezen van je brief realiseerde ik me dat ik in omgekeerde richting in de file heb gestaan dan jij. Ik vond het nooit erg. In dat uur kun je de werkdag doornemen en overzien wat je goed hebt gedaan en wat je niet zo slim hebt aangepakt. Als ik dan thuiskwam, was de stress van de werkdag grotendeels van me afgevallen. Ik beschouwde de reistijd als een gegeven en ik realiseerde me ook dat ik net als zoveel anderen alleen in de auto zat en als we meer met elkaar zouden meerijden dat beter zou zijn. Eerlijk gezegd vond ik dat uurtje alleen in de auto zalig.

Op mijn tocht naar een wilg kwam ik langs verschillende vijvers vol met schaatsers en het deed me niks

Toen ik uit praktische overweging besloot de brieven te tikken, realiseerde ik me niet dat het ook kansen bood, zoals foto’s erin plakken. Dat zag ik pas toen ik jouw brief onder ogen kreeg.

Deze winter heb ik een belangrijk besluit genomen. Ik heb mijn schaatsen aan de wilgen gehangen. Elk jaar als er natuurijs was kriebelde het, en ondanks dat mijn man zei dat ik gek was, ging ik toch. Deze keer was het anders. Ik heb in de zomer mijn pols gebroken en dat wilde ik niet nog een keer. Ik vroeg een vriendin die coach is, hoe ik nu definitief afscheid kon nemen en zij kwam met het idee om de uitdrukking te gebruiken: ‘Ik heb mijn schaatsen aan de wilgen gehangen’. Wilgen heb je hier genoeg en ik ben gelijk op pad gegaan en heb mijn schaatsen aan een wilg gehangen. Op Facebook gezet en een afscheidsbrief aan mijn schaatsen geschreven. Op mijn tocht naar een wilg kwam ik langs verschillende vijvers vol met schaatsers en het deed me niks. Ik had een besluit genomen en ik was op missie. Het gekke is dat ik nu allemaal leeftijdgenoten tegenkom, die zeggen ‘Oh, ik schaats al jaren niet meer’, terwijl ik voorheen altijd sportieve leeftijdgenoten tegen het lijf liep die vorige zondag nog vijftig kilometer hadden geschaatst. 

Het blijft bevreemdend hoe de geest werkt. Vorige keer schreef ik dat de tweede lockdown mij zwaarder viel en dat is nog steeds zo. Over het algemeen houd ik me aan de maatregelen, maar daar maak ik één uitzondering op en dat is de leesclub. Van de zomer zijn we begonnen om buiten bij elkaar te komen en daar zijn we deze winter mee doorgegaan. Een van de leden heeft een boerderij en bij de schuur is een afdak en daar komen we bij elkaar. Van de acht leden doen er zes mee. We spreken af om vijf uur en om zeven uur komen we als stramme oudjes weer overeind. De volgende dag hebben we allemaal spierpijn, maar we vinden het te fijn om elkaar te zien en te spreken.

We blijven op de afgesproken grensovergang ieder in ons eigen land zitten op een klapstoeltje en drinken onze meegebrachte koffie

In februari kon ik nog samen fietsen met mijn fietsvriendin uit België, net voordat er reisbeperkingen in België waren afgekondigd. Aanstaande zondag gelden de beperkingen nog steeds. We hebben nu afgesproken dat we elkaar fietsend ontmoeten bij de grens. Vorig jaar hebben we de Dodendraadroute gefietst op de grens van Nederland en België. Die route is aangelegd om de elektrische draadversperring uit de Eerste Wereldoorlog te herdenken. Tijdens die route ga je regelmatig de grens over en nu hebben we afgesproken bij een van die grensovergangen.

We blijven op de afgesproken grensovergang ieder in ons eigen land zitten op een klapstoeltje en drinken onze meegebrachte koffie (respectievelijk thee) op en eten een boterham. En kletsen weer even bij. Ze vertelde mij over de telefoon vandaag dat bij haar werk is afgekondigd dat twee dagen thuiswerken de norm wordt, ook na corona.

PS 1: Ik combineer interviewen met onderzoek in archieven of op internet.

PS 2: Ik ben in Rijnland opgegroeid: Leidschendam, tegen Voorschoten aan. Ik laat het hier even bij en ik kom nog wel terug op mijn schrijverij en ik wil van jou wel meer weten over levensverhalen schrijven.

Groet, Bettie

Herinneringen aan deze tijd

Hallo Bettie,

Het was leuk om weer een brief van je in mijn mailbox te vinden. Meestal liggen er papieren enveloppen voor mij op de eetkamertafel met allerlei exotische postegels; aan brieven per mail ben ik niet gewend, maar ik vind het ook leuk! Berichtjes van vrienden zijn toch meer whatsappjes, en verder krijg ik kaarten voor mijn verjaardag en met kerst. De kerstkaarten worden wel steeds minder, merk ik.

En wat een prachtig boek heb je me gestuurd! Ik vind de vormgeving heel mooi, en je hebt het zo boeiend beschreven. Ik kan zien dat er heel veel tijd en moeite in zit, want ik weet zelf hoe het is om zoiets te schrijven. Hoewel, nee, zó uitgebreid zijn de verhalen van de mensen wiens levensgeschiedenissen ik schrijf, toch niet. En ik ben geen professionele vormgever; aan jouw boek zie ik dat het heel gedegen in elkaar zit. Het schrijven ervan heeft je heel veel onderzoeksuren gekost, denk ik! Heel bijzonder hoe je het verhaal van jouw broer verweeft met het grotere verhaal van de familie Van Veen. Komt er nog een boek alleen over je broer, zoals je in het boek oppert?

Ik moest zo lachen om die verschillende kleuren veters die je in jouw schoenen doet

Op mijn beurt stuur ik je het boek ‘Dansen op het gras’, dat ik heb geschreven. Het berust deels op waarheid, deels is het verzonnen, en dat is voor mij een hele prestatie, want ik dacht altijd dat ik geen verhalen kon verzinnen. Doordat het boek echter gebaseerd is op iemand die echt heeft bestaan - mijn Duitse oudtante - bleek het niet zo moeilijk te zijn om te bedenken wat zij zou hebben kunnen beleefd. Eigenlijk weten alleen mijn moeder, mijn broer en ik wat ‘echt oder Ente’ is, zoals ze in het Duits zeggen: wat waarheid is en wat verzonnen is. De historische feiten en ook de informatie over een aantal personen en steden klopt wel, dat heb ik allemaal uitgeplozen, lang leve internet! Het is alweer een paar jaar geleden dat ik het boek heb geschreven (ik heb er een jaar lang bijna iedere avond aan gewerkt), en ik zag dat de foto’s achterin het PDF-bestand niet goed stonden, dus ik heb het bestand gewijzigd. Vandaar dat het een recente datum heeft.

Ik moest zo lachen om die verschillende kleuren veters die je in jouw schoenen doet. Ik vraag me af of ik het zou merken. Misschien wel als ik een patiënt in een verpleeghuis zou bezoeken, want die observeer ik redelijk goed, denk ik. Maar iemand op straat, dat weet ik niet. Ik heb zelf een schoenentic, en een tassentic. Ik dacht dat ik me redelijk kon beheersen, maar in het pre-corona tijdperk merkte een collega op kantoor een keer op dat ze me nog nooit had gezien met hetzelfde paar schoenen aan mijn voeten. Ik scheen iedere keer andere schoenen/laarzen aan te trekken als ik naar kantoor kwam. Dan moest ik er toch wel veel hebben… Inmiddels zijn ze wel uitgedund en ik heb al zeker twee jaar geen nieuwe schoenen gekocht en online koop ik geen schoenen. Tja, en als ik nu werk, draag ik gewoon de heerlijke warme pantoffels die ik met Kerstmis heb gekregen. Niet elegant, maar niemand ziet ze als ik boven op zolder achter mijn bureau zit. Ik ben overigens verder wel helemaal aangekleed als ik werk 😊, ik zou bijvoorbeeld niet een nette blouse aantrekken en dan in een pyjamabroek achter mijn laptop gaan zitten.

Ze fietste mijn wereld uit, de hare tegemoet

Mijn man en ik hebben sinds vorige week professionele draadloze kantoor-koptelefoons waarmee we tegelijkertijd kunnen bellen en elkaar niet horen. Of zo weinig dat we elkaar niet storen. Heel apart hoe dat werkt. Als je naast elkaar zit de hele dag heb je zoiets wel nodig. Voorheen moest een van ons het washok in als de ander een klant aan de lijn had of een belangrijke vergadering. Of ik verkaste naar de woonkamer. Ik kan de voorstelronde van mijn man naar klanten toe dromen, ik weet precies wat hij gaat zeggen, hahaha! Maar nu stoort me dat dus niet meer, want ik hoor hem nauwelijks, hooguit als een beetje achtergrondgeluid. Het komt door corona dat dit meer dan voorheen noodzakelijk is. Ik ga minder op pad, doe vaker onderzoeken via de telefoon of via beeldbellen. We zitten daardoor vier van de vijf dagen naast elkaar te werken.

Het is overigens wel een interessante gedachte die je beschreef: wat we ons later herinneren van deze tijd. Misschien herinnert men het zich door bepaalde gebeurtenissen die in deze periode plaatsvonden. In mijn geval het overlijden van mijn vader, of de verhuizing van mijn dochter naar een eigen woning met haar vriend. Afgelopen zondag nam ze haar fiets mee en toen ze al piepend en krakend de straat uit reed, moest ik toch even slikken. Ze fietste mijn wereld uit, de hare tegemoet, zo voelde dat. En het klussen in haar appartement waarbij we probeerden tot andere klussers minstens anderhalve meter afstand te houden en niet teveel tegelijktijdig aan het werk, en dat ze niet zomaar even voor een klein dingetje naar de Gamma of de Hornbach konden gaan, maar een bestelling moesten plaatsen die ze dan pas vier uur later konden ophalen. Mijn zoon die langer dan gebruikelijk bij het grofvuil stond te wachten tot hij aan de beurt was (want iedereen lijkt aan het klussen, verbouwen en opruimen te zijn). Hij zal zich herinneren dat hij zijn propedeuse in coronatijd heeft gehaald. Maar verder?

Een heleboel mensen hebben het gewoon te goed en gaan als hersenloze amoeben door het leven

Ik ben ook bang dat een heleboel mensen na de zomer weer overgaan tot de orde van de dag. Inderdaad gewoon weer met z'n allen met Transavia naar Rhodos (en dan niet voor een proef om corona proof vakantie te vieren in een resort waar je niet af mag) en met z'n allen in de file. Daar zit ik echt niet op te wachten. Hoewel ik er wel van houd om met het vliegtuig op vakantie te gaan; maar dat kan eigenlijk niet meer als je als vegetariër en ‘recyclist’ door het leven gaat, hahaha! Ik denk dat we dit jaar sowieso nog niet naar het buitenland op vakantie gaan en ik betwijfel of we überhaupt vakantie kunnen vieren samen. Mijn man heeft zojuist een baan bij een Israëlisch bedrijf aanvaard en gaat zijn huidige baan in april opzeggen. Als alles meezit, zal hij per 1 juli starten bij zijn nieuwe werkgever. Spannend, en alles gaat natuurlijk digitaal. Ik had mijn vakantie al vastgezet op twee weken in augustus, maar misschien gaat dat voor hem niet lukken. Nou ja, ik ben best een huismus, ik hoef niet zo nodig op reis. Mijn man is wat avontuurlijker dan ik 😊.

Ja, ik ben ook bang dat het leven na corona gewoon weer zijn gangetje gaat. Op een vreemde manier vind ik het goed dat zoiets als dit eens een keer gebeurt, al vind ik het vreselijk dat zoveel mensen eraan zijn overleden en nog zullen overlijden. Een heleboel mensen hebben het gewoon te goed en gaan als hersenloze amoeben door het leven. Ze bekommeren zich niet om het milieu, jakkeren met 160 over de snelweg, gaan inderdaad een weekendje naar Barcelona voor vijftig euro. Ikke ikke ikke en de ijsbeer op de Noordpool kan stikken. Gisteren had ik met de fiets (natuurlijk!) een zak met plastic afval naar een container in de buurt gebracht. Toen ik terugfietste, reed een Volkswagen Polo (hoezo stereotiep?) rakelings langs me heen. Een paar meter verderop vlogen plots twee lege McDonald's bekers uit het raampje van de bestuurder. Ik was helemaal verbijsterd! Gelukkig was er iemand die de bekers opraapte. Er zijn ook nog mensen met een beetje verstand.

Het geeft me wel te denken: als we in 2027 (en daarna) afhankelijk zijn van dit soort types om de wereld te redden, dan zie ik het somber in. Je mag het niet zeggen (ik doe het lekker toch), maar misschien kan Bill Gates à la de cartoon op pagina twee alsnog een chip ontwikkelen om mensen wat milieubewuster te maken? Ik zou willen dat er sensoren op de straat zijn in 2027 die precies registreren wie wat op straat gooit, en dat de overtreder daar dan automatisch voor bekeurd wordt. Maar ook dat je na iedere vijftigste of honderdste zak (plastic) afval die je in een container gooit, beloond wordt door de gemeente, voor mijn part met een digitale tegoedbon (dan heb je speciale vuilniszakken nodig op naam of huisnummer die dat registreren, liefst biologisch afbreekbaar).

Nou, dat was het weer. Het is mooi weer, ik heb morgen vrij (want dan is het weer woensdag) en ga dan samen met mijn zoon naar mijn moeder in Hengelo. Nee, niet met een Volkswagen Polo en keurig honderd kilometer per uur… We vertrekken na de ochtendspits, want helaas bestaat dat fenomeen toch weer, ondanks corona en meer thuiswerken. Overigens hebben we nu ieder drie brieven geschreven, dus in principe mogen we stoppen met corresponderen. Ik vind het wel leuk om verder te corresponderen, maar als je het na drie keer genoeg vindt, respecteer ik dat uiteraard!

Nou, geniet van het mooie weer deze week. En ik wens jou en je man fijne Paasdagen!

Groetjes, Annemieke

Mijn regenlaarzen
Zou mijn zoon kunnen zijn